توسط : وزیرخارجه روسیه در گفتوگو با صداوسیما:
ایران خواهان گفتوگو با آمریکا است
وزرای خارجه ایران و روسیه یک تفاهمنامه ۳ساله همکاری امضا کردند وزیر خارجه روسیه در گفتوگو با صداوسیما تأکید کرد: ایران علاقهمند به از سرگیری گفتوگو با آمریکاست و مسکو نیز آماده است از این روند حمایت کند
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در جریان سفر خود به روسیه، پس از دیدار با «لئونید اسلاتسکی» رئیس کمیته امور بینالملل دومای روسیه و حضور در جمع اساتید و دانشجویان مؤسسه دولتی روابط بینالملل مسکو (مگیمو)، با سرگئی لاوروف، همتای روسی خود، ملاقات کرد.
لاوروف در این دیدار با اشاره به سخنرانی عراقچی در دانشگاه مگیمو گفت: «این دانشگاه برای اکثر اعضای هیأت ما اهمیت ویژهای دارد، چراکه بسیاری از دوستان ما در گذشته دانشجوی آن بودهاند. گفتوگوهای مستمر میان وزارتخانههای امور خارجه ایران و روسیه ارزشمند و نشاندهنده علاقه و تماسهای نزدیک دو کشور است».
وی افزود: «پنجمین دیدار ما در سال ۲۰۲۵ میلادی نشاندهنده هماهنگی نزدیک وزارتخانههای امور خارجه و دولتهای دو کشور است. معاهده مشارکت راهبردی ویژگیهای منحصربهفرد روابط ایران و روسیه را ثبت کرده و افق ۲۰ سال آینده همکاریها را مشخص میکند». لاوروف همچنین به دیدار اخیر رؤسایجمهور ایران و روسیه در عشقآباد اشاره کرد و گفت: «وظایف و اهداف ناشی از معاهده مشارکت راهبردی توسط رؤسایجمهور دو کشور مطرح شد و امروز فرصت خوبی است تا نقش وزارتخانههای امور خارجه در پیشبرد این اهداف بررسی شود». وی تأکید کرد که مسائل منطقهای و بینالمللی ازجمله برنامه هستهای ایران، تحولات خاورمیانه و موضوع فلسطین نیز در دستور کار همکاریها قرار دارد.
لاوروف پیشتر در گفتوگویی اعلام کرد: ایران به ازسرگیری گفتوگو با آمریکا علاقهمند است و مسکو آماده ارائه حمایت در این مسیر است. لاوروف با رد گمانهزنیها درباره روابط مسکو و تهران تأکید کرد: کسانی که میگویند اگر روابط روسیه و آمریکا بهبود یابد، مسکو ایران را رها خواهد کرد، دروغ میگویند.
وی گفت: ما بهطور قاطع از حقوق بیقید و شرط جمهوری اسلامی ایران، مانند هر کشور دیگری، برای دسترسی به انرژی هستهای صلحآمیز دفاع میکنیم. ایران به عنوان یک عضو با حسن نیت در پیمان منع گسترش (NPT)، تمام حقوق مندرج در آن را دارد.
به باور کارشناسان روسیه ممکن است نقش انتقال پیامها میان ایران و آمریکا را ایفا کند. ایران هم در حال حاضر با بازرسان آژانس همکاری میکند و بازدیدها از بیشتر سایتها انجام میشود، بهجز چهار سایت بمباران شده که بازگشایی آنها خطرناک است.
روابط همهجانبه و مستحکم
سیدعباس عراقچی با اشاره به تداوم مشورتهای نزدیک میان ایران و روسیه اظهار کرد: «مشورتهای ما بهصورت مستمر در همه سطوح جریان دارد. رؤسایجمهور دو کشور طی یک سالونیم گذشته پنج بار دیدار داشتهاند و ما نیز بارها ملاقاتهای دوجانبه انجام دادهایم. روابط ایران و روسیه جامع و چندبعدی است و شامل همه حوزههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، دفاعی و امنیتی میشود». وی افزود: «امضا و اجرای معاهده مشارکت راهبردی روابط دو کشور را شتاب بیشتری بخشیده است. در دیدار اخیر رؤسایجمهور در عشقآباد، تمام ابعاد روابط دوجانبه مورد بررسی قرار گرفت و امروز فرصتی برای مرور جزئیات و هماهنگی بیشتر فراهم شده است». عراقچی تأکید کرد که ایران و روسیه در تقریباً همه مسائل بینالمللی مواضع مشابهی دارند و همواره یکدیگر را حمایت کردهاند.
