افزایش بحران سیاسی در سوریه
گروه بینالملل: با گذشت یک هفته از فعال شدن تروریستهای تحریرالشام در سوریه به رهبری ابومحمد الجولانی به نظر میرسد که وضعیت در سوریه در حال وخیمتر شدن بوده و به نوعی یک بحران چند ضلعی در حال شکلگیری است. اینکه یکباره و پس از اعلام آتشبس در لبنان از سوی اسرائیل، درهای ادلب باز میشود و هزاران نفر از اعضای شاخه سوری القاعده که در گذشته با نام جبههالنصره فعالیت میکردند و حالا با نام تحریرالشام از لانههای خود بیرون آمده و به سمت حلب پیش میروند، بدون شک یک پروژه چند وجهی است که بخشی از آن را اسرائیل و قسمتی دیگر از آن را ترکیه (به عنوان تنها عضو مسلمان ناتو) و ایالات متحده راهبری میکنند و هر چه جلوتر میرویم و پیشروی این جماعت سرعت میگیرد، نقش آنها بیشتر مشخص میشود.
در این راستا اگر نگاهی به نقشه سوریه و مناطق درگیری میان ارتش سوریه و تحریرالشام همچنین معارضان سوری که با عنوان ارتش آزاد سوریه از سال ۲۰۱۲ تاکنون علیه دولت دمشق دست به سلاح شدهاند، نگاه کنیم به وضوح میبینیم که اساساً طراحان این به همریختگی در سوریه بر اتوبان ام-۵ (M5) که مسیر مواصلاتی بینالمللی (شمالی- جنوبی) به حساب میآید، متمرکز هستند. بر همین اساس در وهله اول حلب را مورد نظر قرار دادند و ویدئوهایی از حضور جولانی (رهبر فعلی تحریرالشام و شاخه سابق القاعده در سوریه) در این استان منتشر کردند تا به دولت سوریه و بشار اسد اثبات کنند که این استان به عنوان قطب اقتصادی این کشور در دستان آنهاست.
در این راستا درگیریهای متعددی میان ارتش سوریه و تحریرالشام رخ داد همچنین جنگندههای روسیه و سوریه طی چندین مرحله حملات متعددی علیه ستونهای مکانیزه و پیاده تحریرالشام و سایر جریانهای مخالف سوریه طی یک هفته گذشته انجام دادند و تلفات سنگینی به آنها وارد کردند. در این مسیر اما باز هم شاهد آن هستیم که پیشرویهای کاملاً محسوسی از سوی تحریرالشام در محور اتوبان ام-۵ (M5) رخ داده و آنها در حال پیشروی به سمت جنوب سوریه هستند.
بر همین اساس در وهله دوم «حماه» مورد تمرکز آنها قرار گرفت و از چهارشنبه تبادل آتش میان ارتش سوریه و تحریرالشام ادامه داشت تا اینکه منابع خبری اعلام کردند که این شهر به دست مخالفان دولت مرکزی و تروریستهای تحریرالشام افتاده است. در این راستا وزارت دفاع سوریه (جمعه) از انجام حملات توپخانهای، موشکی و هوایی با مشارکت جنگندههای روسیه علیه خودروها و مواضع تجمع تروریستها در حومه شمالی و جنوبی حماه خبر داد. به گزارش ایسنا، یک منبع نظامی گفت که نیروهای مسلح سوریه تجهیزات تروریستها در ریف (حومه) شمالی و جنوبی حماه را هدف قرار دادند.
روسیا الیوم نیز گزارش داد، تروریستها وارد مناطقی در حومه شمالی حمص از جمله شهر الرستن، شهرک تلبیسه و شهرک الدار الکبیره شدند اما هیچگونه درگیری در این مناطق ثبت نشده است. این خبرگزاری روسی اعلام کرد که تجهیزات نظامی گستردهای برای نیروهای سوریه به شهر حمص در سوریه و مسیر میان حمص و حماه همزمان با موج مستمر آوارگان وارد شده است. از سوی دیگر معاون رئیس مرکز آشتی روسیه در سوریه گفت، نیروی هوایی روسیه به حمایت از ارتش عربی سوریه در عملیات خود برای مقابله با تروریستها در استانهای ادلب، حماه و حلب ادامه میدهد. وی گفت که جنگندههای روسیه و نیروی هوایی سوریه، حملات موشکی و هوایی را علیه مواضع تجمع تروریستها، مراکز فرماندهی و مخفیگاههای آنها صورت دادهاند و دستکم ۳۰۰ تروریست به هلاکت رسیده و ۹ سامانه موشکی، ۲۸ خودروی زرهی، ۱۴ خودروی نظامی همچنین مرکز فرماندهی، انبار سلاح و انبار پهپاد منهدم شدند.
