وزیر خارجه عمان، نتیجه دور پنجم مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا را اعلام کرد:
پیشرفت اندک، بدون نتیجهگیری
گروه بینالملل: پنجمین مرحله مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا (جمعه) همانند دور دوم مذاکرات در یکی از مکانهای دیپلماتیک متعلق به سفارت عمان در رُم برگزار شد و بیش از سه ساعت به طول انجامید. همانند چهار دور قبلی مذاکرات، ریاست هیات ایران بر عهده «سیدعباس عراقچی»، وزیر امور خارجه کشورمان بود؛ هیات آمریکایی نیز به ریاست «استیو ویتکاف»، مذاکرهکننده ارشد این کشور در این نشست حضور یافتند. همچنین در دور پنجم مذاکرات، «مایکل آنتون»، مدیر برنامهریزی سیاسی وزارت خارجه آمریکا نیز که به نوعی ریاست تیم کارشناسی آمریکا را بر عهده دارد، ویتکاف را همراهی کرد. در تیم مذاکراتی ایران نیز دیپلماتهای ارشدی همچون «مجید تختروانچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه، «کاظم غریبآبادی» معاون حقوقی و بینالملل وزیر امور خارجه و «اسماعیل بقایی» سخنگوی وزارت امور خارجه حضور داشتند. عراقچی پس از ورود به رُم مورد استقبال «محمدرضا صبوری» سفیر جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا و حجتالاسلام «محمدحسین مختاری»، سفیر جمهوری اسلامی ایران در واتیکان قرار گرفت. قبل از برگزاری این دور از مذاکرات «سیدعباس عراقچی»، رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان و «بدر البوسعیدی»، وزیر امور خارجه عمان با یکدیگر در رم دیدار و رایزنی کردند؛ همانند ادوار گذشته مذاکرات، وزیر امور خارجه عمان نقش میانجی را در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا ایفا کرد و تبادل پیام میان دو هیات را بر عهده داشت.
عراقچی: درباره ایدههای مختلفی بحث شد
وزیر امور خارجه در پایان دور پنجم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا درباره جزئیات آن گفت: «این دور یکی از حرفهایترین ادوار مذاکراتی بود که تاکنون داشتهایم. ما بار دیگر مواضع و اصول جمهوری اسلامی ایران را در خصوص مذاکرات بیان کردیم. مواضع ما کاملا روشن است و بر آنها ایستادگی داریم». به گزارش ایرنا، وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه «فکر میکنم اکنون درک بهتر و روشنتری از مواضع ما نزد طرف آمریکایی شکل گرفته است»، گفت: «وزیر امور خارجه محترم عمان در این دور تلاش کردند، راهکارهایی را برای رفع موانع موجود و دستیابی به پیشرفت معرفی کنند. روی ایدههای مختلفی بحث شد. ایشان پیشنهاداتی داشتند که قرار شد، بررسیهای کارشناسی بیشتری از سوی دو طرف روی آنها انجام شود و به پایتختها منتقل شود؛ بدون اینکه فعلا هیچ تعهدی برای هیچکدام از طرفین ایجاد شود».
عراقچی گفت: «برنامه ما، بررسی این راهکارهای جدید و پیشنهادهایی است که میتوانند با حفظ اصول و مواضع جمهوری اسلامی ایران احتمالا راهگشا باشند.
او گفت که «به نظر من، امروز و بهویژه با توجه به بحثهایی که صورت گرفت و راهکارهایی که از سوی عمان برای رفع موانع پیشنهاد شد، احتمال پیشرفت وجود دارد».
امیدواری بوسعیدی
در این راستا و بعد از پایان پنجمین دور از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا «بدر البوسعیدی»، وزیر امور خارجه عمان در حساب کاربری خود در «ایکس» نوشت: «دور پنجم مذاکرات ایران و آمریکا در رم با مقداری پیشرفت اما بدون نتیجهگیری نهایی به پایان رسید. امیدواریم در روزهای آینده، مسائل باقیمانده را روشن کنیم تا بتوانیم به سوی هدف مشترکِ دستیابی به توافقی پایدار و شرافتمندانه پیش برویم». این در حالی است که عراقچی پیش از عزیمت به ایتالیا برای حضور در دور پنجم مذاکرات مستقیم با آمریکا در حساب کاربری خود در «ایکس» خطاب به «استیو ویتکاف» نوشت: «یافتن مسیر دستیابی به توافق، معادله پیچیدهای نیست: سلاح هستهای صفر=توافق داریم. غنیسازی صفر=توافقی در کار نیست». رئیس دستگاه دیپلماسی، این پیام کوتاه خود خطاب به تیم مذاکرهکننده آمریکا به ریاست نماینده ویژه رئیسجمهور آمریکا در امور غرب آسیا را با این جمله به پایان رساند که «زمان تصمیمگیری فرارسیده است».
