توسط : اعتراضات در “گرجستان” شعلهور شد. نخستوزیر این کشور، اروپا را متهم به دخالت در شورش کرد. “سازندگی” به این موضوع پرداخته است
گرجستان روز شنبه یکی از پرالتهابترین روزهای سیاسی خود در سالهای اخیر را تجربه کرد؛ روزی که قرار بود، عرصه مشارکت دموکراتیک در انتخابات محلی باشد اما به صحنه درگیریهای خیابانی و بحران سیاسی تازهای در تفلیس تبدیل شد. همزمان با برگزاری انتخابات شهرداریها، صدها تن از مخالفان دولت با در دست داشتن پرچمهای اتحادیه اروپا و شعارهای ضد دولتی به خیابانهای پایتخت سرازیر شدند و شامگاه شنبه با عبور از موانع امنیتی، وارد حیاط کاخ ریاستجمهوری در خیابان «آتونلی» شدند. به گزارش خبرنگار «ریانووستی»، نیروهای پلیس برای متفرق کردن جمعیت خشمگین از گاز اشکآور، اسپری فلفل و خودروهای آبپاش استفاده کردند. شاهدان عینی میگویند پس از آنکه معترضان به ورودی اقامتگاه ریاستجمهوری نزدیک شدند، نیروهای امنیتی مجبور به استقرار یگانهای ویژه و بستن کامل محوطه شدند. درگیریها تا نیمهشب ادامه یافت و در برخی مناطق اطراف کاخ، صدای انفجار نارنجکهای دودزا و فریاد معترضان شنیده میشد.
انتخابات محلی که روز شنبه در ۶۴ شهرداری و منطقه گرجستان برگزار شد به گفته ناظران سیاسی، نخستین آزمون جدی حزب حاکم «رؤیای گرجستان» پس از انتخابات جنجالی پارلمانی سال ۲۰۲۴ به شمار میرفت؛ انتخاباتی که اعتراضات گستردهای را در پی داشت و باعث شد، اتحادیه اروپا روند بررسی عضویت گرجستان در این اتحادیه را به حالت تعلیق درآورد. بر اساس آمار اولیه کمیسیون مرکزی انتخابات، حزب حاکم توانسته است با کسب بیش از ۸۰ درصد آرا در شوراهای شهر، اکثریت قاطع را به دست آورد. اما اپوزیسیون، نتایج را رد کرده و مدعی «تقلب سازمانیافته» و «دخالت نیروهای امنیتی در روند رأیگیری» شده است. مخالفان دولت میگویند، حزب رؤیای گرجستان در همکاری پنهان با روسیه، مسیر ادغام کشور در اتحادیه اروپا را عمداً مسدود کرده و مانع اصلاحات دموکراتیک شده است.
در آستانه انتخابات، فضای سیاسی گرجستان به شدت قطبی شده بود. مقامات دولتی پیشتر هشدار داده بودند که هرگونه اقدام برای برهم زدن نظم عمومی در روز رأیگیری با واکنش قاطع روبهرو خواهد شد. وزارت کشور گرجستان شامگاه شنبه اعلام کرد که تحقیقات درباره «فراخوان برای تغییر خشونتآمیز نظم قانونی کشور» آغاز شده و تاکنون پنج تن از رهبران معترضان بازداشت شدهاند.
در میان بازداشتشدگان، نام دو چهره شناخته شده از حزب «جنبش ملی متحد» دیده میشود؛ حزبی که توسط رئیسجمهور سابق، میخائیل ساکاشویلی، تأسیس شده بود. «لوان خبایشویلی»، رئیس پیشین این حزب و «زویاد کوپراوا»، عضو شورای شهر تفلیس از جمله افرادی هستند که به اتهام تحریک به شورش دستگیر شدند.
نخستوزیر گرجستان، «ایراکلی کوباخیدزه» در کنفرانسی خبری پس از درگیریها اعلام کرد که دولت «تلاش برای کودتای برنامهریزی شده توسط سرویسهای اطلاعاتی خارجی» را خنثی کرده است. وی گفت: «هر فردی که در اقدامات خشونتآمیز علیه نهادهای دولتی نقش داشته باشد تحت پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت. ما اجازه نمیدهیم که کشور بار دیگر به هرجومرج و ناآرامی کشیده شود».
