توسط : چرا بورس برخلاف دلار از تحولات منطقه‌ای می‌ترسد؟
بورس داشت جان می‌گرفت که سایه سنگین ریسک‌های سیاسی دوباره بر سر این بازار پدیدار شدند. این بازار به دلایل اقتصادی ارزش سرمایه‌گذاری دارد اما به دلایل سیاسی، برخی از آینده آن می‌ترسند. دیروز تحت همین شرایط، بازار سهام با افت مواجه شد اما دلار چنین مسیری را نپیمود و با ۲۰۰ تومان افزایش، نشان داد که خیلی به بازی‌های منطقه‌ای توجهی ندارد. سکه هم چون دو نیروی بالابرنده در داخل و خارج داشت با افزایش مواجه شد. در مجموع بازارها شرایط طبیعی خود را طی می‌کنند و اگر ریسک‌های سیاسی کاهش پیدا کنند، آماده جهش‌های بزرگ هستند.
در بازار سهام چه خبر است؟
روند سه روز اخیر قیمت‌ها در بورس از تلاطم سهام و حکم‌فرمایی بی‌ثباتی در این بازار حکایت دارد. از ویژگی‌های قابل توجه معاملات هفته دوم پاییز، تداوم خروج پول سهامداران به دنبال پیشروی ریسک‌های منطقه‌ای در کارنامه این بازار بوده است. از یک طرف، موج نزولی سهام که از روز شنبه آغاز شده تاکنون ادامه یافته و از طرفی دیگر چنانچه مشاهده کردیم، قیمت‌ها در بازارهای موازی روند متلاطمی را ثبت کردند. در روزی که طلا و دلار در مسیر صعودی حرکت کردند؛ بورس برای سومین روز متوالی ریخت و سهامداران حقیقی در صف فروش ایستادند. از ابتدای هفته شاخص بورس حدود ۱.۱ درصد عقب‌گرد نشان داده و علاوه بر آن در جریان معاملات امروز نیز شاخص کل ۰.۳۰ درصد کاهش یافت و در سطح دو میلیون و ۱۳۱ هزار واحد ایستاد. یکی از نکات مهم در معاملات دوشنبه به تداوم خروج پول سهامداران حقیقی بازمی‌گردد. در این روز مبلغی به میزان ۶۶۶ میلیارد تومان از گردونه سهام خارج شد تا ملبغ خارج شده از بازار در ۳ روز اخیر به دو هزار و ۱۵۱ میلیارد تومان برسد. ارزش معاملات خرد نیز با کاهش ۲۷ درصدی به سطح دو هزار و ۱۲۹ میلیارد تومان رسید.
تحلیلگران به معامله‌گران توصیه می‌کنند که بیشتر نگاه بنیادی به شرکت و بنگاه‌ها داشته باشند و شرکت‌هایی در رشد سودآوری و درآمد توانمند هستند و می‌توانند درآمد عملیاتی شرکت را در فعالیت‌هایی اختصاص دهند که منافع آتی سهامداران را فراهم کنند.
بورس تهران پس از ثبات سیاسی در داخل کشور و تغییر کابینه در دولت جدید حال خوبی داشت. به طوری که سیاست‌گذار با فروکش کردن آتش تنش‌ها در منطقه، تصمیم به باز کردن دامنه نوسان تا ۳ درصد گرفته بود. حتی با این میزان از محدودیت دامنه، ارزش معاملات خرد با احتساب صندوق‌های سهامی اعدادی بالاتر از ۵ هزار میلیارد تومان را ثبت کرده بود. همچنین نماگر اصلی بازار به تازگی به مقاومت ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار واحدی نزدیک شده بود که با عرضه سهم در روز چهارشنبه، واکنش اندکی به این سطح نشان داد. واکنشی که به مقاومت سه روزه بورس منجر شده است. شاخص کل بورس برای عبور از مقاومت داینامیک مذکور به محرکی از جنس بنیادی نه صرفا خبر احتیاج داشت. چراکه بازار به کانال ۲.۱ و ۲.۲ میلیون واحدی با متغیرهای فعلی اقتصاد و سود مورد پیشبینی از سال مالی۱۴۰۳ بسیار حساس است. عدم تحقق وعده‌های تیم اقتصادی دولت چهاردهم و گسترش تنش‌ها موجب شد تا شاخص بازار با احترام به مقاومت مورد اشاره، مسیر نزولی را پیش بگیرد. با توجه به محدودیت دوباره دامنه نوسان به یک درصد، اصلاح نماگر اصلی نه از جنس قیمتی بلکه از جنس زمانی خواهد بود. با مشخص شدن نتیجه انتخابات آمریکا احتمالا یک ابهام بزرگ از سر راه بازار حذف خواهد شد و مسیری شفاف‌تر در انتظار بازار است. ارزش معاملات دوباره به کانال دو هزار میلیارد تومان بازگشته و طی ۴ روز معاملاتی اخیر بیش از ۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار خارج شده است. به نظر می‌رسد، بازار برای رهایی از فضای رخوت‌انگیز فعلی باید، هم نیازهای بنیادی خود را برآورده و هم آرامش سیاسی را تجربه کند.
