توسط : ▫️گزارش نشست دبیران کل احزاب اصلاح‌طلب با معاون سیاسی وزیر کشور
▫️سه پیشنهاد “مرعشی” برای اصلاح قانون احزاب
اولین جلسه از سلسله نشست‌های دبیران‌کل احزاب با معاون سیاسی وزیر کشور بعدازظهر شنبه ۱۵ دی ماه در وزارت کشور برگزار شد. این نشست‌ها قرار است ادامه داشته باشد و با دبیران کل احزاب اصولگرا نیز برگزار شود. در اولین جلسه این نشست با حضور دبیران کل احزاب اصلاح‌طلب سیدحسین مرعشی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ایران نخستین فردی بود که سخنرانی کرد. وی خطاب به معاون سیاسی وزارت کشور گفت: جناب آقای زینی‌وند اگر قصد دارید برای سیاست داخلی کشور کار قابل توجهی در دولت انجام دهید که گام بزرگی را در سازمان سیاسی کشور به وجود بیاورید، پیشنهاد می‌کنم با تهیه یک لایحه، قانون احزاب را اصلاح کنید.
مرعشی پیشنهاد خود را بر سه نکته استوار کرد:
۱. تشکیل حزب با یک مجمع ۳۰۰ نفره نتیجه‌اش این می‌شود که امروز ایران ۱۵۰ حزب دارد. قاعدتاً براساس تجربه دنیا، احزاب براساس گرایش‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شکل می‌گیرند. حتماً کسی در ایران نمی‌پذیرد که ۱۵۰ نحله سیاسی و فکری وجود داشته باشد. اولین اقدامی که در این لایحه باید پیش‌بینی شود این است که قاعدتاً تشکیل احزاب را باید مثلاً ۲ درصد از واجدین شرایط رای، یعنی در واقع کسانی که بالای ۱۸ سال دارند در نظر گرفت. لذا حداقل یک میلیون نفر باید در یک کشور یک حزب را تایید کنند تا حزب شکل بگیرد و این هم کاری است که با ابزارهای کار ساده‌ای می‌توان انجام داد. وقتی که یک حزب اساسنامه، مرام‌نامه و مواضع را آماده می‌کند و موجودیت خودش را اعلام می‌کند، می‌تواند در سایتی در وزارت کشور اشخاصی که این مشی اساسنامه و مواضع را قبول دارند با کارت ملی‌شان آن حزب مدنظر را پشتیبانی کنند. اگر ما پشتیبانی‌کنندگان یک حزب را حداقل یک میلیون نفر بگذاریم، نتیجه‌ای که حاصل می‌شود این است که به جای اینکه ۱۵۰ تا حزب داشته باشیم، کشور حداقل ۴ حزب خواهد داشت، یک حزب اصلاح‌طلب پیشرو، اصلاح‌طلب میانه‌رو و حزب اصولگرای پیشرو و اصولگرای میانه‌رو. بنابراین بیشتر از این چهار گروه و نحله فکری در کشور وجود نخواهد داشت و در این صورت احزاب می‌توانند، سازمان سیاسی کشور را شکل دهند. احزاب می‌توانند تجربه‌های کشور را منسجم کنند و در اختیار دولت و مجلس قرار بدهند و برای کشور برنامه داشته باشند. مرعشی در ادامه افزود: دوستان توجه دارند که اگر امروز جمهوری اسلامی نظام تک‌حزبی را هم بپذیرد و اعمال بکند حتماً یک نظام تک‌حزبی بهتر از وضع موجود است که ما با داشتن ۱۵۰ حزب عملاً حزب نداریم.
