توسط : ایده مصر جایگزین ایده “ترامپ” می‌شود؟
گروه بین‌الملل: میزان واکنش‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به طرح ارائه شده از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در جهت کوچاندن ساکنان غزه به حدی بالا بوده که حالا تحرکات سیاسی در این خصوص، نمودار صعودی را سیر می‌کند. اینکه کشورهای اروپایی و حتی دولت‌هایی مانند چین و روسیه طرح ترامپ را محکوم می‌کنند و آن را غیرانسانی می‌دانند، موضعی است که از هزاران کیلومتر آن طرف‌تر اتخاذ می‌شود اما واکنش دولت‌های عربی منطقه به‌خصوص اردن، مصر و عربستان سعودی که به صورت مستقیم مورد اشاره ترامپ و حتی نتانیاهو قرار دارند به خوبی نشان می‌دهد که آنها نه تنها به این مواضع ترامپ و طرح وی اعتراض دارند بلکه حالا به نوعی از اجرای این ایده هراس دارند.
در این راستا ملک عبدالله، پادشاه اردن در سفر اخیر خود به واشنگتن و در دیدار با ترامپ اگرچه در برخی از اظهارات خود از رئیس‌جمهور ایالات‌متحده تعریف و تمجید کرد اما در نمای کلی او سعی کرد تا مخالفت کامل خود با این طرح که بر پایه کوچ ساکنان غزه است را اعلام کند و به سمع و نظر واشنگتن برساند. در این خصوص مصری‌ها هم به شدت با اجرای این طرح مخالف هستند؛ به گونه‌ای که قرار بود عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر در آینده نزدیک به واشنگتن سفر کند اما (جمعه) برخی منابع مصری اعلام کردند که زمان سفر رئیس‌جمهور مصر به واشنگتن به بعد از نشست اضطراری سران عرب که قرار است در ۲۷ فوریه (۹ اسفند) به میزبانی قاهره برگزار شود، موکول شده است.
پیش از این و همزمان با پیشنهاد ترامپ برای انتقال ساکنان غزه به مصر و اردن، منابع سیاسی از سفر رئیس‌جمهور مصر در ۱۸ فوریه به آمریکا خبر دادند اما به نظر می‌رسد که تعویق این سفر به این دلیل انجام شد تا رئیس‌جمهور مصر بتواند با این رویکرد که از حمایت کامل عربی درخصوص طرح رئیس‌جمهور آمریکا برای کوچاندن مردم غزه و سرقت سرزمین آنها برخوردار است به دیدار همتای آمریکایی خود برود؛ به عبارت دیگر مصری‌ها به دنبال آن هستند تا یک موضع قدرتمند عربی از نشست قاهره به سوی واشنگتن مخابره کنند و پس از آن السیسی راهی دیدار با ترامپ شود. در این راستا برخی از منابع مصری اعلام کردند که السیسی در این سفر، مجموعه‌ای از پرونده‌های مشترک به ویژه پیشنهاد آمریکا برای انتقال ساکنان غزه به مصر و اردن را بررسی خواهد کرد همچنین در این دیدار تثبیت توافق آتش‌بس در غزه، حمایت از مذاکرات مرحله دوم آتش‌بس و جست‌وجوی راه‌حل‌های دائمی برای مساله فلسطین ازجمله راهکار دو دولتی به عنوان تضمینی برای ثبات منطقه بررسی خواهد شد اما مساله اینجاست که همین حالا دولت ترامپ در حال اعمال فشار علیه قاهره به عنوان دارنده «بزرگ‌ترین ارتش عربی» است.
در این خصوص منابع مصری اعلام کردند که وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) تهدیدهایی را علیه مصر در صورت مخالفت با همکاری با ترامپ برای کوچاندن مردم غزه و سرقت سرزمین آنها صورت داده است؛ به گونه‌ای که گفته شده، پنتاگون فشارهایی را علیه موسسه نظامی مصر به دلیل مخالفت شدید آن با طرح ترامپ اعمال می‌کند. حتی گفته شده که برخی مسئولان در پنتاگون، رهبران موسسه نظامی مصر را به تازگی تهدید کرده‌اند که در سایه تداوم مخالفت با کوچاندن فلسطینی‌ها به مصر، کمک‌های نظامی به ارتش مصر اعم از ارائه قطعات یدکی برای سلاح‌های تهاجمی مصری را به حاشیه ببرند.