رفتار عاقلانه دلار و سکه
دیروز دامنه نوسان قیمت دلار کوچک بود و قیمت آن که در مبادلات روز یک‌شنبه حوالی رقم ۶۰ هزار و ۶۵۰ تومان به فعالیت خود پایان بخشیده بود، رشد ۲۰۰ تومانی را تجربه کرد و به رقم ۶۰ هزار و ۸۵۰ تومان رسید. قیمت یورو نیز حدود ۱۵۰ تومان ارزان‌تر از نرخ روز یک‌شنبه در رقم ۶۷ هزار و ۷۰۰ تومان به فروش رسید. پوند انگلستان نیز دیروز افزایش قیمت ۱۰۰ تومانی را تجربه کرد و در سطح قیمتی ۸۱ هزار و ۷۰۰ تومانی خرید و فروش شد. در طرف دیگر بازار ارزی، یعنی در معاملات رسمی مرکز مبادله ارز و طلا، شاخص‌ها یک روز افزایشی را پشت سر گذاشتند. اسکناس دلار مرکز مبادله روز گذشته شاهد رشد ارزش ۱۱۴ تومانی بود و از رقم ۴۹ هزار و ۶۲۵ تومان به رقم ۴۹ هزار و ۷۳۹ تومان رسید. قیمت حواله اسکناس آمریکایی نیز افزایش ۱۰۷ تومانی را تجربه کرد و در رقم ۴۶ هزار و ۷۴۷ تومان ثبت شد. (اقتصاد نیوز)
همچنین شوک دلار و اونس به بازار سکه که روز شنبه زمینه‌ساز ورود قیمت سکه طلا طرح جدید به کانال ۴۷ میلیون تومانی شد اما با جبران رشد ارزش دلار و اونس سکه امامی نیز بخشی از رشد قیمت خود را جبران کرد و به کانال پایین‌تر بازگشت. روز گذشته قیمت این شاخص طلایی با نوسان ناچیز ۲۵ هزار تومانی در پله ششم کانال ۴۶ یعنی رقم ۴۶ میلیون و ۵۲۵ هزار تومان ثبت شد. نیم سکه در روز دوشنبه نوسانی نکرد. ربع‌سکه با افت ۴۰۰ هزار تومانی به رقم ۱۷ میلیون تومان رسید.
جمع‌بندی
به نظر می‌رسد دلار که پیشران اصلی دیگر بازارهاست، رفتاری منطقی‌تر از دیگر بازارها در پیش گرفته است. گزارش‌ها از روند معاملات ارزی بازار تهران حاکی از آن است که نرخ‌ها دیگر تمایلی به نوسان‌های شدید نداشته و پس از هر تغییر، بازار شروع به کانال‌سازی میکند. قیمت دلار که با ریسک‌های منطقه‌ای وارد کانال ۶۱ هزار تومانی شده بود، روز گذشته در بازه ۶۰ هزار و ۵۰۰ تا ۶۱ هزار تومان به نوسان پرداخت.
