نامه مخالفت “آیتالله سبحانی” به “قالیباف”
روز گذشته آیتالله سبحانی از مراجع تقلید از محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس و سایر نمایندگان خواست تا اجازه ندهند طرح تعطیلی شنبهها بار دیگر وارد کمیسیونهای مجلس شود، زیرا امروز کشور مشکلات فراوانی دارد و نباید وقت مجلس را با امثال این مسائل تلف کرد. در بخشهایی از نامهای که آیتالله سبحانی در این زمینه نوشت اینطور آمده است: «تعطیلی شنبه برخلاف قانون اساسی است که میگوید، تعطیلی هفته روز جمعه است و این عبارت مفید حصر است. چنان که دو اصلی که در کنار آن آمده است نیز مفید حصر است: «زبان فارسی» که زبان رسمی کشور است (اصل ۱۵). آیا میتوان عبری را هم به رسمیت شناخت؟! پرچم کشور اسلامی از سه رنگ تشکیل شده (اصل ۱۸) آیا میتوان رنگ چهارمی به آن افزود».
البته روز گذشته و پس از نامه آیتالله سبحانی به قالیباف، آنطور که اقتصادآنلاین روایت میکند، ابوالفضل ترابی، نماینده مجلس و عضو کمیسیون امور داخلی کشور اعلام کرده است که با وجود تلاش مجدانه برخی برای مخالفت با تعطیلی شنبهها، مجلس با استناد به اینکه تعدادی از مراجع شاخص این موضوع را مغایر با قوانین شریعت ندانستند، تعطیلی شنبه را در دستور کار قرار میدهد، زیرا افراطیگری در هر شرایطی هزینهساز است حالا چه در موضوع تعطیلی شنبهها باشد، چه در موارد دیگر.
این نخستین بار نیست که آیتالله سبحانی مخالفت خود را با این مصوبه اعلام میکند. اردیبهشتماه امسال و زمانی که هنوز ساعاتی از مصوبه تعطیلی شنبهها توسط مجلس یازدهم در آخرین روزهای حیاتش در بهارستان نمیگذشت که مخالفت برخی علما شروع شد. تا آنجایی که آیتالله سبحانی در بیانیهای عدم موافقت خود را بیان کردند و امامجمعه تهران از آن، پشت تریبون سخن گفت. این درحالی بود که به گفته رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس آن موقع، پارلمان از دفتر رهبری استفسا کرده بود و آیتالله جوادیآملی نیز با این تعطیلی موافقت کرده بود. هرچند چند روز پس از موافقت آیتالله جوادی، آیتالله جعفر سبحانی در این مورد بیانیهای صادر کرد و اعلام داشت: «در چنین روزهایی که دشمن صهیونیست فزون از هفت ماه، به نسلکشی پرداخته و هزاران شهروند غزه را به خاکوخون کشیده است، آیا صلاح است در چنین شرایط روز تعطیلی دشمن که شنبه است، در جمهوری اسلامی ایران نیز به رسمیت شناخته شود. دنیای خارج که چشمانشان به ایران اسلامی باز است در این مورد چگونه داوری میکنند و آیا این نشانه غلبه فرهنگ غربی نیست؟»
ماجرا از این قرار بود که ۲۶ اردیبهشتماه امسال، بهارستانیها در آخرین روزهای حضورشان در مجلس یازدهم، بالاخره پس از مدتها بحث بر سر ۲ روز تعطیلی آخر هفته، به تعطیلی شنبهها در صحن علنی رای مثبت داده بودند. بنابراین تقریباً همه کسانی که موافق یا حتی مخالف این مصوبهاند، منتظر تصمیم شورای نگهبان ماندند، زیرا این شورا با تایید آن، شنبهها را برای اولین بار در جمهوری اسلامی تعطیل رسمی اعلام میشد اما اینطور نشد و شورای نگهبان این مصوبه قوه مقننه را رد کرد. شورای نگهبان اصلاحیههایی را از پارلمان خواست که در این خصوص لحاظ کند اما با اصلاحاتی یکم خردادماه امسال به تصویب مجلس رسید؛ در جلسه ۲۳ خردادماه، در تبصره ۳، اطلاق تحدید روزهای کاری به یکشنبه تا پنجشنبه که مستلزم تعطیلی روز شنبه است، خلاف موازین شرع شناخته شد. این درحالی است که قبل از این جلسه، یعنی دوازدهم خردادماه، مجمع تشخیص مصلحت نظام هم گفت که هیات عالی این نهاد با تعطیلی شنبهها مخالفت کرده است. مخالفت هیات عالی مجمع تشخیص مصلحت نظام با تعطیلی شنبهها درحالی بود که هادی طحاننظیف، سخنگوی شورای نگهبان به خبرنگاران گفته بود: «مصوبه تعطیلی شنبهها در نوبت بررسی است و به محض اتمام، اطلاعرسانی خواهد شد».