این میزان از تهدیدات علیه مصری‌ها جنبه‌های حیاتی‌تر پیدا کرده است؛ به گونه‌ای که بدر عبدالعاطی، وزیر خارجه مصر اعلام کرده که در جریان سفر اخیرش به واشنگتن، بحث سد النهضه که یک پرونده چالشی بر سر آب میان مصر و اتیوپی به شمار می‌رود به میان آمده است. وزیر خارجه مصر اعلام کرده در یکی از نشست‌هایی که به همراهی نمایندگان کنگره برگزار کرده به وی اطلاع داده شده است که زمان فشار بر اتیوپی تمام شده و آنچه دولت ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری می‌توانست انجام دهد، در دوره کنونی دشوار شده است. این اظهارات نشان می‌دهد که مصر در وضعیت کنونی زیر فشارهای اعمال شده از سوی واشنگتن در قبال طرح انتقال جمعیت غزه به صحرای سینا قرار گرفته است.
ریاض و طرح عربی
آنچه در این راستا حالا اهمیت پیدا می‌کند این است که فشارها بر مصر موجب شده تا قاهره طرح جدیدی را برای جایگزین کردن به جای طرح ترامپ ارائه کند و در این راستا حالا عربستان سعودی به دنبال آن است تا این طرح را به تصویب و تایید کشورهای عربی برساند. در این خصوص خبرگزاری رویترز گزارش داده که «عربستان رهبری تلاش‌های فوری عربی برای ایجاد طرحی درباره آینده غزه و مقابله با طرح دونالد ترامپ برای کوچاندن مردم غزه را بر عهده دارد و قرار است، ایده‌های اولیه طی نشستی در ریاض با حضور عربستان، مصر، اردن، قطر و امارات در ۲۰ فوریه بررسی شود».
رویترز اعلام کرده که این پیشنهادات احتمالاً شامل صندوق بازسازی نوار غزه با رهبری کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس و توافقی برای کنار گذاشتن جنبش حماس است. بر اساس گزارش رویترز، عربستان و هم‌پیمانانش در منطقه به خاطر طرح ترامپ برای پاک‌سازی غزه از فلسطینی‌ها و اسکان بیشتر آنها در اردن و مصر دچار ترس شده‌اند و این در حالی است که قاهره و اَمان با این طرح مخالفت کرده‌اند و بیشتر کشورهای منطقه نیز معتقدند که این طرح، ثبات را بر هم می‌زند. اینکه چرا عربستان درخصوص طرح ترامپ دچار یک ترس و واهمه آشکار شده به این دلیل است که طرح ترامپ شامل مخالفت با درخواست عربستان برای تشکیل کشور فلسطین به عنوان شرطی برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل خواهد بود و در صورت اعطای هر گونه چراغ سبز ریاض به این طرح، کشورهای عربی و اسلامی با دید منفی به ریاض نگاه خواهند کرد. از سوی دیگر رویترز به نقل از منابعی در عربستان، مصر و اردن درباره تلاش‌های کشورهای عربی برای ایجاد پیشنهادات و یک طرح جدید خبر داد و اعلام کرد که بعید نیست این طرح به «طرح ترامپ» نام‌گذاری شود تا موافقت با آن حاصل گردد.
رویترز همچنین اعلام کرده که حداقل چهار پیشنهاد درباره آینده غزه تدوین شده اما ظاهراً در حال حاضر پیشنهاد مصر مبنای تلاش‌های عربی برای طرح جایگزینی برای ایده ترامپ است. این درحالی است که آخرین پیشنهاد ارائه شده توسط قاهره شامل تشکیل کمیته فلسطینی برای اداره نوار غزه بدون مشارکت حماس، همکاری بین‌المللی در بازسازی بدون جابه‌جایی فلسطینی‌ها و حرکت به سمت راه‌حل دودولتی است. منابع مذکور به رویترز اعلام کرده‌اند که این پیشنهاد شامل ایجاد یک منطقه حائل و یک مانع برای جلوگیری از حفر تونل در سراسر مرز غزه با مصر است و پس از برداشتن آوار ۲۰ منطقه اسکان موقت ایجاد می‌شود و در نهایت حدود ۵۰ شرکت مصری و خارجی دیگر برای اجرای این روند تلاش خواهند کرد. در مورد بودجه این طرح هم گفته شده که این پیشنهاد شامل بودجه بین‌المللی و حوزه خلیج‌فارس می‌شود و در عین حال مقامات، تاسیس صندوقی که ممکن است «صندوق بازسازی ترامپ» نامیده شود را رد نکردند.
بر همین اساس باید منتظر بود و دید که عربستان چگونه می‌خواهد در نشست ریاض، طرح مصر برای غزه را با حمایت عربی هم‌راستا کند و از سوی دیگر باید منتظر ماند و دید که در نشست سران عرب که قرار است ۹ اسفند در قاهره برگزار شود، چه پیامی از سمت سران عربی به ایالات‌متحده ارسال می‌شود.
