توسط : سفر “عراقچی” به پاریس فرصت جدیدی است که نباید آن را از دست داد
بهقلم؛ فریدون مجلسی؛ دیپلمات پیشین
سفر وزیر امور خارجه ایران به فرانسه در شرایطی انجام میشود که پرونده هستهای، تحولات منطقهای و مناسبات دوجانبه با قدرتهای جهانی در نقطهای حساس قرار گرفته است. این سفر فرصتی است تا ایران بتواند هم منافع ملی خود را پیش ببرد و هم فضا را برای کاهش تنشهای منطقهای و بینالمللی باز کند؛ اما اثرگذاری این سفر تنها زمانی ملموس خواهد بود که محدودیتها و فرصتهای واقعی آن بهدقت سنجیده شود. در سالهای اخیر، درون سیاست خارجی ایران دو رویکرد متفاوت همزمان عمل کردهاند: یک جریان امنیتمحور که بر مقابله و بازدارندگی تأکید دارد و جریان دیگر که به دیپلماسی، گفتوگو و کاهش تنشها توجه میکند. افزایش سفرهای دیپلماتیک تهران به کشورهای مختلف، از پاکستان تا فرانسه و آمریکا، نشان میدهد که ایران تلاش کرده بین این دو رویکرد تعادل برقرار کند. این تعادل، هرچند دشوار است اما نشاندهنده آن است که تصمیمگیران کشور به اهمیت کاهش هزینهها و مدیریت فشارهای منطقهای و بینالمللی واقفاند؛ اما خروج از این وضعیت نیازمند یک بازنگری مهم در سیاست خارجی است. فرانسه در سالهای گذشته مواضعی اتخاذ کرده که ایران را تحت فشار قرار داده و محدودیتهای جدیدی ایجاد کرده است. این واقعیت، پیامدهایی برای هرگونه تلاش دیپلماتیک دارد. از این رو، موفقیت سفر تهران به پاریس مستلزم تعامل هوشمندانه است. ایران طی سالها همواره بر حق دفاع مشروع خود و ملتهای مظلوم منطقه تأکید و تلاش کرده از درگیریهای فرامرزی بیمورد اجتناب کند؛ اما حمایت از گروههای مقاومت و مقابله با تجاوز، باعث شده غربیها تصویر پیچیدهای از ایران در ذهن جامعه بینالمللی ایجاد کنند که نیازمند مدیریت دیپلماتیک دقیق است. مردم ایران امروز بیش از هر چیز به ثبات، رفاه و امنیت نیاز دارند. استمرار سیاستهای پرتنش یا ورود به درگیریهای جدید، فشار اقتصادی و اجتماعی بر کشور را تشدید میکند. از سوی دیگر، توقف کامل فعالیتهای منطقهای نیز در شرایط کنونی غیرواقعبینانه است؛ زیرا مسائل امنیتی و منافع ملی کشور را نمیتوان نادیده گرفت. ایران در عین حال به خوبی میداند که تعامل هوشمندانه با دیگر کشورها و کاهش تنشها میتواند از فشارهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی بکاهد و زمینه بازسازی اعتماد و گفتوگو را فراهم کند. سفر وزیر امور خارجه به پاریس میتواند، فرصتی برای کاهش تنشها، گفتوگوی سازنده و باز کردن مسیر مذاکرات اقتصادی و سیاسی فراهم کند. موفقیت این مسیر تنها با ترکیبی از دیپلماسی فعال، واقعبینی در روابط بینالملل و حفاظت از منافع ملی ممکن خواهد بود. ایران با درک واقعبینانه از شرایط فعلی باید بتواند هم از حقوق دفاع مشروع خود و هم از منافع منطقهای و اقتصادی خود دفاع کند و هم تعامل سازنده با جامعه بینالملل را حفظ نماید. پیام نهایی ایران روشن است. ما خواهان صلح و امنیت در منطقه هستیم، آماده دفاع از خود و ملتهای مظلوم منطقهایم و به دنبال راهحلهایی هستیم که هم امنیت ملی و هم ثبات منطقهای را تضمین کند؛ اما هرگونه گام دیپلماتیک، ازجمله سفر به فرانسه، نیازمند عقلانیت، مدیریت هوشمندانه و توجه به هزینهها و محدودیتهای واقعی است تا تأثیر ملموس بر زندگی مردم و موقعیت ایران در جهان داشته باشد. درنهایت، مسیر دیپلماسی، همسو با منافع ملت، تنها راه پیش رو برای کاهش تنشها و گشایش فرصتهای اقتصادی و سیاسی است؛ راهی که باید با خرد، واقعبینی و مسئولیتپذیری دنبال شود تا امنیت، رفاه و ثبات در ایران و منطقه برقرار شود. مأموریت پاریس باید مقدمه تغییری واقعی باشد، اگر مسیر آن به یارگیری و تقابل ختم شود تنشها افزایش خواهد یافت اما اگر به راهی برای خروج از ترک تخاصم منجر شود، نشانههای آن آشکار خواهد شد.
