شهادت هيثم علی طباطبایی توسط اسرائیل
گروه بینالملل: عصر یکشنبه دوم آذر، انفجاری قدرتمند سکوت محله «حارت حریک» در حومه جنوبی بیروت منطقهای که در افکار عمومی لبنان با نام «ضاحیه» شناخته میشود را در هم شکست. این انفجار که بیانیه وزارت بهداشت لبنان آن را «حملهای مرگبار» خواند به شهادت ۵ نفر و زخمی شدن ۲۸ تن انجامید و بار دیگر پایتخت لبنان را در فضای امنیتی ملتهب فرو برد؛ فضایی که سالهاست، عملیاتهای هوایی اسرائیل آن را شکل داده است.
شهید هيثم علی طباطبایی، مشهور به «ابوعلی طباطبایی» از فرماندهان نسل نخست حزبالله و متولد ۱۹۶۸ بود. او که مادرش لبنانیِ جنوب و پدرش ایرانی بود، در بیروت به دنیا آمد و در جنوب لبنان بزرگ شد. در جوانی به حزبالله پیوست و طی چهار دهه فعالیت نظامی، نقشی کلیدی در ساختار فرماندهی این گروه ایفا کرد؛ نقشی که از لبنان تا سوریه و یمن امتداد یافت. طباطبایی که سابقه فرماندهی یگان نخبه «رضوان» را در کارنامه داشت، بارها از عملیاتهای ترور اسرائیل جان سالم به در برده بود و نامش از سال ۲۰۱۶ در فهرست تروریستهای جهانی OFAC قرار داشت؛ همان فهرستی که آمریکا در سال ۲۰۱۸ برای اطلاعات مرتبط با او جایزه ۵ میلیون دلاری تعیین کرد. او ۱۰ سال پیش نیز هدف ترور اسرائیل قرار گرفته بود اما از آن حمله جان به در برد و در ادامه بهعنوان فرمانده «طرح حمله به الجلیل» شناخته شد. در دوران ظهور داعش در سوریه و ورود حزبالله به این کشور برای کمک به دولت بشار اسد، طباطبایی اختیارات گستردهای پیدا کرد و مسئولیت ساخت زیرساختهای نظامی حزبالله در منطقه جولان را بر عهده گرفت؛ پروژهای که بعدها با عنوان «پرونده جولان» شناخته شد. در حمله هوایی ژانویه ۲۰۱۵ اسرائیل در قنیطره، او هدف اصلی بود اما از مرگ گریخت در حالی که یک افسر ارشد ایرانی و جهاد مغنیه، از مسئولان پرونده جولان، در آن عملیات به شهادت رسیدند. سال ۲۰۱۶ او برای مأموریت جدید به یمن اعزام شد تا به نیروهای انصارالله آموزشهای تخصصی بدهد و در هماهنگی با نیروی قدس ایران فعالیت کند. همان دوره، گروه هکری «آنانیموس» تصویر چهره او را منتشر و تهدید به ترورش کرد. سپس شایعاتی درباره کشته شدنش در حمله ائتلاف عربی در صنعا در ژانویه ۲۰۲۲ منتشر شد که نادرست از کار درآمد. پس از پایان مأموریت یمن، طباطبایی به لبنان بازگشت و از سوی حزبالله بهعنوان فرمانده یگان رضوان و مسئول حمله احتمالی به الجلیل معرفی شد؛ نقشی که اهمیت استراتژیک زیادی در معادلات مرزی لبنان و اسرائیل داشت. حزبالله لبنان در بیانیه رسمی خود، ترور این فرمانده ارشد را «تجاوزی ناجوانمردانه علیه لبنان و مردم آن» توصیف کرد. شاخههای نظامی حماس و جهاد اسلامی نیز با انتشار پیامهایی جداگانه، شهادت هيثم علی طباطبایی را تسلیت گفتند و او را از «نمادهای فرماندهی مقاومت در لبنان» خواندند. اما در سطح سیاسی داخلی لبنان، واکنشها متفاوت بود. میشل عون، رئیسجمهور لبنان، مشابه رویه گذشته خود، موضعی محافظهکارانه گرفت. او بدون صدور هیچ تهدیدی علیه اسرائیل، تنها از جامعه بینالملل خواست تا برای توقف تجاوزات این رژیم علیه لبنان اقدام کند؛ موضعی که از سوی برخی گروههای داخلی و تحلیلگران، «انفعال سیاسی» توصیف شده است. در مقابل، بنیامین نتانیاهو بار دیگر ادبیات تهدیدآمیز را تکرار کرد و گفت: «هر کاری لازم باشد برای جلوگیری از بازیابی توانمندیهای حزبالله انجام خواهیم داد». او با ربط دادن ادامه تجاوزات به «ضرورت جلوگیری از بازسازی قدرت نظامی حزبالله» افزود که اسرائیل «همین سیاست را در غزه نیز دنبال خواهد کرد». نخستوزیر اسرائیل تأکید کرد که تلآویو برای حملات خود نیازی به تأیید هیچ طرفی ندارد و «اسرائیل مسئول امنیت خود است». این تحولات در حالی رخ میدهد که مقامات آمریکایی پیشتر به لبنان هشدار داده بودند که در صورت عدم خلع سلاح حزبالله، احتمال آغاز جنگی جدید از سوی اسرائیل وجود دارد. در فضایی که تنش میان تلآویو و بیروت رو به افزایش گذاشته، ترور طباطبایی میتواند نقطهای تازه در تقابلهای آینده باشد؛ تقابلی که بسیاری از تحلیلگران آن را «پیشدرآمد دور جدیدی از درگیریها» توصیف میکنند.

