سیدحسین مرعشی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ایران پیشنهاد کرد:

مذاکره اقتصادی

هیچ مذاکره‌ای فعلاً نمی‌تواند راه را برای آینده‌ای بهتر باز کند، اما منافع مشترک اقتصادی ایران و آمریکا می‌تواند به کاهش تنش میان دو کشور و ترک مخاصمه کمک کند

سیدحسین مرعشی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ایران در گفت‌وگو با سازندگی به اظهارات اخیر ترامپ پرداخت و گفت: آقای ترامپ در سخنان اخیر خود درخصوص ایران، نکته‌ای را مطرح کرد که این نکته از قبل مورد تاکید ایران هم بود. ترامپ می‌گوید، آمریکا باید کاری کند که ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند. این درحالی است که جمهوری اسلامی از قبل دکترین خود را بر مبنای فتوای مقام معظم رهبری طراحی کرده بود که تهیه، تولید و نگهداری بمب اتمی حرام است. در اینجا ذکر یک ضرب‌المثل قدیمی خالی از لطف نیست که می‌گویند، روغن ریخته را نذر امامزاده کرده‌اند. بنابراین آقای ترامپ یک امر محتوم و پذیرفته شده توسط ایران را خرج گفت‌وگوهایش با نتانیاهو کرد. در نتیجه از آنچه بیان کرد، می‌توان دریافت نه تنها نگاه او به ایران منفی نیست بلکه تغییر کرده و این سخنانش مثبت تلقی می‌شود.
به اعتقاد مرعشی خط قرمز ما مساله موشکی است اگرچه ایران در دکترین نظامی خود موشک‌هایی با برد ۱۸۰۰ کیلومتر را در دستور کار داشته است و ما هرگز موشک‌های بالای ۱۸۰۰ کیلومتر را در دستور کارمان نداشته‌ایم.
وی در ادامه افزود: مساله بعد در مورد گروه‌های مقاومت است. گروه‌های مقاومت عمدتا مورد «حمایت معنوی» ایران بودند و هستند. فراموش نکنیم که آنها از حقوق خودشان دفاع می‌کنند بنابراین اگر قرار است اقدام مهمی انجام شود باید حقوق فلسطینی‌ها، لبنانی‌ها و یمنی‌ها به رسمیت شناخته شود. لازم نیست بر حمایت ایران از نیروهای مقاومت خدشه وارد کنیم بلکه لازم است تا حمایت‌های سخاوتمندانه و بی‌حدو حصر آمریکا از یک رژیم اشغالگر و یک نظام تروریستی دولتی را زیر سوال ببریم.

