توسط : “ابراهیم فیاض”
ابراهیم فیاض، عضو هیأت علمی دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران معتقد است از اسلام بنیادگرای غایت‌گرای سنی داعشی که اخوانی بود، به یک نوع اسلام اخوانی جدید رسیدیم که غایت‌گرا و تلئولوژیکال نیستند و حال‌محور و هستی‌گرایانه هستند.
فیاض در گفت‌وگو با ایبنا می‌گوید: «هر چه انقلاب اسلامی بالنده شد و جلو رفت، شورش‌هایی علیه آن توسط غرب و آمریکایی‌ها ایجاد شد که اوج آن بحث داعش بود. با تحولی که در جهان اسلام با بیداری اسلامی به وجود آمد و یک محور آن تحول در مصر با محوریت اخوان‌المسلمین بود اما مرسی به قدری دیکتاتوری کرد و فجایع به‌وجود آورد که مردم با کمک ارتش، کودتا کردند و مرسی را برکنار کردند و می‌دانید به چه عاقبتی گرفتار شد. از دل این اتفاقات در جریان بیداری اسلامی، داعش را به‌وجود آوردند. تحولات غرب آسیا باعث شد اردوغان در ترکیه سر کار بیاید. کشور دیگر قطر بود که با بودجۀ مالی خود در این حوزه‌ها کمک‌کننده بود. این‌جا عربستان به السیسی کمک کرد و مصر را از دست اخوان‌المسلمین خارج کرد که سبب اختلافات زیادی با ترکیه و قطر شد. قطر را محاصره کردند و متأسفانه در این‌جا ما به قطر کمک کردیم و امروز ضربۀ این کمک را می‌خوریم. به ترکیه هم در کودتایی که در این کشور شد کمک کردیم و الان ضربۀ این کمک را می‌خوریم. به هر حال داعش و به تبع آن اخوان‌المسلمین در قصۀ سوریه شکست خورد. اما یک جریان دیگر به نام ۷ اکتبر توسط حماس شکل گرفت که شعبۀ دیگری از اخوان‌المسلمین بود. بالاخره راهی جز ایستادگی در مقابل اسرائیل نبود؛ ۵۰ هزار نفر کشته شدند و غزه ویران شد. بعد اتفاقات لبنان را شاهد بودیم. اسرائیل در لبنان شکست خورد. در غزه هم شکست خوردند ولی ویرانگری ادامه دارد. بعد از جنگ مفصل حماس و حزب‌الله لبنان با اسرائیل، این نسل تاریخی اخوان‌المسلمین با هدایت اردوغان و قطر مجدداً در قالب تحریرالشام و بنیادگراهای اموی یا سفیانی در سوریه به‌وجود آوردند که این کشور را این‌طور نابود کردند. الان ابتدای نابودی و ویرانی سوریه است. نکتۀ مهم در این‌جا این است که ترکیه کشور بسته‌ای است که تاریخی بیش از ۱۰۰ سال هم ندارد. بعد از آتاتورک در جنگ جهانی اول و دوم به‌وجود آمدند. عثمانی فروپاشید و ترکیه بر اساس غرب‌گرایی شدید شکل گرفت. الان همانند شوروی مرز خود را برای تجاوز به کشور دیگری باز کرد که این امر منجر به فروپاشی ترکیه خواهد شد. اسرائیل هم که تاکنون فضای بسته داشت و دیوار دور خود می‌کشید، بعد از شورش در سوریه و فروپاشی این کشور، الان مرزهای خود را باز کرده و وسط سوریه آمده است که این امر نیز موجب فروپاشی اسرائیل می‌شود. همان‌طور که در شوروی اتفاق افتاد در ترکیه و اسرائیل نیز شاهد فروپاشی خواهیم بود. چون کشورهای بسته وقتی مرزهای خود را باز می‌کنند تا به کشور دیگر تجاوز کنند، سبب فروپاشی خود می‌شوند.»
فیاض در ادامه دربارۀ تفاوت تحریرشام با داعش می‌گوید: «الان یک گذاری پیدا کردیم از اسلام بنیادگرای غایت‌گرای سنی داعشی که اخوانی بود، به یک نوع اسلام اخوانی جدید رسیدیم که این‌ها غایت‌گرا و تلئولوژیکال نیستند و حال‌محور و هستی‌گرایانه هستند. این بنیادگرایی که الان در سوریه به وجود آمده و اموی هم هست، یک رقیب شدید دارد که وهابیت است. وهابیت بر خلاف عرفان‌گرایی داعشی، فقه‌گراست. این‌که چقدر این‌ها باعث شورش درون خود می‌شوند را باید در آینده دید. اما یک رقیب جدی در خود اهل سنت دارد که اسلام وهابی در برابر این اسلام اموی با محوریت قطر و ترکیه قرار دارد. این‌ها شاخه‌هایی منشعب از اخوان است و در مقابل آن، امارات و عربستان و مصر و اردن هستند. این‌که چه جنگ و رقابتی بین این‌ها در آینده به‌وجود بیاید بحث دیگری است.»