۲. دومین نکته‌ای که باید در این لایحه مورد توجه قرار بگیرد، رابطه حزب با نظام سیاسی حاکم در جمهوری اسلامی است. پیشنهاد مشخص حزب کارگزاران سازندگی ایران این است که هر حزب یک شورای رهبری حداقل ۷ و حداکثر ۱۵ نفر داشته باشد که صلاحیت‌های اینها در زمان تاسیس حزب و تمدید پروانه صلاحیت این اعضای شورای رهبری به تایید شورای امنیت ملی برسد و این احزاب متعهد به دفاع از قانون اساسی و دفاع از نظام جمهوری اسلامی هستند.
۳. پیشنهاد سوم این خواهد بود که این احزابی که با چنین پشتوانه اجتماعی و با داشتن چنین شورای رهبری مستقر می‌شوند در صلاحیت کاندیداهای‌شان برای انتخابات شوراها و مجلس و ریاست‌جمهوری به وسیله همان شورای رهبری خودشان باید تایید شوند و نهادهایی مانند شورای نگهبان و کمیسیون‌هایی که در مجلس برای نظارت بر انتخابات شوراها وجود دارد، حق مداخله بر بررسی صلاحیت کاندیداهای احزاب را نداشته باشند.
مرعشی در پایان تاکید کرد: هیچ یک از امور فنی کشور امروز فاقد نظام‌های فنی نیستند مثلاً در پزشکی ساختار دانشگاه‌های علوم پزشکی و سازمان نظام پزشکی و قضا و دارو را داریم لذا با این نظام‌های فنی و اجرایی هست که پزشکی کشور سامان پیدا کرده. همچنین در نظام‌های فنی مهندسی نیز ده‌ها نهاد مدنی و ده‌ها نهاد حکومتی وجود دارند که امور فنی و اجرایی کشور را مدیریت می‌کنند. این همه ساخت‌وسازی که در کشور اتفاق می‌افتد یک نظام مهندسی مدنی وجود دارد که اجرای مقررات و کیفیت را تضمین می‌کند.
عجیب است که در کشور، ما در امر مهم سیاست فاقد نظام‌های پیشرفته و مستقر هستیم درحالی که احزاب اجزای اصلی تشکیل‌دهنده نظام سیاسی کشور هستند و مهم‌ترین امر کشور سیاست است اما امروز این مهم‌ترین امر سیاست فاقد نظام‌های سیاسی است.
لزوم خلق اعتماد
در این نشست چهره‌های شناخته شده دیگری علاوه بر دبیرکل‌های استان‌ها همچون حسین کمالی دبیرکل حزب اسلامی کار، آذر منصوری دبیرکل حزب اتحاد ملت، فاطمه راکعی عضو جبهه مشارکت ایران اسلامی، جواد امام دبیرکل مجمع ایثارگران، شهاب‌الدین طباطبایی دبیرکل حزب ندای ایرانیان و مصطفی کواکبیان از حزب مردم‌سالاری نیز حضور داشتند. آذر منصوری پس از سخنان سیدحسین مرعشی به این نکته اشاره کرد که مدیریت تنش اتفاق مثبتی است که افتاده زیرا دعوت طرف‌های گفت‌وگو و جریان‌های سیاسی برای تعاملات بسیار خوب است. می‌دانیم که هیچ اسب زین کرده‌ای چه در ابعاد سیاست داخلی و چه در ابعاد سیاست خارجی در کار نبود. وی افزود: تلاش‌هایی که دولت برای رفع فیلترینگ داشته و دارد و درخصوص شبه‌قانون حجاب و عفاف همه اینها در نظر ما هست. هرچند در شرایط فعلی همه اینها برای خلق اعتماد و امید کافی نیست به طور خلاصه مساله ما چه در سیاست داخلی و چه خارجی تبدیل به مساله سیاسی شده است و به نظر می‌رسد تا این مساله سیاسی حل نشود، دولت آقای پزشکیان و دولت‌هایی از این دست نمی‌توانند، چالش و ابربحران‌هایی که پیش‌روی کشور وجود دارد را رفع کنند.
