توسط : نشست سالانه خبرگان برگزار شد
در روزی آرام و گرم از نیمه دوم اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ شهر قم میزبان سومین اجلاسیه رسمی دوره ششم مجلس خبرگان رهبری در مجتمع یاوران مهدی شهر قم با ریاست آیت‌الله محمدعلی موحدی‌کرمانی بود. برخلاف رویه سال‌های گذشته، این بار محل برگزاری اجلاس تهران نبود؛ تصمیمی که پیش‌تر توسط هیات‌رئیسه مجلس خبرگان اتخاذ شده بود. به گفته آیت‌الله علیرضا اعرافی، نایب‌رئیس دوم مجلس خبرگان رهبری، علت اصلی برگزاری اجلاسیه در قم عدم برنامه‌ریزی برای دیدار اعضای مجلس خبرگان با مقام معظم رهبری در پایان این دوره بود؛ دیداری که تا پیش از این جزو بخش‌های ثابت هر اجلاسیه محسوب می‌شد. البته مشابه این اتفاق در شهریور ۱۴۰۱ نیز رخ داده بود و آن زمان نیز اعضای مجلس خبرگان پس از پایان دهمین اجلاسیه دوره پنجم، موفق به دیدار با رهبر انقلاب نشدند.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، یکی از سخنرانان اصلی این اجلاسیه بود. وی صبح روز دوشنبه با ورود به شهر قم، پس از زیارت حرم حضرت معصومه(س) در محل مجتمع یاوران مهدی حاضر شد و در جمع نمایندگان مجلس خبرگان رهبری به ایراد سخنرانی پرداخت. او در سخنان خود به تشریح آخرین اقدامات و برنامه‌های دولت در حوزه‌های مختلف پرداخت و سعی کرد تصویری روشن از وضعیت کشور و رویکرد اجرایی دولت ارائه دهد. البته پزشکیان پس از پایان سخنرانی، قم را ترک و برای ادامه برنامه‌های کاری خود راهی مشهد شد.
از سوی دیگر براساس روایت (ایرنا)، قرار بود عباس عراقچی، وزیر امور خارجه و دیپلمات شناخته شده کشور در آیین اختتامیه این اجلاسیه به سخنرانی بپردازد. با این حال تا لحظه تنظیم این گزارش، اطلاعاتی مبنی بر برگزاری این سخنرانی منتشر نشده و وضعیت قطعی حضور یا عدم حضور وی در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است. در میان غایبان این اجلاسیه، نام احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد و عضو اثرگذار مجلس خبرگان جلب توجه می‌کرد. حضور وی معمولاً در چنین جلساتی مورد توجه رسانه‌ها و نمایندگان بوده است.
برخی گمانه‌زنی‌ها پیرامون برگزاری همزمان اجلاسیه مجلس خبرگان با همایش بازتاسیس حوزه علمیه در قم، منجر به این تصور شد که این تقارن دلیلی برای تغییر محل اجلاس از تهران به قم بوده است. با این حال سخنگویان مجلس خبرگان این شایعه را رد و تاکید کردند که تصمیم به میزبانی قم، ماه‌ها پیش‌تر و صرفاً به دلیل عدم دیدار با مقام معظم رهبری اتخاذ شده است.
در این اجلاسیه، اعضای مجلس خبرگان به بررسی طرح‌های کمیسیون آیین‌نامه داخلی، موضوعات مهم داخلی، منطقه‌ای و مسائل نظام جمهوری اسلامی پرداختند. مطابق آیین‌نامه داخلی، کمیسیون‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این مجلس موظفند موضوعات کلیدی را به هیات‌رئیسه پیشنهاد دهند تا در صورت پذیرش، مسئولان نظام برای ارائه گزارش و پاسخگویی به اعضای مجلس دعوت شوند.
سخنرانی وحدت و عدالت
حضور رئیس‌جمهور پزشکیان ، یکی از نقاط کانونی این اجلاسیه بود. البته گفتنی است که پزشکیان در سفرش به قم تنها در مجلس خبرگان سخنرانی نکرد و در نشست بررسی اقدامات و برنامه‌های دولت برای اجرای عدالت آموزشی در این استان حضور داشت و بر مسئولیت اجتماعی کارخانه‌ها و واحدهای صنعتی که منبع خوبی برای ساخت مدارس هستند، تاکید کرد.
رئیس‌جمهور پس از زیارت مرقد مطهر حضرت معصومه(س) به جمع نمایندگان خبرگان آمد تا از اقدامات دولت سخن بگوید و برنامه‌های پیش‌رو را تشریح کند. پزشکیان با ادبیاتی اخلاقی و عدالت‌محور، تاکید کرد: «هیچ اولویتی بالاتر از وحدت و انسجام در داخل کشور و در میان کشورهای اسلامی نیست».
