چهارمین زن نیز به کابینه رفت فاطمه مهاجرانی اولین زنی است که پس از انقلاب سخنگوی دولت میشود
رئیسجمهور پزشکیان روز گذشته طی حکمی فاطمه مهاجرانی را بهعنوان سخنگوی دولت چهاردهم منصوب کرد تا چهارمین زنی باشد که وارد کابینه دولت چهاردهم شد. پزشکیان با این رویکرد تقریباً رکورد تمام دولتهای ۴۵ سال اخیر را برای بهکارگیری زنان شکست و این درحالی است که این روزها گمانهزنیها درخصوص احتمال ریاست کتابخانه ملی با حضور یک زن دیگر قوت میگیرد. حضور چهار زن در کابینه چهاردهم، نشانهای از تحقق وعده رئیسجمهور مبنی ارتقای جایگاه زنان در نظام اداری و اجرایی کشور است. بنابراین با انتخاب و انتصابهای مسعود پزشکیان، اکنون ۴ زن، زنان ایرانی را در رأس دولت نمایندگی میکنند.
آخرین روز مردادماه وزرای کابینه مسعود پزشکیان، از پارلمان رای اعتماد صددرصد گرفتند که در بین ۱۹ نفر، نام یک زن به چشم میخورد؛ فرزانه صادقمالواجرد، وزیر راه و شهرسازی. بلافاصله پس از آن ۲ زن دیگر، یعنی شینا انصاری، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و زهرا بهروزآذر، معاون امور زنان و خانواده پزشکیان هم منصوب شدند و حال با انتصاب فاطمه مهاجرانی بهعنوان سخنگوی دولت، کابینه چهاردهم، ۴ زن و آن هم در سمتهای کلیدی دارد. پیش از انتصاب دیروز مهاجرانی، آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات با انتشار تصویر سه زن از کابینه پزشکیان توییتی در این باره منتشر کرد. منصوری در این توییت نوشت: «سقف شیشهای که مانع دسترسی زنان به فرصتهای برابر است، قدمتی به طول تاریخ دارد. اگر در کشور ما نیز این سقف درحال ترک برداشتن است، پیشگامان و عاملان این تغییر زنانی هستند که با ایستادگی و تحمل مرارتها توانستند در یک جامعه مردسالار خود را اثبات کنند. این قاب بزرگتر خواهد شد».
از سمت معاونت زنان و امور خانواده و ریاست سازمان حفاظت از محیط زیست که بگذریم، علاوه بر انتصاب مهاجرانی بهعنوان سخنگوی دولت، پیشنهاد فرزانه صادقمالواجرد بهعنوان وزیر راهوشهرسازی را شاید بتوان یک سنتشکنی تمامعیار توسط مسعود پزشکیان نام برد، زیرا تنها یکبار و آن هم مرضیه وحیددستجردی در دولت دوم محمود احمدینژاد به وزارت رسید و در دولت حسن روحانی هیچ زنی را در قامت وزارت شاهد نبودیم.
بیشترین حضور زنان در دولتهای پیشین
هرچند پیش از معرفی کابینه، گمانههایی از حضور معصومه ابتکار که در دوران محمد خاتمی، حسن روحانی معاون بود و همچنین شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان خانواده دولت اول روحانی هم مطرح بود که اتفاق نیفتاد. در این راستا، چندی پیش مولاوردی و ابتکار در توییتی مشترک نوشتند: «فرزانه صادقمالواجرد با تخصص و تجربه مدیریتی موفق، نماد مشارکت زنان در دولت وفاق ملی است. رای اعتماد بالای مجلس به تنها بانوی کابینه پیشنهادی، اعتماد به زن توانمند و توافقساز ایرانی است». احتمالاً مهمترین موضوع در کارنامه فرزانه صادقمالواجرد، وزیر راه و شهرسازی جدید، نامهای است که در تیر۱۴۰۱ بهعنوان معاون شهرسازی و معماری وزارت راه، به شهردار تهران، علیرضا زاکانی نوشته بود و نسبت به تخلفات او درباره پروانههای ساختوساز هشدار داده بود. رسانههای ایران معتقدند همین نامه بهعلاوه یک مصاحبه ویدئویی از او که درباره جمعیت شهر تهران و سند آمایش سرزمین صحبت میکند، مدتی بعد به برکناری او از این سمت توسط مهرداد بذرپاش منجر شد. هر چند حال پس از کمتر از یک سال این زن برکنار شده، به جای مهرداد بذرپاش وزیر راه است.