تحکیم همکاریها
در نشست خبری مشترک، لاوروف به رشد همکاریهای تجاری، اقتصادی و سرمایهگذاری میان دو کشور اشاره کرد و گفت: «حجم مبادلات کالا طی ۱۰ ماه نخست سالجاری بیش از ۱۰درصد افزایش یافته و طی ۱۰ سال گذشته رشد مبادلات بیش از ۱۵درصد بوده است. ما اقدامات تحریمی غیرقانونی و یکجانبه غرب را محکوم میکنیم». عراقچی نیز از برنامه سه ساله وزارتخانههای امور خارجه ایران و روسیه برای سالهای ۲۰۲۶ تا ۲۰۲۸ خبر داد و گفت: «این نقشه راه همکاریهای سهساله آینده را تعیین کرده و روابط ایران و روسیه ماهیتی جامع و همهجانبه دارد». وی افزود: «ایران و روسیه در مقابله با تحریمها و اقدامات یکجانبه دیدگاه مشترک دارند و در چارچوب سازمانهای بینالمللی و منطقهای همکاری نزدیکی دارند». وزیر خارجه ایران درباره توسعه روابط اقتصادی گفت: «همکاریها در حوزه انرژی، حملونقل و ترانزیت، بهویژه در پروژه راهبردی کریدور شمال-جنوب و قطعه رشت-آستارا، در حال پیشرفت است. تجارت دوجانبه روند افزایشی دارد و زمینههای جدید برای توسعه آن در حال پیگیری است. کمیسیون مشترک اقتصادی با ۱۷ کارگروه تخصصی در ماه فوریه برگزار خواهد شد».
حقوق هستهای ایران
عراقچی تأکید کرد: «ایران به تعهدات خود ذیل NPT پایبند است، اما از حقوق قانونی خود، ازجمله استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای و غنیسازی، صرفنظر نخواهد کرد. حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران توان فناوری بومی کشور را نابود نکرده و اراده جمهوری اسلامی ایران را تضعیف نکرده است». وی افزود: «تجربه یک سال گذشته نشان داده است که آمریکا مذاکره واقعی را نمیپذیرد و فقط به تحمیل مواضع خود میپردازد. مذاکره منصفانه تنها با تغییر رویکرد طرف مقابل و گفتوگوی متوازن امکانپذیر است. سه کشور اروپایی نیز با فعالسازی غیرقانونی مکانیسم ماشه، آخرین ظرفیت مذاکراتی خود را از دست دادهاند».
مواضع مشترک
عراقچی درباره مسائل منطقهای گفت: «ایران بهطور قاطع با حضور هرگونه نیروی خارجی در قفقاز مخالف است و این موضع به همسایگان و شرکای منطقهای اعلام شده است. ایران و روسیه بر این باورند که هیچ قدرت یا کشور خارج از منطقه نباید در امنیت قفقاز مداخله یا ثبات منطقه را تهدید کند».
دورنمای روابط
کارشناسان معتقدند که در دو سال اخیر، روابط ایران و روسیه بهطور چشمگیری توسعه یافته است. بخشی از این روند ناشی از فشارهای آمریکا و اروپا بر روسیه است؛ مسکو برای کاهش اثر تحریمها بهدنبال تعمیق همکاری با کشورهایی مانند ایران، ونزوئلا، کرهشمالی و کوباست. همکاریها بهویژه در حوزههای دفاعی، امنیتی و سیاسی تقویت شده و رفتوآمدهای مستمر مقامات دو کشور ادامه دارد. با اینحال، از منظر اقتصادی، ایران و روسیه مکمل یکدیگر نیستند و همکاریها عمدتاً در حوزههای دفاعی، انرژی، گازی و دور زدن تحریمها محدود شده است. وابستگی هر دو کشور به چین و تأخیر در تحقق وعدههایی مانند سرمایهگذاری پنج میلیارد دلاری روسیه و پروژه راهآهن رشت-آستارا، نشان میدهد موانع جدی بر سر گسترش همکاریهای اقتصادی وجود دارد.
روسیه و چین نیز اعلام کردهاند که از نگاه آنها قطعنامه ۲۲۳۱ عملاً عمر خود را به پایان رسانده و در چنین شرایطی، بازگرداندن تحریمها در چارچوب شورای امنیت با چالشهای جدی مواجه است. این مسئله میتواند برای ایران، در مسیر مذاکرات و مقابله با سازوکارهایی که غرب برای اعمال تحریمهای سازمان ملل طراحی کرده، یک فرصت محسوب شود. از این منظر، روسیه میتواند با هماهنگسازی دیدگاههای دو کشور، نقش مهمی در مقابله با اقدامات آمریکا در شورای امنیت ایفا کند.
در نهایت به گفته ناظران ایران باید ابتکار عمل داشته باشد و مذاکرات محرمانه برای پیشبرد اهداف خود و کاهش هزینهها انجام دهد. آمریکا و شخص ترامپ نیز به دنبال نمایش دستاورد و بهره تبلیغاتی داخلی هستند و ایران باید در تعامل با او این واقعیت را در نظر بگیرد.
