توسط : نزاع “ترامپ” و “پوتین” بر سر اوکراین
اظهارات اخیر دونالد ترامپ در مورد از سرگیری ارسال تسلیحات به اوکراین و تاکید او بر سامانههای پدافند هوایی پاتریوت که قرار است در اختیار کییف قرار دهد، در نمای کلی چند تحلیل را به میان میآورد. نخست آنکه ایالات متحده تحت رهبری او صراحتاً تلاش میکند تا با این اقدام اوکراین را در قبال حملات موشکی و پهپادی روسیه تقویت کند و به نوعی نشان دهد که همچنان در حال حمایت از کییف است و تا حدودی هزینههای نظامی مسکو را هم در بخش آفندی افزایش دهد.
دوم آنکه این اقدام ترامپ که بر اساس گفتههای او همچنین تحلیل برخی از رسانههای آمریکایی و حتی اروپایی ناشی از اقدام پوتین بر خلاف سخنانش است؛ به گونهای که آتلانتیک در گزارش خود به تحلیل تغییر اخیر در موضع دونالد ترامپ در قبال پوتین پرداخته و تاکید میکند که اقدامات اخیر ترامپ از جمله ارسال تسلیحات دفاعی به اوکراین و تهدید به اعمال تعرفههای جدید علیه روسیه، نه بر پایه یک استراتژی تازه، بلکه واکنشی است به حس تحقیر شخصی او از سوی پوتین!
چرخش ترامپ واقعی است؟
اما آنچه فارغ از مسائل شخصیتی ترامپ باید مورد نظر قرار بگیرد یک نکته بسیار مهم با محوریت اروپاست. ترامپ زمانی که در حال اظهارنظر در مورد ارسال جدید تسلیحات به اوکراین بود، مستقیماً به این موضوع اشاره کرد که تمامی هزینههای این تسلیحات را باید اروپاییها پرداخت کنند. در اینجا دو نکته طیف از نظریهها وجود دارد.
طیف اول کسانی هستند که ترامپ را از نزدیک میشناسند و یا اینکه رفتارشناسی وی را سالهای سال است که در دستور کار خود قرار دادهاند و اعتقاد دارند که این چرخش ترامپ به سوی اوکراین مقطعی و نباید روی آن به صورت بلند مدت انگشت گذاشت و بدان خوشبین بود.
اما طیف دوم که موضع ضدروسی دارند اعتقاد دارند که این اقدام ترامپ حتی اگر هم برای میانمدت یا بلندمدت ادامه نداشته باشد، همین که با پوتین به تقابل ایستاده و هزینه جنگ را برای روسها افزایش میدهد، یک نکته مثبت است.
چرا اروپا نگران است؟
اما به موازات این دو نظریه یک واقعیت ملموس وجود دارد و آن هم نگرانی اروپاییها از وضعیت جنگ اوکراین، مدل تقابل ترامپ با روسیه و درونمایه روابط او با بروکسل زیر سایه تهدیدهای روزافزون روسیه است. ترامپ اخیراً در دیدار با مارک روته، دبیرکل ناتو، در کاخ سفید صراحتاً اعلام کرد که آمریکا سامانههای پدافند هوایی، موشک و مهمات به کشورهای اروپایی عضو ناتو خواهد فروخت و بعد این سلاحها و تجهیزات نظامی از طریق ناتو در اختیار اوکراین قرار خواهد گرفت.
او اگرچه باز هم بر اتمام جنگ اوکراین تاکید کرد اما باید متوجه بود که در این راستا دو اقدام دیگر را در دستور کار خود دارد. نخست اینکه ترامپ اعلام کرده اگر روسیه ظرف ۵۰ روز با اوکراین به توافق صلح نرسد با تعرفههای ۱۰۰ درصدی مواجه خواهد شد همچنین گفت که این تعرفهها ثانویه است؛ یعنی کشورهایی را هدف قرار میدهد که با روسیه تجارت میکنند و همین موضع باعث شده تا چین و هند به عنوان شرکای اصلی روسیه نگران شوند.
اگرچه کشورهای اروپایی از تحریم روسیه توسط ایالات متحده خرسند خواهند شد اما آنها هم به صورت مستقل به دنبال تحریم روسیه هستند. در این خصوص ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه (سهشنبه) در حاشیه نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل اعلام کرد که ۶ قاضی روس که مسئول جرمانگاری آزادی بیان بودهاند به انضمام ۱۶ فرد روس که مسئول عملیاتها و فعالیتهای اطلاعاتی ثباتزدا در اروپا به شمار میروند به همراه ۷ فرد مولداویایی، مسئول عملیاتهای ثباتزدا به نفع روسیه در فهرست منع ورود به قلمرو اروپا انسداد داراییها قرار گرفتهاند.
این اقدامات تقابلی ناشی از نگرانی امنیتی اروپاییهاست اما باید توجه شود که این نگرانیها به حدی عمیق شده که حالا کشورهای حاضر در قاره سبز به دنبال تامین تسلیحات جدید از آمریکا برای حفاظت از خود در برابر روسیه هستند. به عنوان مثال بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان اعلام کرد کشورش برای ایجاد بازدارندگی در برابر روسیه خواستار خرید سامنه پرتاب موشکی ام.آر.سی تایفون که مختص به موشکهای میانبرد بوده از ایالات متحده تا سال ۲۰۲۶ شده که برد آنها به ۲ هزار کیلومتر میرسد.
از سوی دیگر روزنامه واشنگتنپست (سهشنبه) گزارش داد که کمکهای جدید به کییف که توسط ترامپ در ۱۴ جولای اعلام شد، میتواند شامل موشکهای دوربرد «اتکمز» باشد و این به معنای هدف قرار دادن عمق خاک روسیه است. فایننشال تایمز هم در گزارش خود آورده است: «دونالد ترامپ به طور خصوصی اوکراین را به افزایش حملات عمیق به خاک روسیه تشویق کرده و حتی به گفته افرادی که در جریان این مذاکرات قرار گرفتهاند از ولودیمیر زلنسکی پرسیده است که آیا در صورت ارائه سلاحهای دوربرد توسط ایالات متحده میتواند به مسکو حمله کند یا خیر».
این مسائل به خوبی نشان میدهد که ترامپ به دنبال سرعت دادن به جنگ غیرزمینی به نفع اوکراین است اما واقعیت این است که کمبود سرباز در اوکراین میتواند، حملات زمینی روسیه را به نفع مسکو رقم بزند و از سوی دیگر دامنه این تشدید تنش از حیث اقتصادی و امنیتی میتواند فشار بر اتحادیه اروپا را افزایش دهد.