همچنین خبرگزاری آناتولی ترکیه (جمعه) با انتشار خبری مدعی شد که ارتش سوریه در رویارویی با منطقه تحت تسلط پ.ک.ک و ی.پ.گ در خطی که توسط رودخانه فرات در استان دیرالزور در مرز عراق در شرق این کشور جدا شده است، شروع به عقبنشینی کردهاند. این خبرگزاری نوشته است که ارتش سوریه از ۷ روستا و فرودگاه نظامی در دیرالزور عقبنشینی کرده و آنجاها را به گروههای پ.ک.ک و ی.پ.گ (جریانهای کُردی شمال سوریه) واگذار کرد.
این در حالی است که علی محمود عباس، معاون فرمانده کل ارتش و نیروهای مسلح و وزیر دفاع سوریه روز پنجشنبه اعلام کرد که ارتش همچنان با تشکیلات تروریستی که مورد حمایت کشورهای منطقهای و بینالمللی هستند و از آنها پشتیبانی نظامی و لجستیکی میکنند، درگیر است و نیروهای مسلح سوریه اقدام به بازآرایش برای حفظ جان غیرنظامیان کردند. او تاکید کرد که آنچه در حماه رخ داده، یک اقدام تاکتیکی موقت است و نیروهای سوریه در اطراف شهر حماه در آمادگی کامل برای انجام وظایف ملی و قانونی خود قرار دارند.
اردوغان وارد میشود
از ابتدای وقوع این بحران در سوریه (۲۰۱۲) بسیاری از تحلیلگران و ناظران بینالمللی اعلام کردند که ترکیه پای ثابت بحران در سوریه است و از ارتش آزاد سوریه همچنین تروریستهای جبههالنصره و بسیاری از زیرمجموعههای آن حمایت آموزشی، مالی، تسلیحاتی و اطلاعاتی کرده است. حالا اما این موضوع به صورت علنی در حال مشاهده است و از روزهای گذشته که تحریرالشام مجدداً علیه دولت سوریه و ارتش آن دست به کار شد، ردپای آنکارا مشهود بود. حالا اما رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه موضع خود علیه دمشق را شفاف اعلام کرد. به گزارش آناتولی، او گفته است تروریستهای سوریه به پیشروی خود ادامه میدهند و هدف پس از ادلب، حماه و حمص، دمشق است و امیدواریم این مسیر بدون حادثه ادامه یابد. او گفت: ما به بشار اسد فراخوان داده بودیم که «بیایید آینده سوریه را با هم تعیین کنیم» اما متأسفانه در این مورد پاسخ مثبتی دریافت نکردیم.
رهبر تحریرالشام چه میگوید؟
اما موضوع دیگر مصاحبه ویدئویی اخیر ابومحمد الجولانی، رهبر تحریرالشام با سی.ان.ان است که واکنشهای بسیار زیادی داشت. او در گفتوگویی با «جومانا کارادشه» خبرنگار این شبکه تلویزیونی که پنجشنبه ۵ دسامبر (۱۵ آذر) پخش شد به وضوح اعلام کرد که اهداف هیات تحریرالشام، چیزی کمتر از پایان دادن به وضعیت فعلی دولت سوریه نیست و از تمام ابزارهای موجود برای رسیدن به این هدف استفاده میکنیم».
روند آستانه در قطر
به موازات این وضعیت، سرگئی لاوروف در مصاحبهای با تاکر کارلسون، خبرنگار آمریکایی اعلام کرد با مفید توصیف کردن عملکرد روند آستانه درباره حل و فصل مسائل سوریه گفت: ما کاملا نگران هستیم. پس از هر اتفاقی که در حلب و اطراف آن افتاد، با وزیر خارجه ترکیه (هاکان فیدان) همچنین با سیدعباس عراقچی صحبت کردم و توافق کردیم این هفته ملاقات کنیم و امیدوارم که بتوانیم در حاشیه کنفرانس بینالمللی در دوحه با یکدیگر دیدار کنیم. به گزارش ایسنا، یک منبع دیپلماتیک ترکیه (جمعه) اعلام کرد که وزرای امور خارجه ترکیه، ایران و روسیه، شنبه در دوحه دیدار و درباره تحولات سوریه رایزنی خواهند کرد.