ایران چطور می‌تواند حجم وسیع حمایت‌های مالی و نظامی آمریکا از اسرائیل را خنثی کند؟ مقاومت مردم و کشته شدن کودکان و زنان فلسطین و غزه با سلاح‌های امریکایی صورت گرفته است. مقاومت یک تاریخ ۷۰ ساله و ریشه در غیرت، وطن‌پرستی و دیدن‌مداری مردم فلسطین و لبنان دارد. لذا این اتفاقات فقط نتیجه حمایت‌های ایران نیست. خوب است که آقای ترامپ چشمش را روی واقعیت‌ها باز کند.
دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ایران با تاکید بر اینکه مساله خاورمیانه، مساله‌ای است که با همکاری ایران و عربستان سامان خواهد گرفت، گفت: جا دارد از تلاش‌های دولت چهاردهم و شخص آقای عراقچی، وزیر امور خارجه در تقویت روابط با عربستان و کشورهای عربی تجلیل کنیم. زیرا کشورهای عربی و ایران قادر خواهند بود که مسائل امنیت خاورمیانه را به خوبی حل و فصل کنند. اتفاقی است که خواهد افتاد.
مرعشی درخصوص گفت‌وگوی روسای جمهور ایران که ترامپ آن را پیشنهاد کرده است، گفت: در بحث نوع تعامل با امریکا هم باید بدانیم که هیچ مذاکره‌ای فعلا نمی‌تواند راه را برای آینده‌ای بهتر باز کند اما منافع مشترکی که ایران و آمریکا در حوزه اقتصاد دارند، می‌تواند به کاهش تنش و ترک مخاصمه و یک نوع همکاری غیرسیاسی کمک کند. ایران امروز نیازمند تکنولوژی و منابع خارجی برای توسعه کشور است. هرچند ما تا امروز اقتصادمان را به اتکای توانایی‌های داخلی‌مان اداره کردیم اما به هر حال نیازمند تکنولوژی و منابع خارجی برای توسعه اقتصادی ایران هستیم. همچنین آمریکایی‌ها هم برای رشد اقتصادی بالاتر به بازار نیاز دارند. امروز این دو نیاز روی میز است بنابراین می‌توانیم به جای طرح مساله گفت‌وگوی سیاسی با آمریکایی‌ها با ابزار اقتصادی منافع دو ملت را تقویت کنیم و مسیر را برای کاهش تنش‌ها هموار کنیم.
در ادامه این گفت‌وگو، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ایران، مساله روابط ایران و غرب و به طور خاص نوع نگرش ما به آمریکایی‌ها و بالعکس را جزو موضوعات قابل توجه افکار عمومی ایران دانست و افزود: مردم ایران تمامی خبرهای مربوط به روابط ایران با غرب و به‌ طور خاص نوع سخن گفتن مقامات آمریکایی نسبت به ایران و بالعکس را با دقت دنبال می‌کنند. در نتیجه صرف‌نظر از تبلیغاتی که ممکن است از دو سمت این ماجرا وجود داشته باشد باید به واقعیت‌ها توجه داشت. واقعیت این است ایران کشوری است که در معادلات خاورمیانه یکی از کشورهای تعیین‌کننده و اثرگذار است. تصور اینکه امنیت خاورمیانه و روابط بین کشورهای خاورمیانه در آینده بدون حضور موثر ایران رقم بخورد، تصوری واقعی نیست. تنها مشکل حال حاضر این است، فردی در آمریکا روی کار آمده که فعلا در این مرحله با سخنانش، آینده منطقه را تهدید می‌کند. این دومین بار است که آقای ترامپ درخصوص جابه‌جایی مردم فلسطین صحبت می‌کند. این طرح امر غیرممکنی است که با جهت‌گیری‌های کلی غرب تفاوت دارد. تا امروز در مورد مساله فلسطین به طور عمومی دو سیاست و راهبرد کلی مطرح بود. نخست راهبرد جمهوری اسلامی که به یک کشور در سرزمین فلسطین می‌اندیشد و معتقد است که باید بر اساس یک همه‌پرسی یک نظام سیاسی در کل سرزمین فلسطین به وجود بیاید. این نظام یک نظام ملی فلسطینی است که یهودی‌ها و مسیحی‌ها هم در آنجا سهم دارند.
مرعشی راهبرد دوم را راهبردی عنوان کرد که سال‌هاست مورد توجه برخی دیگر است و آن تشکیل یک دولت فلسطینی در کنار یک دولت صهیونیستی به نام اسراییل است. به گفته دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ایران تا قبل از اظهارات اخیر آقای ترامپ، کشورهای غربی یعنی آمریکا و متحدانش و کشورهای عربی چه جناح سعودی و امارات و چه جناح قطری‌ها و مصری‌ها از نظام دو دولتی دفاع می‌کردند و به نظر می‌آمد که توافق بر سر تشکیل دولت فلسطین به عنوان دومین دولت در سرزمین فلسطین می‌تواند منتهی به یک ترک مخاصمه جدی در منطقه شود. بنابراین اکنون دیدیم که پس از سخنان ترامپ مبنی بر جابه‌جایی فلسطینی‌های ساکن غزه بسیاری از کشورها از جمله خود گروه‌های فلسطینی و کشورهای عربی مانند عربستان اعلام کردند که بر تشکیل دولت فلسطین مصمم هستند. لذا موضوعی که در دیدار آقای ترامپ و نتانیاهو مهم بود نه تنها با استقبال مواجه نشد بلکه با مخالفت وسیعی هم روبه‌رو شد.