مشاهده روند معاملات ارزی در دو روز اخیر نشان می‌دهد که پس از اتمام روند افزایشی روز شنبه، نرخ دلار در بازه ۶۰ هزار و ۵۰۰ تا ۶۱ هزار تومان به ثبات موقتی رسیده است. تحلیلگران آرایش دلار در دو روز اخیر را ناشی از عدم تمایل بازار نسبت به نوسانات شدید می‌دانند.(دنیای اقتصاد) به عقیده این افراد کاهش تاثیرپذیری بازار از اخبار منفی در کنار شرایط مناسب ذخایر ارزی کشور، عامل این اتفاق است. کارشناسان بر این باورند که رفتار حاکمیت نشان داده، ایران تمایلی به شرکت در مناقشات منطقه‌ای به صورت مستقیم ندارد. در نتیجه این درگیری‌ها چندان اقتصاد کشور را تهدید نمی‌کند. از سوی دیگر بهبود شرایط صادرات نفت در ماه‌ها اخیر سبب شده تا ذخایر ارزی بانک مرکزی تقویت شود و در صورت نیاز نهاد بازارساز بتواند با حمایت از طرف عرضه، مانع از شکل‌گیری نوسانات ارزی شود. اما این بی‌میلی تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟ تحلیلگران عوامل مختلفی را جهت خروج بازار از حالت آرامش متصور می‌شوند. مجموعه اخبار و رویداد‌هایی که انتظارات تورمی فعالان بازار ارز و جامعه را افزایش دهد، می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد نوسان‌های قیمتی شدید در بازار شود. به طور مثال درصورتی که نیروی نظامی کشور به حوادث چند هفته اخیر منطقه واکنش مستقیم بدهد ریسک گسترش درگیری در منطقه می‌تواند زمینه‌ساز رشد نرخ ارز شود. یا در مثال دیگر، در صورت روی کار آمدن نامزد ضد ایرانی انتخابات کشور آمریکا و بازگشت تحریم‌های سنگین بر مسیر فروش نفت، مجدداً تعادل بازار ارز به هم خواهد خورد. اما درصورتی که رویکرد ایران نسبت به وقایع منطقه حفظ شود و از سوی دیگر مسیر مذاکرات رفع تحریم‌ها با دولت پیش روی کشور آمریکا هموار شود، میتوان پیشبینی کرد که عامل محرک مهمی در فضای بازار وجود نخواهد داشت و نرخ ارز به نوسان طبیعی خود خواهد پرداخت.
از سوی دیگر به نظر می‌رسد با توجه به رویکرد بسیار منطقی نظام حکمرانی در برابر تحولات لبنان، ریسک بازار سهام نیز کاهش پیدا کند و این بازار دوباره در مسیر طبیعی خود گام بردارد.
تحلیلگران معتقدند، بورس تهران به لحاظ فنی و تکنیکالی در محدوده‌‌ای قرار داشت که می‌‌توانست با عبور از آن وارد یک روند صعودی قوی شود. مقاومت داینامیک ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار واحدی به دو دلیل می‌‌توانست سرنوشت بازار را تعیین کند. اول آنکه با عبور از آن شاخص کل می‌‌توانست از یک روند نزولی کوتاهمدت خارج شده و یک روند صعودی را در میانمدت تا سقف قبلی دنبال کند. دوم از منظر بنیادی طی یک سال اخیر محدوده ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار واحد تا ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار واحد، منطقه متعادل‌‌تری برای شاخص کل بوده است. چراکه محدوده فوق با مفروضات بنیادی مورد انتظار بازار و نرخ بهره بسیار بالا- که یک ضرورت برای کنترل تورم در اقتصاد بوده- تطابق داشته است. ضمن آنکه همواره در منطقه قیمتی مذکور، ارزش معاملات به اعداد مناسبی رسیده است. با عبور از دالان قیمتی ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد و تثبیت در کانال‌‌های بالاتر- نه صرفاً حضور کوتاهمدت همانند اردیبهشت۱۴۰۳- میتوان به انتظارات بازار از متغیرهای بنیادی پی برد. فعلاً بازار بر آن است تا بورس را بر اساس نرخ بهره ۳۰ درصدی ارزش‌‌گذاری کند. نرخ بهره‌‌ای که در اقتصاد ایران نه توسط بازار بلکه کاملا دستوری تعیین می‌‌شود. به همین دلیل اگر شاخص کل بورس در کانال ۲.۳ میلیون واحدی برای میانمدت ساکن شود احتمالا بازار نرخ بهره پایین و رشد دلار نیما(رشد قابل توجه و اثرگذار برای کاهش اختلاف با قیمت دلار بازار آزاد) را پیشبینی میکند. اگر چنین فرض شود، محدوده ۲.۲ میلیون واحدی مقاومت روانی برای شاخص کل بورس خواهد بود. به طوری که ماموریت این مقاومت روانی تا انتخابات آمریکا به طول می‌‌انجامد. پس از آن با توجه به نتیجه انتخابات و اثرات آن بر اقتصاد ایران میتوان برای بازار، مفروضات جدیدی را مد نظر قرار داد. اما با توجه به سابقه تاریخی انتخابات آمریکا و اثرات آن بر بورس تهران میتوان با احتمال بسیار بالایی عبور از ۲.۳ میلیون واحدی را سناریوی برنده دانست.
