امیرعباس نخعی، دبیرگروه جهان
حملات تلافیجویانه آمریکا علیه نیروهای شبهنظامی در مرز عراق و سوریه انجام شد. پس از چند روز وقفه و با ارائه اطلاعات کامل به مقامات عراقی حملهای انجام شد که به گفته بسیاری از کارشناسان کمترین تاثیر نظامی را برجای گذاشت. ایران، عراق و سوریه این عملیات را محکوم کردند، آمریکا آن را پرطمطرق اطلاعرسانی کرد و اروپا و کشورهای همسایه ایران به ویژه متحدان عرب آمریکا صرفاً نظارهگر بودند. بسیاری گمان میکنند که در پس شدت گرفتن این حملات، احتمالاً آشتیکنانی در پیش است که با مواضع ایران در برابر موضوعات منطقه بسیار بعید به نظر میرسد. در شرایطی که نیروهای مقاومت در منطقه که ایران همیشه از آنها حمایت معنوی به عمل آورده و عملیاتشان را تایید کرده و منطقه در آتشی که اسرائیل برافروخته قرار دارد، بعید به نظر میرسد که تهران حاضر باشد برای آشتی با آمریکا قدمی بردارد. واشنگتن نیز پس از حملهای که در اردن به پایگاهش انجام شد و سه تن از نیروهایش کشته شدند هرگونه ارتباط مستقیم و با واسطه با تهران را قطع کرده است. آمریکا تمایلی به جنگ مستقیم با تهران ندارد. چنانکه کمتر تحلیلگری باور داشت که نیروهای شبه نظامی در یمن در جنگ اسراییل با غزه تنگه بابالمندب را هدف قرار دهند و تجارت در این منطقه را با خطر مواجه کنند که در پی آن بسیاری از کشورهای دنیا درگیر لشکرکشی شوند. از این رو آمریکا نگران شعلهور شدن آتش جنگ جدید در منطقه است. آمریکا برای درگیر نکردن کشورهای منطقه در آتش خصومت و جنگی دیگر بهرغم آنکه در برخی از کشورهای منطقه پایگاه نظامی دارد از آنها برای حمله به نیروهای مقاومت استفاده نکرده است. استفاده از پایگاههای آمریکا در منطقه میتوانست آتش خشم و تلافیجویی در منطقه را شدت ببخشد.
براساس گزارشها، جنگندهها و بمبافکنهای آمریکا دهها پایگاه متعلق به شبهنظامیان در سوریه و عراق را هدف قرار دادند. ستاد فرماندهی مرکزی ایالاتمتحده در بیانیهای گفته است در «اولین لایه» از واکنش تلافیجویانه خود به بیش از ۸۵ هدف با ۱۲۵ موشک نقطهزن، بمبهای دقیق و هدایتشونده حمله کرده است.
بنا بر اعلام سنتکام، در این رشته حملات اهدافی ازجمله ستاد فرماندهی و کنترل، مراکز اطلاعاتی، انبار راکتها و موشکها، پایگاههای نگهداری پهپاد و مهمات و سایر تاسیسات مرتبط با شبهنظامیان یا نیروی قدس سپاه پاسداران مورد اصابت قرار گرفته است. چندین جنگنده و بمبافکن آمریکایی ازجمله بمبافکنهای بی۱ این کشور در این حملات هوایی مشارکت داشتند. در مجموع ۷ منطقه (چهار نقطه در عراق و سه نقطه در سوریه) هدف این حملات بودند که ۸۵ نقطه در آنها طی حملات هوایی که ۳۰ دقیقه طول کشید با استفاده از ۱۲۵ مهمات هدایتشونده و دقیق هدف قرار گرفت. آن طور که ارتش آمریکا میگوید، این اهداف شامل مقرهای فرماندهی و کنترل عملیات همچنین پایگاههای لجستیکی و عملیات پهپادی بودهاند.
