نروژ، ایرلند و اسپانیا کشور فلسطین را به رسمیت شناختند
صباح زنگنه، سفیر و نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی
به رسمیت شناختن کشور فلسطین به دلیل صدور قطعنامههای گوناگون از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد همواره مورد تایید جامعه ملل بوده و نه تنها از آن حمایت شده بلکه بر این موضوع تاکید هم شده است اما به دلیل وجود کشورهای حامی اسرائیل به این قطعنامهها عمل نشده و اساساً آنها را اجرایی نکردند. در آخرین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل با توجه به آنکه کشورهای جهان از اینکه در شورای امنیت یک قطعنامه روشن و با قدرت اجرایی تصویب شود و دولت مستقل فلسطین با صلاحیتها و اختیارات کامل مطرح و تایید شود، ناامید شدند و به همین جهت خودشان در مجمع عمومی دست به اقدام زدند و دولت فلسطین را به طور کامل با اکثریت آرای بالایی تایید کردند. این روند به نوعی سلسله اقداماتی است که باید از مراحل و مجرای مختلف بگذرد و تمامی کشورها باید اجرای پروتکلهای لازم را شروع و به رسمیت شناختن دولت فلسطین را آغاز کنند.
دولتهایی که مانند نروژ که خود در مذاکرات میان فلسطین و اسرائیل پیشتاز بوده و میانجیگریهای زیادی را به عمل آورده و برخی از اقدامات آشکار و بزرگ برای رسیدن به توافق اسلو را رقم زدهاند، احساس مسئولیت بیشتری نسبت به سایر کشورها در این مورد دارد؛ چراکه به زعم آنها در دهه ۹۰ میلادی تلاشهای بسیار زیادی درخصوص این پرونده صورت گرفته اما هنوز هم اسرائیل حاضر به ارائه حقوق ملت و دولت فلسطین و حتی پرهیز از ادامه اشغالگری بر این سرزمینها نشده و به همین دلیل معتقدند که اعتبار بینالمللیشان خدشهدار شده است. در این میان باید توجه کرد که دولتهایی مانند اسپانیا، استقلال بیشتری دارند و با اعلام اینکه به رسمیت شناختن دولت فلسطین را آغاز خواهند کرد عملاً در بافت اتحادیه اروپا سوالهای زیادی مطرح خواهد شد و کشورهای دیگری را میتواند جذب این روند و جریان کند.
البته دولتهای اروپایی در دهههای گذشته هم دست به اقداماتی در برابر اقدامات اسرائیل زده بودند که نمونه آن را میتوان تحریم کالاهای تولید شده در اسرائیل توسط شهرکنشینان دانست. برخی از کشورهای دیگر هم اعلام کرده بودند که اگر دولتمردان اسرائیل که مرتکب جنایت شدهاند وارد خاک آنها شوند، اقدام به بازداشت آنها خواهند کرد. بنابراین زمینههای مساعدتری میان کشورهای اروپایی نسبت به گذشته و در قبال حمایت از حقوق فلسطینیها دیده میشود.
نکته اینجاست که اقدامات یکطرفه و یکجانبه آمریکا و انگلیس از اسرائیل، مانع تحقق بسیاری از این اقدامات اروپاییها شده و به همین دلیل فاصله مشخصی میان اروپا و آمریکا دیده میشود اما تا زمان تشکیل دولت فلسطین و اعتبار دادن به این دولت در مجامع و محافل بینالمللی نیازمند اقدامات مشخص در داخل مجموعههای فلسطینی هم خواهد بود؛ به گونهای که این سوال مطرح میشود که آیا منظور از دولت فلسطین همان دولت خودگردان است یا اینکه شامل مجموعههای دیگر مانند حماس هم میشود یا خیر. اکنون موضوع محقق کردن وحدت فلسطینیها به لحاظ سیاسی و حقوقی مطرح است و باید دید که آیا دولت خودگردان دست به برگزاری انتخابات جدید خواهد زد، یا اینکه همچنان به تکروی خود نسبت به خواستههای آمریکا و برخی از کشورهای عربی ادامه خواهد داد. کشورهای اروپایی مساله دو کشوری را قبول دارند و در این راستا آرامآرام مسائل مختلفی مطرح میشود. واضح است هر چه کشورهایی که فلسطین مستقل را به رسمیت بشناسند از حیث اقتصادی دولتهای قدرتمندتری باشند، سخن و تصمیم آنها مسموعتر از مابقی کشورهای اروپایی خواهد بود، یا اینکه سابقه استقلال رای بیشتری مانند فرانسه داشته باشند و اگر کشورهایی مانند آلمان یا اروپای شرقی بتوانند به این روند بپیوندند به هر ترتیب اوضاع دستخوش تغییر خواهد شد و موضع فلسطین تقویت میشود.