توسط : سیروس پرهام نویسنده، ویراستار و هنرشناس درگذشت
سیروس پرهام، نویسنده، مترجم، ویراستار، فرششناس و هنرشناس برجسته، دیروز در ۹۷ سالگی بر اثر کهولت سن درگذشت. هرمز همایونپور، مترجم و همسر خواهر سیروس پرهام به ایسنا گفت: «او عصر دوشنبه ۲۴ شهریوراز دنیا رفته است.» و به گفتۀ همسر سیروس پرهام، بر اساس وصیت آن مرحوم پیکرش در صحن امامزاده طاهر کرج آرام خواهد گرفت. او از بنیانگذاران سازمان اسناد ملی بود و آثاری ماندگار در زمینۀ نقد ادبی و فرششناسی از خود به یادگار گذاشت. پرهام یکی از پایهگذاران ویراستاری در ایران و اولین ویراستار انتشارات فرانکلین به ریاست همایون صنعتیزاده بود. پرهام به عنوان پیشکسوت ویراستاری ایران در ۹ آبان ۱۳۹۵ به همراه مهدی قنواتی و مهناز مقدسی، انجمن صنفی ویراستاران را تأسیس کردند. او که از کارشناسان طراز اول فرش در ایران به شمار میرفت در سال ۱۳۵۶ عضو هیأت مدیره موزۀ فرش ایران شد. کتاب «تاریخ فرش و فرشبافی در ایران» آخرین اثر سیروس پرهام در ارتباط با فرش است. کتابهای او از جمله «دستبافهای عشایری و روستایی فارس» در زمرۀ کتب درسی و مرجع رشته فرش هستند.
سیروس پرهام متولد ۳ بهمن ۱۳۰۷ در شیراز بود و لیسانس خود را در ۱۳۳۰ از دانشگاه تهران و دکترا را در ۱۳۳۳ از دانشگاه برکلیدر رشتۀ علوم سیاسی گرفت. او در زمرۀ کسانی است که برای نخستین بار در ایران به شیوۀ نقد ادبیِ غربی به این کار پرداختند. در هنرشناسی نیز دستی داشت و مجموعۀ ۱۵ جلدی «سیری در هنر ایران» نوشتۀ آرتور اپهام پوپ و همسرش فیلیس اکرمن به سرویراستاری او و در مؤسسه علمی و فرهنگی ترجمه و منتشر شد.
از دیگر آثار مهم سیروس پرهام میتوان به «رئالیسم و ضدرئالیسم در ادبیات» و «کتابهایی که دنیا را تغییر دادند» (ویراستار) نام برد. «رئالیسم و ضد رئالیسم» سیروس پرهام به همراه «مکاتب ادبی» رضا سیدحسینی از نخستین آثار در نوع خود و مدتها مرجع نویسندگان ایرانی بودند. به گفتۀ محمد شمس لنگرودی، پرهام فعالترین منتقد ادبی دهۀ ۱۳۳۰، منتقدی مارکسیست، «فعالترین منتقد ادبی جامعهگرای» این دهه است هرچند که لنگرودی معتقد است، نقد پرهام «دیواری ستبر» بین هنر رئالیستی و هر آنچه غیررئالیستی است میکشید.
پرهام همچنین از نسل دوم بنیانگذاران انتشارات نیل بود و در زمینۀ فعالیت مطبوعاتی هم میتوان به سوابق او در مجلۀ «خوشه» که به شاعران نوپرداز اختصاص داشت، «جُنگ صدف» (از نشریات متعلق به حزب توده) و نشریۀ «انجمن کتاب» اشاره کرد. پرهام سلسله مقالاتی را نیز با نام مستعار سایروس برام و به صورت پاورقی دربارۀ انقلاب ایران در روزنامۀ اطلاعات مینوشت که بعدها مؤسسه انتشاراتی امیرکبیر آن را تحت عنوان «انقلاب ایران و مبانی رهبری امام خمینی» به صورت کتاب منتشر کرد.