دبیرکل حزب اتحاد ملت با بیان اینکه پذیرش اصلی‌ترین ناترازی‌های موجود شکاف حاکمیت، دولت و ملت است، گفت: در ادامه سخنان آقای مرعشی می‌خواهم این را بگویم که اگر می‌گوییم یکی از اجزای اصلی این جامعه قدرتمند باید احزاب باشد و دلایل امتناع تحزب در کشور باید بررسی شود، تاثیر احزاب است. زیرا احزاب همیشه توانسته‌اند در رقابتی شدن انتخابات همچنین پساانتخابات نقش سازنده‌ای داشته باشند.
پس از صحبت‌های آذر منصوری، فاطمه راکعی سخنرانی کوتاهی داشت. او بیشتر در مورد زنان و نقش آنها صحبت کرد و گفت ۴۰ سال است که برای حضور ۳۰ درصدی زنان در مدیریت‌ها تلاش آگاهانه انجام می‌شود لذا نخبگان زن و مرد این کشور که به مسائل زنان آگاهند و کمک می‌کنند انتظار می‌رود که این کار سریعاً تحقق پیدا کند. وی افزود: طبق گزارش‌هایی که به دست ما می‌رسد بسیاری زنان توانمند در استان‌های مختلف هستند که می‌توانند در سطح استاندارها و ذیل آنها از توانایی‌های خود استفاده کنند و این موضوعی است که وزارت کشور باید به این مهم بپردازد که حداقل از ۳۰ درصد زنانی که می‌توانند به معنای واقعی کمک کنند، استفاده کند، اتفاقی که متاسفانه نیفتاده است.
در ادامه جواد امام، دبیرکل مجمع ایثارگران با ارجاع به سخنان مرعشی گفت: صحبت دوستان و ضرورت‌هایی که آقای مرعشی به آنها اشاره کردند بسیار درست است. در حوزه احزاب باید بگویم که وضع موجود را هم اگر مدنظر قرار بدهیم باید ببینیم که برای احزاب از نظر وزارت کشور چه جایگاهی در نظر گرفته شده به هر حال چیزی که ما می‌بینیم و براساس ماده ۱۰ قانون احزاب و چارچوبی که برای وزارت کشور تعیین شده است متاسفانه خود وزارت کشور نقش چندانی ندارد و اعضای کمیسیون ماده ۱۰ احزاب اعضای مشخصی دارد اما رفتار شفافی ندارد بنابراین متاسفانه در همین فرآیند و با همین مکانیسمی که با آن مواجه‌اند عملاً دیگر در این چارچوب نماینده عالی دولت بلکه نمایندگان عالی دولت همه تبدیل به نمایندگان عالی دستگاه‌های امنیتی شدند و وزارت کشور در این موضوع باید جایگاه خودش را احراز کند، روشن کرده و جایگاه واقعی‌اش را پیدا کند.
فرصت طلایی دولت برای احیای احزاب
در پایان جلسه، علی زینی‌وند، معاون سیاسی وزیر کشور نشست برگزار شده را نشانی از همبستگی و همدلی دانست و گفت: ما منکر انتقادات نیستیم، اما به عنوان یک خانواده در درون یک کشور با ریشه و با اصالت عمیق که سال‌های سال در ادوار تاریخ برخود دیده است و پایدار مانده و خواهد ماند لذا باید نواقص و ایرادات را به ویژه در فرصت‌هایی که چنین دولت‌هایی بر سر کار می‌آید بهترین بدانیم که حتی یک قدم هم برای نهادینه شدن نظرات شما به جلو برداریم، در غیر این صورت تکرارها دیگر دردی دوا نمی‌کند. به عقیده زینی‌وند، دیدگاه‌های ما برای نسل جوان و نسلی که هویت خودش را امروز متاسفانه، نه از ما بلکه از هویت جهانی کسب می‌کند و نظرات همه ما برای آنها نیاز به ترجمه دارد، شکاف بین حاکمیت و مردم و نسل‌های جوان است که همین شکاف بین احزاب و نسل جوان نیز وجود دارد. وی با بیان اینکه در وضعیت فعلی همه ما علاقه‌مند هستیم که چالش‌های بین‌المللی حل شود و سیاست نویی در سیاست خارجی پدید بیاید، ادامه داد: دولت چهاردهم هم به دنبال همین است اما آیا فشار آوردن روی این موضوع در این شرایط به صلاح ماست؟ به دولت اعتماد کنیم. آن هم دولتی که رئیس آن کسی است که خود این جمع بیشترین حامیانشان در دوران انتخابات بودند. با هم رئیس‌جمهوری را روی کار آوردیم که امروز احساس می‌کنیم ،حرف ما در درون جلسات تصمیم‌گیری‌های موثر زده می‌شود و اثرات خودش را نیز گذاشته است.