روز گذشته همچنین محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور در حاشیه جلسه هیات دولت و در جمع خبرنگاران درخصوص اظهارات ترامپ درباره مذاکره با رئیس جمهور ایران گفت: راهبرد نظام جمهوری اسلامی در همه بخش‌ها به خصوص بخش‌های دفاعی، راهبرد شفافی بوده و می‌توان گفت این راهبردها، راهبردهای باثبات و دائمی است. ما درخصوص سلاح هسته‌ای فتوا داریم، فتوا هم برای مسلمان به خصوص شیعه سخن آخر است که استفاده از فعالیت‌های غیرصلح‌آمیز هسته‌ای ممنوع است و ما در این مسیر راهبردمان مشخص است. عارف با بیان اینکه اگر ترامپ اعتقاد دارد که ایران نباید وارد فضای سلاح هسته‌ای شود، این راهبرد دائمی ایران است، اظهار کرد: رئیس‌جمهور آمریکا خیالش راحت باشد زیرا ما در این زمینه فتوا دادیم و در این راهبرد بحثی نداریم. او درباره دیدار پزشکیان و ترامپ اظهار کرد: دیدار دو انسان ممکن است انجام شود اما امروز در دستور کار جمهوری اسلامی نیست.
سیدعباس عراقچی، وزیر امورخارجه هم در حاشیه جلسه هیات دولت درخصوص صحبت‌هایی که توسط رئیس‌جمهور آمریکا مطرح شد، اعلام کرد که اعتقاد دارد، فشار حداکثری یک تجربه شکست خورده است و امتحان مجدد آن نیز به شکست دیگری تبدیل خواهد شد. اگر موضوع اصلی این است که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نرود، این قابل حصول است. خیلی موضوع مشکلی نیست. ایران یک عضو متعهد NPT بوده است. وی در ادامه اظهار کرد: مواضع ایران درخصوص سلاح هسته‌ای کاملا مشخص است. فتوای مقام معظم رهبری نیز وجود دارد که تکلیف را برای همه ما روشن کرده است. اگر موضوع اصلی این است که ایران دنبال سلاح هسته‌ای نرود که این قابل حصول است و چیز مشکلی نیست. ما عضو ان‌پی‌تی هستیم و فتوای مقام معظم رهبری در این زمینه روشن است. وزیر امور خارجه در واکنش به اظهارات روز گذشته ترامپ درباره احتمال بازگشت فشار حداکثری علیه کشورمان گفت: فشار حداکثری، تجربه‌ای شکست خورده است و امتحان مجدد آن فایده ندارد.
در حیاط دولت همچنین محمدجواد ظریف نیز به سخنان ترامپ واکنش داشت. او در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود، تصویب FATF بدون مذاکره با آمریکا تاثیری ندارد، گفت: مذاکره با آمریکا راه‌حل مشکلات ما نیست، راه‌حل مشکلات ما برداشتن تحریم‌ها و موانع است. همان شعر معروف که می‌گوید «ما را به خیر تو امیدی نیست، شَر مرسان» هدف از کاری که وزارت خارجه انجام می‌دهد این است که موانع روابط ما با چین، آفریقا، روسیه و همسایگان برداشته شود. وی افزود: بعید می‌دانم کسی در دولت چشم امیدی به آمریکا داشته باشد بلکه ما می‌خواهیم موانع برداشته شود و آمریکایی‌ها به ما ضرر نرسانند، اگر ادعای آنها این است که ما به دنبال سلاح هستیم، حضرت آقا که در این زمینه فتوا داده‌اند و قبلا هم ایران تعهد کرده است که دنبال سلاح نباشد آنها فقط موانع را بردارند.
در ادامه به گفته فاطمه مهاجری، سخنگوی دولت درباره اعلام آمادگی ترامپ برای مذاکره با ایران، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در رابطه با دیگر کشورها همیشه بر سه اصل عزت، حکمت و مصلحت استوار است. سیاست خارجی کشور ما همیشه روی یک سری اصول ثابت استوار بوده است. سه اصل ثابت را دنبال می‌کنیم. عزتمندی کشور و مردم، حکمت و دیدن پشت موضوعات و البته مصلحت. با این سه اصل همه موضوعات کشور دنبال می‌شود؛ مشخصا موضوع روابط با سایر کشورها.
از دیگر افرادی که به اظهارات ترامپ رییس جمهور آمریکا واکنش نشان داد، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی بود. به گفته او «صحبت‌های ترامپ درباره اینکه ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد از واضحات است چون ما اعلام کرده‌ایم که به‌ دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و نخواهیم بود و با آژانس نیز در ارتباط هستیم.»
در عین حال واکنش و تحلیل‌ها از آخرین سخنان ترامپ درخصوص ایران و خاورمیانه کم نبود. حال باید منتظر ماند و دید که تصمیم دو کشور برای مذاکرات از چه جنسی خواهد بود. سیاسی یا فقط اقتصادی؟