مجلس «کلیات» لایحه افزایش تعطیلات آخر هفته را اواخر اسفندماه سال گذشته تصویب کرد که براساس آن ساعت کاری هفتگی کارکنان دولت از ۴۴ ساعت به ۴۰ ساعت و روزهای کاریشان از ۶ روز به ۵ روز کاهش مییابد. در آن زمان اما مشخص نشده بود که دومین روز تعطیل هفته قرار است چه روزی باشد که اردیبهشتماه ۱۴۰۳ با تصویب مجلس شنبه روز تعطیل پیشنهاد شد.
تغییرات اخیر براساس کلیات لایحه اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری صورت میگیرد که در آن کاهش ساعات کاری ادارات و افزایش تعطیلات پایان هفته از یک روز به دو روز، گنجانده شده است. البته این موضوع تازگی ندارد و در سالهای گذشته هم مطرح شد، اما در همه موارد پیش از نهایی شدن متوقف شده بود. این طرح، هفتمین سعی دولت و مجلس از سال ۹۵ برای دوروزه کردن تعطیلات رسمی آخر هفته بوده است.
به هر حال، طی ۳ ماه گذشته که این مصوبه بین شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس سرگردان بوده است برخی از علما درحالی همچنان مخالفتشان را اعلام میکنند که همان موقع ولی اسماعیلی، رئیس کمیسیون اجتماعی با اشاره به استفتاء از دفاتر ۳ مرجع تقلید و همچنین رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره تعطیلی شنبهها، گفته بود: هر سه مرجع تقلید و همچنین دفتر رهبر انقلاب با تعطیلی شنبهها مشکلی نداشتند این مساله به معنای آن است که این مصوبه از نظر شرعی مشکل ندارد. از اینرو انتظار این است که شورای نگهبان نسبت به این مصوبه، نه از نظر قانونی و نه از نظر شرعی ایرادی وارد نکند. وی تاکید کرده بود: اگر شورای نگهبان این مصوبه را تایید کند و رئیس مجلس ابلاغ کند تعطیلی شنبهها از اواخر خرداد امسال باید اجرایی شود اما اینطور نشد.
در هر صورت تصمیمگیری در جایگزین کردن تعطیلی شنبه به جای پنجشنبهها یک تصمیم مهم جهانی برای ایران است، ضمن اینکه با توجه به وضعیت دشوار اقتصادی کشور باید کاری برای تحول انجام داد که این بار مجلس به آن عمل کرد. زیرا ما جزو اندک کشورهایی هستیم که بنا به تعطیلی روزهای شنبه در دنیا، عملاً از لحاظ اقتصادی این روز را بلااستفاده گذاشته بودیم. بنابراین طبق گزارش بود که کمیسیون اجتماعی درباره لایحه اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری که مربوط به تغییر تعطیلی پنجشنبهها به شنبه است در دستور کار قرار گرفت و نمایندگان با تعطیلی شنبهها طبق مصوبه کمیسیون اجتماعی موافقت کردند.
طبق این ماده که اردیبهشتماه به تصویب پارلمان رسید، ساعات کار کارمندان دولت ۴۴ ساعت در هفته است و ترتیب و تنظیم ساعات کار ادارات با پیشنهاد سازمان و تصویب هیات وزیران تعیین میشود و تغییر ساعت کار کارمندان در موارد ضروری با رعایت سقف مذکور با دستگاه ذیربط است. میزان ساعات تدریس معلمان و اعضای هیات علمی از ساعات موظف، در طرحهای طبقهبندی مشاغل ذیربط تعیین خواهد شد. ساعت کار هفتگی شاغلان موضوع «قانون ارتقای بهرهوری کارکنان بالینی نظام سلامت» با توجه به صعوبت کار، سابقه خدمت و کار در نوبت کاریهای غیرمتعارف، به تناسب در هفته حداکثر تا هشت ساعت تقلیل مییابد.
طبق تبصرههای یاد شده همچنین کارمندان میتوانند با موافقت دستگاه اجرایی ساعات کار خود را تا یکچهارم ساعت کار روزانه (حداکثر ۱۱ ساعت) تقلیل دهند. دستگاههای اجرایی میتوانند در موارد خاص با موافقت هیات وزیران و رعایت سقف ساعات کار با توجه به شرایط جغرافیایی و منطقهای و فصلی ساعات کار خود را به ترتیب دیگری تنظیم کنند. لذا بر همین اساس، تمامی دستگاههای اجرایی استانی موظفاند ساعات کار خود را در ۶ روز هفته تنظیم کنند.