سریال موسی به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا در آغاز پیش‌تولید گرفتار حاشیه شد بودجه اختصاص یافته به این سریال چقدر است؟ سازندگی جزئیاتی از این سریال را برای اولین بار منتشر می‌کند
گلاویژ نادری؛ دبیر گروه سینما و تلویزیون
کی دو هفته پیش از آنکه لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ به صحن مجلس بیاید، بودجه سریال موسی خبرساز شد. یکی از نمایندگان مجلس خبرداد که مجلس از ساخت سـریال «موسی(ع)» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا و تهیه‌کنندگی سیدمحمود رضوی حمایت می‌کند و در بودجه ۱۴۰۲ برای آن بودجه و بحث‌های حمایتی را خواهیم داشت. این آغاز یک جنجال خبری بود آن هم درحوزه فیلم و سریال که مدتی است رو به رکود است. چند روز بعد از این اظهارات نیز یکی دیگر از نمایندگان مجلس خبر داد که دو سریال موسی و سلمان به کارگردانی داود میرباقری هر کدام ۲ هزارمیلیارد بودجه می‌خواهند و باید سالی هزار میلیارد به صداوسیما تزریق شود تا کارشان راه بیفتد.
ماجرا چیست؟ سازندگی به سراغ این موضوع رفت تا از کم‌وکیف ماجرا باخبر شـود. خاصه آنکه همزمان با تقدیم لایحه بودجه به مجلس، خبر رسید که دولت برای سریال موسی و سلمان بودجه اختصاصی در نظر گرفته است. خبری که البته تایید نشد. از آن‌سو نیز روابط عمومی سازمان صداوسیما با انتشار بیانیه‌ای تهدید می‌کند اگر بودجه لازم و مکفی به این سازمان اختصاص پیدا نکند عملاً آنتن صداوسیما با افت جدی کمیت و کیفیت مواجه خواهد شد! این تهدید در شرایطی صورت می‌گیرد که تعداد بیننده‌های رسانه ملی به کمترین میزان خود در دهه‌های گذشته رسیده چراکه این سازمان تمامی برنامه‌های پربیننده خود را یا به عمد تعطیل کرده اســت یا برنامه و مجموعه پربیننده‌ای در دست تولید ندارد. سریال‌های تلویزیون نیز مدت‌هاست از کیفیت افتاده است و برای جـذب دوباره مخاطبان هیچ جذابیتی ندارند.
با همه اینها روابط‌عمومی سازمان همچنان بر تهدیدات خود مصر است و به صراحت در بیانیه خود می‌آورد که اگر بودجه جداگانه‌ای نیز برای دو مجموعه تاریخی الف ویژه فاخر و در دست ساخت حضرت موسی(ع) و حضرت سلمان در نظر گرفته نشود، روند تولید این دو مجموعه نیز متوقف یا به شدت کند می‌شود! همین تهدیدات کافی بود که جنجال تازه‌ای درباره تولید دو سریال الف ویژه این سازمان به پا شود.
واکنش رضوی: یا سریال نساختید یا ۱۰ هزار میلیارد نمی‌دانید چقدراست
در این مدت گزارش‌های بعضاً ناقصی درباره اختصاص بودجه‌های نجومی به سریال «موسی» منتشر و در آن به ارقامی از چهار تا ۱۰ هزارمیلیارد تومان اشاره شد که در تاریخ سریال‌سازی سازمان صداوسیما بی‌سابقه بود. با اینکه صداوسـیما پس از انتشار این گزارش‌ها، اقدام به تکذیب این ارقام کرد اما این تکذیب آنقدرها مورد توجه قرار نگرفت و همچنان عده‌ای براساس ارقام ۱۰ هزار میلیارد دست به تحلیل و انتقاد زدند تا اینکه سیدمحمود رضوی،تهیه‌کننده سریال درصفحه شخصی خود در فضای مجازی اختصاص این ارقام را بی‌پایه‌واساس خواند و نوشت:حاکمی مردی را به هزار ضربه شلاق محکوم کرد. مرد گفت: ای حاکم، یا شلاق نخورده‌ای یا هزار نمیدانی چقدر است! حالا داستان همین است یا سریال نساختید یا ۱۰ هزار میلیارد نمی‌دانید چقدر است! شما که می‌خواستید دروغ بگید لااقل ۱۰ هزار میلیارد دلار می‌گفتید که باکلاس باشه و بتونید فحش آبدارتر بدید!