معاون سیاسی وزارت کشور به انتصابات چند ماه اخیر اشاره کرد و افزود: می‌دانم که دوستان از بحث انتصابات گلایه‌مندید و می‌دانم که بسیاری از این گلایه‌ها نیز به حق است اما باید این تجربه پیموده شده سال‌های گذشته در دولت‌های مختلف را نیز در کنار هم گذاشت و به رئیس‌جمهور اعتماد کرد. شاید رئیس‌جمهور هم دلش بخواهد همه شما که دوستان نزدیک او هستید امروز در مسئولیت‌ها و سمت‌های مختلف در کنارش باشید، ولی آیا با این اوصاف می‌تواند تنش‌ها را مدیریت کند و زمینه را برای پیشبرد اهدافی که دارد، فراهم کند. حتماً نمی‌تواند. بنابراین باید صبور باشیم. کمی باید به دولت فرصت دهیم.
وی افزود: البته می‌دانیم با گروهی مواجه هستیم که با رئیس‌جمهوری که نمی‌توان نکته منفی‌ای درباره‌اش گفت، آنچنان بی‌ادبانه صحبت می‌کنند که شرمنده می‌شویم. این نوع ادبیات ،نه اسلامی است و نه ایرانی و قرابتی با فرهنگ این مردم عزیز دارد. ما اگر بتوانیم همین ادبیات را نیز تعدیل کنیم و همان کسانی که چنین ادبیات‌هایی دارند در کنجی قرار دهیم که هر فردی و حتی رئیس‌جمهور را با ادبیاتی در شأن مردم ایران نقد کنند، گام بلند به جلو است. زینی‌وند گفت: با توجه به اتفاقاتی که در سوریه افتاده است، اجازه ندهیم اقتدار کشور در بیرون ضعیف به نمایش گذاشته شود. اگر در استراتژای هم ممکن است در دوره‌ای خطایی نیز داشته باشیم. البته جغرافیای این منطقه به‌گونه‌ای است که بالاخره در جای خودش استراتژی ایران در حوزه منطقه‌ای غلط نبوده. در بسیاری از جاها واقعاً ما انعکاس‌هایی در داخل دیده‌ایم. اگر در دوره‌های گذشته استراتژی‌مان تضعیف می‌شد شاید الان در این شرایط هم نبودیم لذا باید اقتدارآفرینی‌ای که جمهوری اسلامی اتفاقاً در بسیاری از زمینه‌ها دارد، تخفیف ندهیم. بنابراین بهتر است سخن واحدی را برای خارجی‌ها داشته باشیم و در داخل هم گله‌مندی‌های خانوادگی‌مان نیز سر جای خودش هست.
در زمینه احزاب نیز می‌توانیم بر قانون احزاب کار قوی انجام دهیم که زمینه آن هم وجود دارد. تقریباً در چندین سال گذشته هیچ وقت چنین هم‌افزایی را بین سران قوا ندیدیم. شما هم اطلاع دارید که سران قوا در شرایط کنونی با هم رفاقت دارند. در دوره‌های قدیم که دولت‌ها هم دست خود اصلاح‌طلبان بوده هیچ وقت مجموعه نظام این حمایت‌ها را شاید از دولت نکرده اما الان این زمینه فراهم هست بنابراین از این فرصت استثنایی استفاده کنیم و در جاهایی که فکر می‌کنیم قوانین باید اصلاح شوند حتماً اصلاح کنیم. چه در قانون احزاب و چه در قانون انتخابات و بحث تناسبی شدن و تقویت احزاب که آقای مرعشی به خوبی اشاره کردند. طرح بدهیم بلکه بتوانیم موفق شویم.
