فرشاد گلزاری، گروه بین الملل
بامداد شنبه اخباری مبنی بر انفجار در یک پایگاه نظامی متعلق به حشدالشعبی (بسیج مردمی عراق) در استان بابل از سوی رسانههای محلی سپس توسط رسانههای ملی این کشور منتشر شد. کمی بعد ویدئوها و تصاویری از گستره انفجار بیرون آمد و با کمی دقت به این ویدئوها میتوان دریافت که انبار مهمات این پایگاه نظامی هدف قرار گرفته است. براساس اخبار تکمیلی و نهایی که منتشر شد، مشخص شد که پایگاه نظامی کالسو واقع در منطقه المشروع در شمال استان بابل هدف قرار گرفته و یک نفر کشته و ۸ نفر هم زخمی شدند. سازمان بسیج مردمی عراق (الحشدالشعبی) هم با صدور بیانیهای وقوع انفجار در پایگاه نظامی کالسو را تایید کرد. در بیانیه مذکور آمده است: پس از انفجاری که در مقر نیروهای حشدالشعبی در پایگاه نظامی کالسو در منطقه المشروع در شمال استان بابل رخ داد بلافاصله تیم تحقیقاتی در محل حاضر و مشخص شد که این انفجار خسارات مالی بر جای گذاشته و شماری نیز زخمی شدند که پس از تکمیل تحقیقات اولیه، جزئیات این انفجار متعاقباً اعلام خواهد شد. چندی بعد هم مشخص شد که این حملات در ورودی اصلی پایگاه کالسو، یک گاراژ خودرو و دو دفتر متعلق به نیروهای الحشدالشعبی را هدف قرار داده و شدت حملات قوی بوده است.
در این راستا برخی از اخبار حکایت از آن دارد که پایگاه نظامی کالسو با سه حمله هدف قرار گرفته و برخی دیگر هم یک حمله را تایید کردهاند اما آنچه در این میان باید مورد نظر قرار بگیرد این است که برخی از منابع اعلام کرده بودند این حمله توسط پهپادها انجام شده اما اظهارات مقامات عراقی گویای آن بوده که این حملات با موشک انجام شده است. در این خصوص مهند العنزی، رئیس کمیته امنیتی استان بابل عراق در گفتوگو با شبکه الجزیره اعلام کرده که این بمباران بیهدف و غیرمتمرکز بود و بیش از یک مکان را هدف قرار داد و بخش بزرگی از آتشسوزیهای رخ داده ناشی از سوختن انبارهای سوخت در پایگاه و علف خشک بوده است. به گفته وی برداشت اولیه این است که حملات به پایگاه کالسو با توجه به اندازه دهانههایی که ایجاد کردهاند، ناشی از سقوط موشکهای هواپیماهای نظامی و نه هواپیماهای بدون سرنشین بوده است. او همچنین اعلام کرد که تعداد مجروحان بین ۱۲ تا ۱۳ نفر در میان نیروهای مسلح، الحشدالشعبی و تعدادی از غیرنظامیان است.
در همین راستا، بسیاری از مفسران و تحلیلگران نظامی در دقایق اول معتقد بودند که به احتمال زیاد این اقدام توسط ایالاتمتحده رخ داده است اما حدود سه ساعت بعد رخ دادن انفجارها در پایگاه کالسو، ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) بامداد شنبه با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) گزارشها درباره حمله هوایی این کشور به یک پایگاه نظامی در استان بابل عراق را رد کرد. سنتکام مدعی شده که ایالاتمتحده شنبه هیچگونه حمله هوایی در عراق انجام نداده و به گونهای خود را از هر نوع معادلهای در این پرونده کنار کشیده است.
اهمیت استان بابل و پایگاه کالسو
شاید برای بسیاری از مخاطبان این سوال مطرح شود که چرا پایگاه کالسو باید در این مقطع مورد حمله قرار بگیرد. پاسخ به این پرسش عموماً در بطن تحولات میدانی و ماهیت امنیتی بهخصوص محل استقرار این پایگاه نهفته است. اگر به سابقه نبرد حشدالشعبی، ارتش عراق و حتی ضدتروریسم کشور با داعش طی یک دهه گذشته رجوع کنیم، میبینیم که اساساً استان بابل یکی از محیطهایی بوده که داعش در مقاطع گوناگون در این منطقه دست به حمله زده است. توجه داشته باشید که بابل به مرکزیت شهر «حله» در جنوب بغداد، پایتخت عراق قرار دارد و فاصله آن تا بغداد چیزی حدود ۱۰۰ کیلومتر ارزیابی شده است. این مولفهها به خوبی نشان میدهد که پایگاههای نظامی موجود در بابل را باید به نوعی پایگاههای پشتیبان بغداد دانست. از سوی دیگر در حملاتی که داعش در منطقه جرف الصخر انجام داده بود، حشدالشعبی بارها با آنها در این منطقه درگیر و حملات تروریستی را دفع کرده بود که باز هم اهمیت پایگاه کالسو را عیان میکند. توجه داشته باشید که استان بابل در مرکز عراق واقع شده و به نوعی باید آن را یک حلقه ارتباطی بین تمام راههای اصلی در عراق كه به پايتخت منتهی میشود، دانست که البته مجاورت آن با کربلا، این استان را برای شیعیان یک جغرافیای استراتژیک قلمداد میکند.
رد پای اسرائیل؟
آنچه در مورد حملات صورت گرفته با کالسو باید مورد نظر قرار بگیرد این است که برخی از اظهارات مقامات عراق نشان از آن دارد که پشت این حمله، اسرائیل ایستاده است. در این راستا، مقاومت اسلامی در عراق در دو بیانیه جداگانه اعلام کرد که دو عملیات را در اراضی اشغال شده فلسطین در سال ۱۹۴۸ با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین انجام دادند که در یکی از آنها هدف حیاتی اسرائیل در ایلات و نیز در عملیاتی دیگر پایگاه هوایی «عوبدا» متعلق به ارتش اسرائیل را هدف قرار دادهاند. مقاومت اسلامی عراق همچنین افزود که این عملیات در پاسخ به نقض حاکمیت عراق توسط رژیم صهیونیستی و هدف قرار دادن اردوگاههای الحشدالشعبی انجام شده است. در همین راستا ابوعلأ الولایی، دبیرکل گردانهای سیدالشهدا در عراق در حساب کاربری خود در پلتفرم ایکس اعلام کرد: «به هر کسی که پشت این حمله شنیع به مقر الحشدالشعبی باشد، پاسخ داده میشود. هر که پشت حمله باشد و هر کس که ثابت شود در این جنایت شنیع دست دارد، پس از تکمیل تحقیقات لازم، بهای آن را خواهد پرداخت».
نکته نهایی درخصوص این موضوع آن است که حمله به کالسو درحالی انجام شده که محمدشیاع السودانی، نخستوزیر عراق از چند روز پیش به واشنگتن سفر کرده و در زمان اجرای این حمله در خاک آمریکا حضور داشته و مساله دیگر این است که حریم هوایی و به صورت کلی پدافند هوایی عراق توسط ایالاتمتحده مدیریت میشود.