اما چــرا پروژه موسی با اینکه هنوز خبری درباره تولید آن منتشــر نشده، آنقدر بحث‌برانگیر و جنجالی شـده است؟ داود میرباقری نزدیک سه سال است که تولید ســلمان فارسی را آغاز کرده، همه هم می‌دانند که این پروژه یکی از پرهزینه‌ترین سریال‌های تلویزیون است. ظاهراً میرباقری ذره‌ای از استانداردهای خود پا عقـب نمی‌گذارد. در این مدت روسای سازمان صداوسیما مرتب از مراحل مختلف این پروژه دیدن کردند و حتی مدیران نهادها و سـازمان‌های دیگر هم سر صحنه این ســریال رفتند؛ میرباقری آرام و بدون حاشیه کار خود را پیش می‌برد، بودجه می‌گیرد و همچنان در ایران و خارج از ایران فیلمبرداری می‌کند. اما سریال موسی با اینکه هنــوز کلید نخورده با موج‌های رسانه‌ای مواجه شده که شـاید لازم باشد ریشه این دعوا و جدال را در دو موضوع دید؛ اول، اختلافات پلتفرم‌ها با صداوسیما و دوم، مخالفان خود محمــود رضوی که در دوره‌ای از هنر و سـینما فاصله گرفت و رخت سیاست بر تن کرد. در موضوع اول باید گفت که ساترا دست خود را بر گلوی پلتفرم‌های بخش خصوصی گذاشته است و تا می‌تواند این پلتفرم‌ها را اذیت می‌کند.بی‌سبب نیست که آنها نیز اگر موقعیتی بیابنــد از آن فرصت استفاده کنند و در موضوع دوم نیز باید یادآور شد که محمود رضوی اساساً یک‌چهره فرهنگی است و مواضع‌سیاسی او نه‌فقط به خودش بلکه به مجموعه‌ای از کارها و افرادی که با وی در ارتباط هستند ممکن است صدمه بزند. این نکته‌ای است که او نباید از نظر دور بدارد. همچنین برخی از منتقدان موسی می‌گویند که داود میرباقری به‌عنوان یک سریال‌ساز کاربلد و موفق، سالهاست امتحان خود را پس داده است.هزینه کردن برای سریال‌های او نه تنها اشتباه نیست بلکه بر بینندگان تلویزیون می‌افزاید اما ابراهیم حاتمی‌کیا که در سال‌های اخیر فیلم‌هایی ساخت که چندان با استقبال مواجه نشد، چگونه می‌تواند، سریال پربیننده‌ای بسازد که بتواند با سلمان و آثار فاخر قبلی تلویزیون رقابت کند؟
شاید این دوگانه‌سازی از اساس کار اشتباهی باشد اما به هرحال اکنون حاتمی‌کیا در مظان چنین قضاوت‌ها قرار گرفته و کار برای او پیش از تولید سخت شده است.
قضاوت درباره کار او با دیگران، قضاوت درباره اینکه در تنگناهای اقتصادی چه نیازی بــه چنین ســریال‌هایی داریم و مسائلی از این دست که عمدتاً قضاوت‌های نادرستی می‌توانند باشند.
ماهی هفت‌ونیم میلیارد تومان هزینه ساخت
سازندگی مطلع شد، سریال موسی قرار است حدود ۶۵ قسمت باشد.حاتمی‌کیا این روزها درگیر نوشتن سریال اســت. محمود رضوی تلاشش این است که از شیوه سنتی برای ساخت این سریال استفاده نکند و به جای دکورسازی که هزینه‌های سنگینی در پی دارد از امکانات جدید تکنولوژی بهره ببرد.همچون سیجی و... سریال موسی تاریخ قوم بنی‌اسرائیل و حضرت موسی را به تصویر می‌کشد. داستانی که بارها سینما به آن رجوع کرده است و این بار ایران تلاش می‌کند، روایت دیگری از این داستان ارائه کند.
سال پیش در بودجه سـال ۱۴۰۱ به دو سریال موسی و سلمان ۷۰۰ میلیارد تومان اختصاص یافته بود. یکی از دست‌اندرکاران ســریال موســی به سازندگی گفت که سازمان برنامه‌وبودجه از پرداخت این بودجه استنکاف کرد و ۱۰۰ هزارتومان هم پرداخت نکرد. اما بودجه این دو سـریال یا حتی سریال موسـی چقدر است و چقدر هزینه آن خواهد شد؟یک منبع آگاه که به جزئیات این اخبار واقف بود، می‌گوید این روزها هزینه ساخت یک فیلم ســینمایی ۹۰ دقیقه‌ای ماهی هفت‌ونیم میلیارد تومان اســت. به عبارتی؛ یک فیلم سینمایی اگر در دو ماه ساخته شود حداقل ۱۵میلیارد تومان هزینه می‌برد. اگر هر قسمت سریال 45 دقیقه باشــد، می‌توان گفت هفت‌ونیم میلیارد هزینه برده است. به عبارتی در این ســال هر ماه هفت‌ونیــم میلیارد تومان سرمایه برای ســاخت و تولید نیاز است. با این حال بودجه‌ای برای موسـی هنوز اختصاص نیافته است.