کوباخیدزه در اظهاراتی تند، اتحادیه اروپا را متهم کرد که با «حمایت ضمنی از گروههای معترض» به دنبال بیثبات کردن گرجستان است. او افزود: «متأسفانه برخی از دیپلماتهای اروپایی در تلاش برای تأثیرگذاری بر سیاست داخلی ما هستند. من از سفیر اتحادیه اروپا در تفلیس میخواهم که آشکارا این اقدامات غیرقانونی را محکوم کند». در مقابل، مقامات اروپایی در بروکسل از دولت گرجستان خواستهاند که از «بهکارگیری بیش از حد زور» در برابر معترضان خودداری کند. اتحادیه اروپا که پیشتر برخی مقامات حزب، رؤیای گرجستان را به دلیل سرکوب اعتراضات سال گذشته تحریم کرده بود اکنون هشدار داده که ممکن است، امتیاز سفر بدون روادید شهروندان گرجی به کشورهای عضو اتحادیه را به حالت تعلیق درآورد مگر آنکه تفلیس به بهبود وضعیت حقوق بشر و آزادی بیان متعهد شود.در همین حال، نهادهای نظرسنجی مستقل از کاهش چشمگیر اعتماد عمومی به حزب حاکم خبر میدهند. نتایج آخرین نظرسنجی مؤسسه «مطالعات و تحلیل اجتماعی» نشان میدهد که تنها ۳۶ درصد مردم از حزب رؤیای گرجستان حمایت میکنند، در حالی که حدود ۵۴ درصد از احزاب اپوزیسیون جانبداری میکنند. این شکاف سیاسی عمیق، به گفته تحلیلگران، نشانهای از فرسایش سرمایه اجتماعی دولت در میان طبقات شهری و جوانان است. با این حال، کوباخیدزه در سخنان روز شنبه خود پس از اعلام نتایج نهایی انتخابات تأکید کرد که حزب متبوعش همچنان قدرت را در دست دارد و برای ۳ سال آینده نیز در رأس دولت باقی خواهد ماند. او گفت: «واقعیت این است که رؤیای گرجستان در قدرت است و خواهد ماند. به همین دلیل از همه نیروهای سیاسی میخواهم که این واقعیت را بپذیرند و برای آینده کشور با دولت همکاری کنند».
نخستوزیر همچنین از نیروهای امنیتی کشور به خاطر «عملیات دقیق و حرفهای در جلوگیری از سقوط دولت» قدردانی کرد و گفت که «در ۴ سال گذشته، پنج تلاش سازمانیافته برای ایجاد آشوب و انقلاب در کشور خنثی شده است».
در خیابانهای تفلیس اما آرامش هنوز برقرار نشده است. گروهی از معترضان شب گذشته در مقابل پارلمان تجمع کردند و خواستار برگزاری انتخابات مجدد تحت نظارت ناظران بینالمللی شدند. فضای پایتخت همچنان متشنج است و رسانههای محلی از احتمال تشدید اعتراضات در روزهای آینده خبر میدهند. تحلیلگران سیاسی معتقدند که تحولات اخیر نهتنها آزمونی برای ثبات سیاسی گرجستان بلکه آزمونی برای آینده مسیر اروپایی این کشور است؛ مسیری که از زمان استقلال از شوروی تا امروز همواره با تردید، دوگانگی و فشارهای بیرونی همراه بوده است. گرجستان اکنون در دو راهی دشواری ایستاده است: از یک سو میل به غرب و عضویت در اتحادیه اروپا و از سوی دیگر، واقعیتهای ژئوپلیتیکی منطقهای که سایه روسیه را همچنان بر سر تفلیس سنگین کرده است. رویدادهای شنبه شب نشان داد که این کشور کوچک قفقاز جنوبی هنوز از زخمهای کهنه سالهای گذشته رها نشده و هر انتخابات میتواند به جرقهای تازه در آتش نارضایتی اجتماعی بدل شود.