او با اشاره به شکاف‌های اجتماعی، نابرابری‌ها و نیاز به اصلاح ساختارهای اقتصادی و اداری گفت: «مردم با عمل ما قضاوت می‌کنند، نه با سخن. باید رقابت در خدمت ایجاد کنیم، نه در اختلاف. اگر بستر رقابت در کار خیر را فراهم کنیم، کشور را می‌توانیم اصلاح کنیم». رئیس‌جمهور در جمع اعضای این مجلس گفت: ما موظف هستیم به هر شکل ممکن، مشکل معیشت مردم را حل کنیم؛ اما این مساله بدون مشارکت، همدلی و همراهی امکان‌پذیر نیست. دولت به تنهایی قادر به انجام این کار نیست. او افزود: چطور می‌توانیم این مشکل را حل کنیم؟ مسجد می‌تواند به پایگاهی برای شناسایی افراد نیازمند در محلات تبدیل شود. هر چقدر اهالی همان محل می‌توانند، کمک کنند و برای افرادی که نمی‌توانند کمک کنند، نهادهایی مانند کمیته امداد و بهزیستی وارد عمل شوند. همان‌طور که خیرین در مناطق مختلف مسئولیت می‌پذیرند، ما هم باید کاری کنیم که در هیچ منطقه‌ای مشکلی از نظر معیشت، سلامت و سایر مسائل وجود نداشته باشد. پزشکیان با اشاره به برنامه دولت برای ساماندهی خادمان سلامت اظهار کرد: تلاش می‌کنیم هیچ ایرانی از خدمات مورد نیاز در حوزه سلامت بی‌بهره نماند. اینکه چگونه این کار انجام شود، بحث مفصلی دارد. ما در حال گفت‌وگو با وزارتخانه‌ها و گروه‌های مختلف هستیم تا به راهکاری برسیم که مردم به دلیل نداشتن دارو، پزشک یا امکانات درمانی دچار مشکل نشوند. باید با رفع تبعیض، شرایط برابر را برای همه مردم فراهم کنیم. او ادامه داد: امروز در حوزه آموزش، خانواده‌هایی که توان مالی دارند، فرزندانشان آموزش متفاوتی دریافت می‌کنند. در حوزه بهداشت نیز خدمات متفاوتی می‌گیرند. در اشتغال، پست و جایگاه زندگی نیز همین تفاوت وجود دارد. باید رقابت را در خدمت و اصلاح جامعه ایجاد کنیم، نه در اختلاف و دعوا؛ که تو بدی یا من.
رئیس‌جمهور پس از سخنرانی خود، قم را به مقصد مشهد ترک کرد اما پیام او در فضای اجلاسیه باقی ماند: پیامی از وحدت، شفافیت، عدالت و اصلاح.
غیبت یک سنت، حضور یک ضرورت
در افتتاحیه این اجلاس، آیت‌الله محمدعلی موحدی‌کرمانی، رئیس مجلس خبرگان رهبری، سخنانی ایراد کرد که هم از دغدغه‌های فرهنگی و هم معیشتی مردم پرده برمی‌داشت. وی با اشاره به مساله حجاب، پیشنهاد داد، قوانینی تصویب شود که افراد محجبه از امتیازاتی نظیر تخفیف مالیاتی و بخشودگی جرائم رانندگی بهره‌مند شوند؛ رویکردی تشویقی که به گفته وی می‌تواند مشوقی برای گرایش به ارزش‌های دینی باشد.
موحدی‌کرمانی همچنین بر لزوم گسترش نظام کالابرگ برای اقشار کم‌درآمد تاکید کرد و خواستار تجدید نظر در مالیات بر مواد غذایی شد. وی از دولت خواست، تدابیری جدی برای کاهش فشارهای معیشتی اتخاذ کند. در کنار این موضوعات، حمایت از مردم مظلوم غزه و تقویت سیاست‌های فرهنگی در دستورکار سخنان رئیس مجلس خبرگان قرار داشت.
اجلاسیه سوم مجلس خبرگان رهبری درحالی دیروز سه‌شنبه در قم به پایان رسید که نشانه‌هایی از تغییرات در شیوه تعامل این نهاد با سایر ارکان نظام به چشم می‌خورد. عدم دیدار با رهبری، تغییر محل اجلاس، سخنرانی رئیس‌جمهور و حضور احتمالی دیپلمات باسابقه‌ای چون عراقچی همگی حاکی از لزوم بازخوانی نقش مجلس خبرگان در معادلات سیاسی کشور است. اجلاسیه‌ای که در ظاهر آرام برگزار شد اما در بطن خود حامل پیام‌هایی جدی از تحولات درحال شکل‌گیری در بدنه ارکان حاکمیتی کشور است.
نقطه ثقل سومین اجلاسیه رسمی مجلس خبرگان را می‌توان در پیام‌هایی جست‌وجو کرد که بر زبان بلندترین صداهای آن جاری شد: وحدت، عدالت اجتماعی و التزام به اصول دین. اگرچه غیبت دیدار با رهبر انقلاب، این اجلاس را متفاوت کرد اما حضور رئیس‌جمهور، سخنان معنادار رئیس مجلس خبرگان و گفت‌وگوهای نمایندگان درباره آینده نظام، همگی حاکی از تداوم کارکرد موثر این نهاد در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی است.