اگرچه تیم از چند ماه پیش کار را آغاز کرده اما فعلا عوامل حقوق‌می‌گیرند و ظاهراً این بخش ماجرا بیشتر از قبل تقویت شده است.حاتمی‌کیا نیز سخت مشغول نوشتن فیلمنامه است. چراکه یکی از سخت‌ترین مراحل این پروژه، نگارش فیلمنامه‌ای است که چیزی از تولیدات مشــابه جهانی کم نداشته باشد و بتواند حق آنچه در اسلام درباره حضرت موسی و قوم بنی‌اسرائیل آمده را هم ادا کند. مرحوم فرج‌الله سلحشور پیش از این فیلمنامه موسی را در ۷۲ قسمت نوشته بود. بعد جمال شـورجه آمد و یک فیلمنامه ۵۲ قسمتی نوشت. اکنون حاتمی‌کیا مشغول نوشــتن و بازنویسی و ایجاد تغییراتی در فیلمنامه است تا آن را حدود ۶۵ قسمت تمام کند. این پروژه وابسته به جلوه‌های ویژه پرکار و پیچیده اســت و گفته می‌شود با توجه به کارکردهای عصای موسی و شــکافتن نیل و... یک سکانس بدون طراحی جلوه‌های ویژه ندارد. گویا طراحــی دکورها تا اندازه‌ای انجام شده، گروه درصدد تهیه امکانات جدید سینمایی هستند که نیازی به پرده سبز نداشته باشند و درعین حال بازیگران و هنرپیشه‌ها بتوانند با بازآفرینی تصاویر مقابل یک تلویزیون غول‌پیکر چند ده متری؛ با نورپردازی و... ایفای نقش کنند.
سیدمحمد رضوی تلاشش این است که برای اولین بار این امکان را اجرایی کند.اینطور که شنیده‌ایم سریال در دو بخش ساخته می‌شود و حاتمی‌کیا در پی این است که بخشی از سکانس‌های کم‌جمعیت بااهمیت کمتر را بـه کارگردان دیگری بسپارد و خود سکانس‌های مهم، سخت و با حضور بازیگران زیاد را کارگردانی کند. برای بازیگر حضرت موسی، دست‌اندرکاران پروژه تصمیم دارند که یک بازیگر بین‌المللی را انتخـاب کننـد. چراکه این مجموعه استعداد آن را دارد که همزمان با ایران در شبکه‌های برون‌مرزی و برخی از شبکه‌ها کشورهای عربی پخش شــود و این اتفاق مســتلزم آن است که بازیگر اول ســریال چهره‌ای بین‌المللی و مطرح باشد. شایعاتی درباره انتخاب پیمان معادی به دلیل بازی در فیلم‌ها و سریال‌های خارجی شنیده می‌شد که هنوز مورد تایید قرار نگرفته اســت. اخبار تازه‌تر حکایت از این دارد که شاید یک بازیگر از بالیوود برای ایفای این نقش انتخاب شود.
اما همه اینها زمانی محقق می‌شود که بودجه ساخت این سریال مهیا شود و رضوی به‌عنوان تهیه‌کننده اطمینان خاطر پیدا کند که می‌تواند پروژه‌ای به این بزرگی را به انجام رساند درحالی که پیش‌بینی می‌شود، احتمالاً تولید و فیلمبرداری موسی پنج ســال به طول بینجامد. صداوسیما برای ساخت این سریال ناگزیر است که به دنبال ردیف بودجه جداگانه باشد و برخی از نمایندگان مجلس هم بر آن تاکید دارند. دولت در لایحه بودجه ردیفی برای این ســریال قرار نــداده اما ممکن اســت نمایندگان چنین کنند. چه آنکه محمود رضوی مدتی در مجلس در مقام مشاور محمدباقر قالیباف با بسـیاری از نمایندگان حشرونشر داشت. دور از ذهن نیست که مجلس برخلاف خواست دولت، ردیف بودجه‌ای برای موسی و سلمان را در نظربگیرد تا کار کمی سهل‌تر از پیش شود اما سوال اینجاست که در صورت عدم تصویب ردیف بودجه جدا، سرنوشت سریال موسی به کجا می‌انجامد؟
دیدگاه خود را بنویسید