البته ابتکار همچنین حضور شینا انصاری بهعنوان معاون و رئیس سازمان محیط زیست را پیامآور «امید و بالندگیهای نو» دانسته است و شهیندخت مولاوردی نیز به وزارت رسیدن یک زن در دولت پزشکیان را «ترک برداشتن سقف شیشهای» خوانده است. با نگاهی به کابینههای دولتهای پیشین اینطور مشخص است که حسن روحانی در هر دو دولت خود، سه زن در کابینه داشت، ولی هیچ زنی به سمت وزارت منصوب نشد. مولاوردی، ابتکار، لعیا جنیدی و الهام امینزاده، زنانی بودند که در سمت دستیار و معاونان او در دولت یازدهم و دوازدهم مشغول به کار بودند. ابراهیم رئیسی هم با حضور «انسیه خزعلی، بهعنوان معاون امور زنان و خانواده و سکینهسادات پاد، بهعنوان دستیار رئیسجمهور در پیگیری حقوق و آزادیهای اجتماعی جایگاه ۲ زن را پر کرده بود.
احمدینژاد اولین رئیسجمهوری بود که یک پزشک زن (مرضیه وحیددستجردی) را بهعنوان وزیر بهداشت معرفی کرد. فاطمه بداغی هم معاون حقوقی و نسرین سلطانخواه را بهعنوان معاون علم و فناوری او منصوب شده بودند. اما با این اوصاف تا الان میتوان گفت که بیشتر از همه اینها مسعود پزشکیان به وعدهاش مبنی بر ارتقای حضور زنان در کابینه و موقعیتهای مدیریتی، جامه عمل پوشانده است.
خانم سخنگو کیست
نام فاطمه مهاجرانی پیش از این برای کسانی که با آموزشوپرورش سروکار داشتند یا به مراکز علمی – پژوهشی رفتوآمد میکردند، آشناتر بود اما در جریان رقابتهای انتخاباتی سال ۱۴۰۳، آنان که به سیاست علاقه دارند نیز یا اسمش را در ستاد مسعود پزشکیان شنیدند یا پای سخنانش در نشستهای تبلیغاتی آن روزها نشستند؛ و اکنون او نخستین زنی است که سخنگوی دولت شده تا پاسخگوی عملکرد کابینه چهاردهم به افکار عمومی باشد.
فاطمه مهاجرانی متولد مرداد ۱۳۴۹ در اراک است. او در سال ۶۸ با رتبه ۷۰۰ کنکور در رشته مهندسی مکانیک تحصیل و لیسانس خود را در همین رشته از دانشگاه شهید باهنر کرمان اخذ کرد. مهاجرانی فوقلیسانس را هم در همین دانشگاه و در همین رشته پشت سر گذاشت و برای تحصیلات تکمیلی هم بورسیه دکتری رشته رباتیک از دانشگاه بونل لندن را کسب کرد اما به دلایل خانوادگی امکان ادامه تحصیلات در آنجا را پیدا نکرد و در نهایت از دانشگاه هریوتوات اسکاتلند فوقلیسانس استراتژی گرفت و همانجا هم (DBA (Administration Doctor of Business) و دکتری حرفهای را ادامه داد. به گزارش ایسنا، او سالها پیش رئیس دانشکده فنی و حرفهای دختران شریعتی بود اما در مهر سال ۹۶ از سوی محمد بطحایی، وزیر وقت آموزشوپرورش بهعنوان رئیس مرکز استعدادهای درخشان انتخاب شد. در سالهای اخیر نیز مهاجرانی بهعنوان عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی ارشاد در رشته مدیریت بازرگانی فعالیت کرد که چهرههایی با سابقه اصلاحطلبی در تاسیس آن نقش داشتهاند. عبدالواحد موسویلاری، وزیر کشور دولت اصلاحات، خسرو تهرانی، مسئول اطلاعات نخستوزیری در اوایل دهه ۶۰، سیدکاظم اکرمی، وزیر آموزشوپرورش دولت جنگ، اصغر نوروزی، نماینده دوره سوم مجلس، مشاور و مدیرکل وزارت علوم و معاون وزارت آموزشوپرورش در دوران اصلاحات و احمدعلی نوربالا، رئیس سازمان هلالاحمر در دوران ریاستجمهوری سیدمحمد خاتمی اعضای هیات موسس این دانشگاه هستند.
فاطمه مهاجرانی در فهرست اعضای شورای راهبری کابینه دولت مسعود پزشکیان که ریاست آن بر عهده محمدجواد ظریف بود نیز ثبت شده بود. او از جوانترین چهرههای حاضر در کابینه است و سوای از فعالیتهای سیاسی اخیر، از جنبه علمی و آموزشی بیشتر به موضوعاتی همچون دادهکاوی، استرتژای آموزش الکترونیکی، سیستمهای ترکیبی و رضایت دانشجو توجه داشته است. اقدامات او در ستاد زنان حامی مسعود پزشکیان، وی را بهعنوان چهرهای که پیگیر مطالبات زنان است و به بررسی و رفع علل بروز آسیبهای اجتماعی برای زنان توجه دارد، به رسانهها معرفی کرده است.