داگلاس سیمز»، یک مقام دفاعی به سیانان گفت: بمبافکنهای B-1 – بمبافکنهای سنگین دوربرد که میتوانند سلاحهای دقیق و غیردقیق را مستقر کنند- در این عملیات مورد استفاده قرار گرفتند. سیمز گفت که بمبافکنها در یک «پرواز بدون توقف» از ایالاتمتحده پرواز کردند، «همه اینها با فرماندهی حملونقل واحد ما و توانایی در سوخترسانی و ادامه مسیر انجام شد». وی همچنین گفت که زمانبندی حملات حول محور آبوهوای خوب طراحی شده است تا اطمینان حاصل شود که همه اهداف درست را مورد اصابت قرار میدهیم. او اضافه کرد: «ما میدانیم که شبهنظامیانی شامل پرسنل گروههای شبهنظامی وابسته عراق از این پایگاهها استفاده میکردند».
جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا که پس از کشته شدن سه سرباز آمریکایی تحت شدیدترین فشارها قرار دارد، در بیانیهای گفت: «تحت هدایت من، نیروهای نظامی ایالاتمتحده پایگاههایی در عراق و سوریه که شبهنظامیان وابسته برای حمله به نیروهای آمریکایی استفاده میکردند را هدف قرار دادند». وی با بیان اینکه «پاسخ ما آغاز شد»، گفت: «این حملات در زمانها و مکانهایی که ما انتخاب میکنیم، ادامه خواهد یافت. همه کسانی که ممکن است به دنبال آسیب زدن به ما باشند این را بدانند: اگر به یک آمریکایی آسیب بزنید، ما پاسخ خواهیم داد».
پیشتر او همچنین دیگر رهبران ارشد ایالاتمتحده تصریح کرده بودند که هرگونه واکنش آمریکا تنها یک حمله نیست بلکه یک «پاسخ چندمرحلهای» در طول زمان خواهد بود.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا با بیان اینکه این اهداف «براساس شواهد واضح و غیرقابل انکار با حملات به پرسنل آمریکایی در منطقه ارتباط داشتند» گفت: «آنها با دقت انتخاب شدند تا از تلفات غیرنظامیان جلوگیری شود. جان کربی پیشتر گفته بود که ایالاتمتحده قبل از انجام حملات به دولت عراق در این باره اطلاعرسانی کرده است. کربی پیشتر گفته بود که ایالاتمتحده اکنون نمیداند چه تعداد شبهنظامی کشته یا زخمی شدهاند. وی افزود که هواپیماهای نظامی آمریکا اکنون از خطر خارج شدهاند». کربی گفت: «ما معتقدیم که حمله در اردن توسط یک گروه چتری به نام مقاومت اسلامی در عراق که شامل چندین گروه ازجمله کتائب حزبالله است، برنامهریزی، منابع و تسهیل شده بود».
ادعای جان کربی درباره مطلع کردن دولت عراق پیش از حمله با واکنش بغداد مواجه شد. سخنگوی دولت عراق با محکوم کردن تجاوزات آمریکاییها به حاکمیت عراق گفت که ادعای واشنگتن مبنی بر هماهنگی قبلی درباره این تجاوزات کذب محض بوده و ائتلاف بینالمللی با عدول از وظایف و اختیارات خود تبدیل به تهدیدی برای امنیت و ثبات عراق شده است. به گزارش تسنیم، «باسم العوادی»، سخنگوی دولت عراق درباره حمله گسترده بامدادی متجاوزان آمریکایی به مناطقی در عراق اعلام کرد که تجاوزات ایالاتمتحده به مناطقی در غرب عراق با شهادت ۱۶ و زخمی شدن ۲۵ نفر همراه بود که شماری از شهدا غیرنظامی هستند. العوادی در بیانیه خود به این منظور تاکید کرد: دولت آمریکا تجاوز جدیدی به حاکمیت عراق انجام داد و محل استقرار نیروهای امنیتی ما در مناطق عکاشات و القائم به اضافه اماکن شهری مجاور آنها را با جنگندههای خود مورد هدف قرار داد. وی افزود: این تجاوز آشکار منجر به شهادت ۱۶ نفر ازجمله غیرنظامیان و زخمی شدن ۲۵ نفر شد همچنین خسارتهایی به ساختمانهای مسکونی و املاک شهروندان وارد کرد. خبرگزاری دولتی سوریه (سانا) اعلام کرد که حملات هوایی به مناطق دیرالزور، البوکمال، المیادین و اطراف آنها در مرز سوریه و عراق حمله کرده است.
