توسط : رهبران ۲۰ کشور جهان در اجلاس شرمالشیخ برای آینده خاورمیانه تصمیم میگیرند
گروه بینالملل: شرمالشیخ، شهری که پیشتر تنها بهعنوان مقصدی گردشگری شناخته میشد، این روزها در مرکز توجه جهانی قرار گرفته است. روز دوشنبه ۲۱ مهرماه، رهبران بیش از ۲۰ کشور در این شهر گرد هم میآیند تا با حضور «دونالد ترامپ» رئیسجمهوری ایالات متحده و «عبدالفتاح السیسی» رئیسجمهوری مصر برای نخستین بار پس از دو سال جنگ و ویرانی، توافقی برای صلح در غزه را مورد بررسی و امضا قرار دهند. این اجلاس با میزبانی مشترک ترامپ و السیسی به عنوان فرصتی تاریخی برای کاهش تنشها و ایجاد چارچوبی بینالمللی برای صلح در خاورمیانه معرفی شده است. انتظار میرود سران یا وزیران خارجه کشورهای آلمان، فرانسه، انگلیس، اسپانیا، ایتالیا، قطر، امارات، اردن، ترکیه، عربستان، پاکستان و اندونزی در این نشست حضور یابند.
با این حال، واقعیت نشان میدهد که بسیاری از ناظران این نشست را بیشتر گامی مقدماتی میدانند تا نقطه پایانی بحران غزه. یکی از جنجالیترین نکات، عدم دعوت از تشکیلات خودگردان فلسطین است. مصر دلیل این تصمیم را مخالفت تشکیلات خودگردان با طرح ترامپ برای نوار غزه اعلام کرده و گفته است که حضور آنها ضروری نبوده است. این امر نگرانیهایی جدی درباره مشروعیت و قابلیت اجرایی توافق احتمالی ایجاد کرده است.آمادگیهای امنیتی در شرمالشیخ نیز دیده میشود. نیروهای مسلح مصر سامانه پدافند هوایی میانبرد روسی را در ساحل دریای سرخ مستقر کردهاند تا از اجلاس و میهمانان آن محافظت کنند. این اقدامات نشان میدهد که اهمیت و حساسیت اجلاس فراتر از یک نشست دیپلماتیک معمولی است. روند آزادسازی اسرای اسرائیلی در غزه به مراحل نهایی نزدیک شده است. سخنگوی کابینه اسرائیل اعلام کرده که تبادل گروگانها و زندانیان از صبح دوشنبه آغاز خواهد شد و تمامی ۲۰ اسیر موجود زنده آزاد خواهند شد. «جیدی ونس» معاون رئیسجمهور آمریکا نیز پیشبینی کرده که این آزادسازی ممکن است هر لحظه اتفاق بیفتد و تأکید کرده که ترامپ شخصاً برای ملاقات با اسرای آزاد شده به منطقه سفر خواهد کرد.
بر اساس منابع خبری، سند نهایی اجلاس شامل محورهایی حیاتی مانند «آتشبس فوری»، «تبادل گسترده اسرا و گروگانها» و «بسته بازسازی غزه» خواهد بود. این بسته بازسازی که توسط کشورهای ثروتمند منطقه و قدرتهای جهانی تأمین مالی میشود شامل ایجاد زیرساختهای انسانی و اقتصادی در غزه است و هدف آن بازسازی زندگی روزمره مردم پس از سالها جنگ و محاصره است.
یکی از حساسترین بخشهای توافق پیشنهادی، طرح «غزه غیرنظامی شده» است. این بند خواستار شکلگیری ساختار حکمرانی جدید بدون حضور حماس و با مشارکت نهادهای مدنی فلسطینی و نظارت موقت نیروهای بینالمللی است. با این حال منتقدان هشدار دادهاند که چنین طرحی بدون رضایت اسرائیل و حماس قابل اجرا نخواهد بود چراکه هیچیک از دو طرف نماینده ارشد خود را به این نشست اعزام نکردهاند. در همین راستا، وزیر جنگ اسرائیل، یسرائیل کاتس، اعلام کرده که پس از آزادی اسرای اسرائیلی، بزرگترین چالش رژیمش تخریب زیرساختهای حماس در غزه خواهد بود. او اشاره کرد که ارتش اسرائیل برای تخریب تونلهای حماس آماده شده و این اقدام را شاخص کلیدی خلع سلاح حماس دانست. این اظهارات نشان میدهد که حتی در صورت امضای توافق، اختلافات بنیادی همچنان پابرجا خواهد بود.
تحلیلگران معتقدند که اجلاس شرمالشیخ میتواند، نقطه آغازی برای روند تازهای در مسیر صلح باشد اما تأثیر فوری آن محدود خواهد بود. یک دیپلمات غربی تأکید کرده است: «توافق واقعی نه در سالنهای اجلاس بلکه در گفتوگوهای پشتپردهای شکل خواهد گرفت که هفتهها و شاید ماهها ادامه پیدا کند». در نهایت، شرمالشیخ ممکن است صحنه امضای بزرگترین توافق پس از آغاز جنگ غزه باشد اما پرسش اصلی همچنان پابرجاست: آیا این بار صلح از کاغذ به واقعیت تبدیل خواهد شد یا همچون بسیاری از نشستهای گذشته، تنها یادگاری دیگری از امیدهای ناتمام خاورمیانه باقی خواهد ماند؟