بقایی: دور بعدی مذاکرات متعاقبا اعلام خواهد شد
در این راستا «اسماعیل بقایی»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «دور پنجم مذاکرات غیرمستقیم ایران-آمریکا در رم پایان یافت. در این دور، مجددا مواضع اصولی ایران به صورت صریح و شفاف تشریح شد. مذاکرات در فضایی آرام و حرفهای برگزار شد». او در ادامه نوشت: «وزیر خارجه عمان برای عبور از موانع، راهکارها و ایدههایی پیشنهاد کرده بود که رئوس و محورهای آنها در این دور مورد بررسی قرار گرفت». سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران تصریح کرد:« قرار شد به موازات بررسی بیشتر در پایتختها، وزیر خارجه عمان کار روی جزئیات ایدههای پیشنهادی را ادامه داده و آنها را برای بررسیهای تکمیلی در اختیار دو طرف قرار دهد. زمان و مکان دور بعدی مذاکرات متعاقبا تعیین و اعلام خواهد شد».
برجام نمرده، اما قابلیت احیا ندارد
دور پنجم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در حالی برگزار شد که عراقچی (پنجشنبه شب) و قبل از سفر به رُم در گفتوگوی ویژه خبری با بیان اینکه «برجام نمرده، اما قابلیت احیا هم ندارد»، گفت: «با این حال، منطق برجام زنده است. کماکان میتوانیم اعتمادسازی و شفافسازی بیشتر را اتخاذ کنیم و در مقابل انتظار داریم، تحریمها رفع شود». وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این سوال که «اگر توافقی بین ایران و آمریکا صورت بگیرد، ایران خواستار چه امتیازاتی با توجه به اینکه میگویید برجام دیگر کارایی ندارد، خواهد بود؟»، گفت: «برجام هنوز نمرده است، سر جایش است اما قابلیت احیا ندارد و اگر احیا شود، منفعتی به آن شکل ندارد». عراقچی افزود: «قسمت موضوع رفع تحریمها که در برجام وجود داشت، نیازمند این است که به صورت اساسی متحول شود؛ چراکه تحریمهایی در این مدت اضافه شده و ساختار تحریمها نیز دچار تغییراتی شده است». عراقچی با بیان اینکه «برنامه هستهای ایران نیز در شرایطی قرار دارد که نمیتواند به شرایط برجام و قبل از آن برگردد»، گفت: «در حال حاضر، برنامه هستهای ایران به مراتب پیشرفتهتر از قبل است و نسبت به قبل از مذاکرات برجام بسیار پیشرفت کرده و به سود کشور نیست به شرایط قبل از برجام برگردد». وزیر خارجه ایران با تاکید بر اینکه «منطق برجام همچنان پابرجاست»، گفت: این فرمول در برجام کار کرد؛ در این مذاکرات نیز ما بر اساس همین منطق پیش میرویم و من فرمول دیگری را نمیتوانم تصور کنم».
هشدار به اسرائیل
نکته دیگر این است که قبل از برگزاری دور پنجم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، «سیدعباس عراقچی» در نامهای خطاب به «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد و رئیس شورای امنیت سازمان ملل متحد و مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر ضرورت اتخاذ تدابیر ویژه برای حفاظت از تاسیسات و مواد هستهای تاکید کرد. به گزارش مهر، وزیر امور خارجه کشورمان در این نامه ضمن هشدار نسبت به تبعات و پیامدهای هرگونه ماجراجویی از سوی اسرائیل و سهیم بودن مسئولیت حقوقی دولت آمریکا در این نامه تاکید کرده است که «جمهوری اسلامی ایران طبق حقوق بینالملل، تمام اقدامات لازم را برای محافظت و دفاع از شهروندان، منافع و تاسیسات خود مقابل هرگونه اقدام تروریستی یا خرابکارانه انجام خواهد داد. ایران همانند گذشته قویا نسبت به هرگونه ماجراجویی رژیم صهیونیستی اسرائیل هشدار میدهد و به هرگونه تهدید یا عمل متخلفانه توسط این رژیم، قاطعانه پاسخ خواهد داد». لازم به ذکر است که این دور از مذاکرات در حالی برگزار شد که با توجه به افزایش اختلافات بین دو طرف و اظهارات زیادهخواهانه آمریکا مبنی بر توقف غنیسازی در ایران و مخالفت صریح و جدی ایران با این موضوع، امکان برگزاری این دور از مذاکرات کمرنگ شده بود اما بنابر درخواست و پیگیریهای وزیر خارجه عمان دو طرف بار دیگر پشت میز مذاکره حضور پیدا کردند و با میانجیگری وزیر خارجه عمان، گفتوگوهای غیرمستقیم خود را به پیش بردند.