یحیی رسول، سخنگوی ارتش عراق در بیانیهای اعلام کرد که شهر القائم و مناطقی در امتداد مرز این کشور با سوریه مورد حمله نیروهای آمریکایی قرار گرفته است. وی این حملات هوایی را «نقض تمامیت ارضی عراق و تضعیفکننده تلاشهای دولت بغداد» خواند و گفت: این اقدام «تهدیدی است که عراق و منطقه را به عواقب نامطلوب میکشاند». به گزارش تسنیم، رسانهها و منابع عراقی دیروز از تجاوزات هوایی آمریکا به چند منطقه در استان الانبار واقع در غرب خاک عراق خبر دادند.
«علی القحوم»، عضو دفتر سیاسی جنبش انصارالله یمن روز شنبه تجاوز آمریکا به خاک سوریه و عراق را محکوم کرد و بر همبستگی با جنبشهای مقاومت در سوریه، عراق، فلسطین و منطقه تاکید و اعلام کرد که یمن کنار این جنبشها ایستاده است. علی القحوم افزود: بر حمایت خود از جنبشهای مقاومت در عراق، سوریه، فلسطین و منطقه و همبستگی با آنها تاکید و اعلام میکنیم که همچنان در موضعگیری و در سطح میدانی و نبرد کنار آنها هستیم.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارتخارجه ایران نیز این حملات را ناقض حاکمیت و تمامیت ارضی عراق و سوریه، حقوق بینالملل و نقض صریح منشور ملل متحد خواند و گفت: افزون بر حمایت تمام عیار آمریکا از چهار ماه حملات بیامان و وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه ساکنان غزه و کرانه غربی و نیز حملات نظامی به یمن و نقض حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور، حمله شب گذشته به سوریه و عراق، اقدام ماجراجویانه و خطای راهبردی دیگری توسط دولت آمریکاست که نتیجهای جز تشدید تنش و بیثباتی در منطقه نخواهد داشت. سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران، حملات نظامی آمریکا به عراق، سوریه و یمن را صرفاً تامینکننده اهداف رژیم صهیونیستی برشمرد و گفت که اینگونه حملات، دولت آمریکا را بیشتر از قبل در منطقه درگیر میکند و جنایات رژیم صهیونیستی در غزه را تحتالشعاع قرار میدهد.
همزمان منابع دیگری از پرواز پهپادهای آمریکایی در آسمان بغداد، غربالانبار، صلاحالدین و دیالی خبر دادند. این منابع گفتند که شهر القائم در مرز عراق و سوریه هدف تجاوز جنگندههای آمریکایی قرار گرفته است. شبکه المعلومه عراق به نقل از منبع امنیتی گزارش داد که در این حمله سه نفر شهید و ۱۴ نفر از غیرنظامیان زخمی شدهاند.
سیانان قبلاً گزارش داده بود که بایدن تحت فشار فزایندهای قرار داشت تا به مرگ سربازان واکنش نشان دهد تا حملات شبهنظامیان برای همیشه متوقف شود. شبهنظامیان از ماه اکتبر بیش از ۱۶۰ بار تاسیسات نظامی آمریکا در عراق و سوریه را هدف قرار دادهاند و چندین قانونگذار جمهوریخواه از آمریکا خواستهاند مستقیماً به داخل ایران حمله تا پیامی روشن ارسال کند. اما مقامات دولت به صراحت گفتهاند که هرگونه واکنشی متناسب با تشدید بیشتر اوضاع در منطقه خواهد بود. یک مقام ارشد دولت به سیانان تایید کرد که ایالاتمتحده به داخل ایران حمله نخواهد کرد و تنها بر اهدافی در خارج از این کشور تمرکز خواهد کرد.