ترامپ، آرژانتین قلب اقتصاد را به تپش انداخت

این یک پیروزی بیچونوچرا بود. در انتخابات پارلمانی ۲۶ اکتبر، حزب تحت رهبری خاویر میلی، رئیسجمهور آرژانتین با کسب بیش از ۴۰ درصد آرا، فاصلهای چشمگیر با رقیب پرونیست خود ایجاد کرد و ابزار لازم برای تثبیت قدرت را بهدست آورد. دو سال پس از پیروزی غیرمنتظرهاش در انتخابات ریاستجمهوری، این چهره جنجالی و آزادیخواه که به سخنان تند و بیپردهاش شهرت دارد، بار دیگر ثابت کرد که خود و دیدگاههای اقتصادی رادیکالش همچنان بازیگری تأثیرگذار در صحنه سیاسی آرژانتین هستند.
بخشی از رأیدهندگان بیتردید از برنامه ریاضتی سختگیرانه میلی حمایت کردند. برنامهای که او آن را شرط حیاتی برای نجات اقتصاد بحرانزده کشورش میدانست. در این میان، پیشنهاد دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، برای تزریق ۲۰ میلیارد دلار به اقتصاد آرژانتین، مشروط به پیروزی متحد انتخاباتیاش احتمالاً به تقویت جایگاه میلی کمک کرد. سال اول ریاست میلی آرژانتین با کاهش شدید هزینههای دولتی، حذف دهها هزار شغل دولتی و توقف سرمایهگذاریهای عمومی همراه بود. این اقدامات دردناک باعث تعطیلی کسبوکارها و از دست رفتن مشاغل شد اما در عین حال دستاوردهای اقتصادی ملموسی، هرچند شکننده، ایجاد کرد. تورم سالانه که در آوریل ۲۰۲۴ به ۲۸۹ درصد رسیده بود تا اکتبر ۲۰۲۵ به حدود ۳۲ درصد کاهش یافت و کشور اولین مازاد مالی خود طی بیش از یک دهه را ثبت کرد. تمرکز دولت بر کنترل قیمت دلار نیز نقش کلیدی در تثبیت وضعیت قبل از انتخابات داشت. نوسانات طولانیمدت پول ملی آرژانتین و تورم بالا باعث ایجاد سیستمی دوگانه شد که در آن پزو برای معاملات روزمره و دلار برای پسانداز و خریدهای بزرگتر استفاده میشد. دولت میلی تلاش زیادی کرد تا نرخ ارز را کنترل کند و ثبات موقتی اما محسوس پیش از انتخابات ایجاد کرد.
این ثبات با هزینه سنگین همراه بود. وابستگی زیاد به حمایت مالی واشنگتن، کاهش ذخایر بانک مرکزی و تهدید بحران ارزی موجب شد، دولت آمریکا با سرعت وارد عمل شود و توافق مبادله ارزی ۲۰ میلیارد دلاری بین خزانهداری آمریکا و بانک مرکزی آرژانتین در بیستم اکتبر نهایی شد. بازارهای سهام، اوراق قرضه و ارز آرژانتین پس از پیروزی قاطع میلی و دریافت کمک مالی ۲۰ میلیارد دلاری از ایالات متحده، جهش چشمگیری داشتند. شاخص اصلی بورس آرژانتین با رشد ۲۲ درصدی صعود کرد و اوراق قرضه دولتی افزایش ارزش یافتند که باعث کاهش بازدهی آنها شد. پزوی آرژانتین نیز تا ۱۰ درصد در برابر دلار آمریکا تقویت شد هرچند بخشی از این رشد بعداً تعدیل شد.
در این بین اپوزیسیون میانه چپ که تمرکز خود را بر انتقاد از سیاستهای ریاضتی میلی گذاشته بود، ناخواسته مهمترین دستاورد او را برجستهتر کرد. مهار تورم مزمن که پیش از آغاز ریاستجمهوری میلی حدود ۲۰۰ درصد بود اکنون به حدود ۳۰ درصد رسیده است. هرچند این رقم همچنان بالاست اما مردم آرژانتین، تأثیر ملموس سیاستهای اقتصادی او را در زندگی روزمره خود احساس میکنند. کاهش تورم خطر فقر را بهطور چشمگیری کاهش داده بود. همین عملکرد باعث شد، صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی در آوریل حمایت خود را از آرژانتین اعلام کنند.اما میلی بیش از هر چیز از افول جریان «کیرشنریسم» سود برد. شاخهای از «پرونیسم» که ابتدا توسط «نستور کیرشنر» سپس همسرش، «کریستینا فرناندس» هدایت میشد و سرانجام با محکومیت کریستینا به فساد و محرومیت مادامالعمر از مناصب دولتی در ژوئن عملاً از صحنه کنار رفت. حتی پیروزی پرونیستها در استان بوئنوسآیرس در سپتامبر به جای آنکه نشانهای از بازگشت باشد به عنوان هشداری تلقی شد که در نهایت به نفع میلی تمام شد. با وجود این موفقیت، مشارکت تنها ۶۶ درصدی در انتخاباتی که رأی دادن در آن اجباری است، زنگ خطری جدی درباره افزایش بیاعتمادی و بیتفاوتی مردم نسبت به سیاست را به صدا درآورد. اکنون که تعداد کرسیهای حزب میلی در پارلمان دو برابر شده، او در موقعیت بهتری برای مقابله با مخالفانی قرار دارد که پیشتر شکستهای سنگینی به او تحمیل کرده بودند. میلی قصد دارد در دو سال باقیمانده تا انتخابات ۲۰۲۷ با اجرای اصلاحات مالی و آزادسازی بازار کار، مسیر اقتصاد کشور را دگرگون کند. با این حال چون هنوز اکثریت مطلق پارلمان را در اختیار ندارد، ناگزیر است حمایت جناحهای راست و راستمیانه را جلب کند، هدفی که اکنون بیش از هر زمان دیگری دستیافتنی به نظر میرسد. دامنه وسیع پیروزی میلی و افزایش کرسیهای حزبش در کنگره، دولت او را در موقعیت ممتازی قرار داده است تا از حمایت سیاسی و مالی واشنگتن بهرهبرداری کند. نکته مهم اینکه حزب میلی بیش از یکسوم کرسیهای مجلس نمایندگان را به دست آورده است به این معنا که مخالفان دیگر نمیتوانند با رأی دوسوم نمایندگان، وتوهای ریاستجمهوری را لغو کنند. با وجود همه این تحولات، آرژانتین هنوز از بحران عبور نکرده و تا رسیدن به ثبات فاصله زیادی دارد. مصرف داخلی، سرمایهگذاری و صادرات کاهش یافتهاند. تولید ناخالص داخلی افت کرده و نرخ بیکاری در حال افزایش است عمدتاً به دلیل کاهش شدید هزینههای عمومی که نظام سلامت، آموزش و پژوهش را تضعیف کرده است. این آمارها یادآور واقعیتی تلخاند که نمیتوان از آن چشمپوشی کرد.
پیروزی میلی نه تنها موفقیتی برای خودش بلکه دستاوردی برای ترامپ و احتمالاً برای مالیاتدهندگان آمریکایی به شمار میرود. عملکرد قاطع و چشمگیر حزب او در انتخابات میاندورهای باعث شد، داراییهای آرژانتین باز قیمتگذاری شوند، ریسکها کاهش یابد و چشمانداز اقتصادی بهبود پیدا کند.