لایحه جامع انتخابات در تمام دنیا قطور‌ترین قانون را دارد. بنابراین ما نیز روی این کار کنیم و در این دوره بتوانیم بخشی از این قانون انتخابات را محکم‌تر، شفاف‌تر و غیرقابل تفسیرتر کنیم. الان بحث تجمعات را داریم که طرح آن هنوز در مجلس نهایی نشده است. همیشه گفته‌ایم که بالاخره همه باید تابع قانون باشند. معنا ندارد گروهی هر وقت دلشان بخواهد، تجمع کند و گروهی دیگر اگر بخواهند بگوییم که مجوز نداریم.
در بحث اقوام و مذاهب برخی گفته‌اند که این انتصاب‌های قومیتی و منطقه‌گرایی نتیجه عکس می‌دهد. شاید بخشی از این سخنان درست باشد اما این را هم در نظر بگیریم در جایی که نه قانون و نه بزرگان نظام منع کرده بودند، سال‌هاست که خودمان را از مدیریت بعضی از اقوام عزیزمان منع کرده بودیم. چرا این کار را کردیم؟ اما در دولت چهاردهم بلوچ و عرب و سنی در سطح استاندار بودند که بسیاری از دوستان حاضر در جمع بابت انتصاب اینها بسیار تشکر کردند. مگر همه ۳۱ استاندار کشور قرار است شق‌القمر کنند و موفق شوند که اگر این سه استاندارمان موفقیت نداشتند، بگوییم دیدید اینها موفق نشدند! اصلاً نباید این‌طور قضاوت کنیم و کمک کنیم که موفق شوند. وزارتخانه‌ای که غیرامنیتی و غیرسیاسی باشد اگر وزیری داشته باشد ممکن است هیچ وقت در موضوعات ریز امنیتی قرار نگیرد اما استاندار آن هم استاندار در منطقه‌ای حساس از سری‌ترین مسائل نظام جمهوری اسلامی اطلاع دارد. بنابراین قانون اساسی ما به اقوام خیلی اعتماد کرده است. وی با بیان اینکه یک گروه‌هایی در داخل و خارج از کشور وجود دارند که منتظر کوچک‌ترین خطایی هستند که بگویند ما که گفته بودیم اینها ظرفیت کار کردن ندارند که استاندار بلوچ بگذارند، گفت: به دولت انتقاد کنید. من خودم از اینکه به ستادها کمتر در جاهایی پرداخته شده است را قبول دارم ولی ملاحظات دولت را بشنویم ضمن اینکه هنوز اول دولت است و انشاالله دولتی ۸ ساله داشته باشیم. یک رئیس‌جمهوری هم آمده که یک‌تنه با همین صداقتش و ادبیات عمیق و هوشمندانه‌اش یک سیاستمدار حرفه‌ای تا امروز بوده است. علی زینی‌وند یادآور شد: در انتخابات شوراها رسماً سیاست این است که شوراها دوره ۴ ساله دارند اما برای دوره آینده که مجلس انتخاب کرده ۳ ساله باشد ما همه مقدمات برگزاری انتخابات را آماده کرده‌ایم و ستاد انتخابات جلسه‌اش برگزار شده و ما با تمدید دوره شوراها کاملاً مخالف هستیم. می‌خواهیم در همین زمان خودش اجرا شود البته مجلس هم اختیار دارد که اگر قانونی وجود دارد ما به عنوان مجری انجام دهیم.
