جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در سومین سخنرانی سالانه خود در کنگره آمریکا موسوم به سخنرانی «وضعیت کشور» از دستاوردهای دوره ریاست خود دفاع و چشماندازش را برای دور دوم ریاست جمهوری احتمالی بیان کرد. بایدن به طور ویژه به معضلات فلسطینیان و قربانیان بیشمار در جنگ غزّه پرداخت. او وعده تلاش برای آتشبس را تکرار و آغاز تأسیس بندر موقّت برای کمک به مردم غزّه را اعلام کرد. دموکراتها در حال وحدت کم و بیش در این موضوع هستند. جمهوریخواهان با عدم تشویق و تأیید سخنان بایدن در حمایت از مردم غزّه… کاملاً مطابق انتظارها عمل کردند.
رئیسجمهور آمریکا در این سخنرانی که یکی از سیاسیترین سخنرانیهای بایدن خوانده شده است با انتقادات تند به دونالد ترامپ، نامزد پیشرو حزب جمهوریخواه در انتخابات آمریکا تاخت و از سیاستهای او انتقاد کرد. بایدن که سخنرانی خود را با تاکید بر دموکراسی و آزادی آغاز کرده بود، گفت آزادی و دموکراسی در آمریکا و خارج از آمریکا هدف حمله قرار گرفته است. او سپس به حمله روسیه به اوکراین اشاره کرد و گفت:«تسلیم در برابر پوتین خطرناک و غیرقابل قبول است.» بایدن خطاب به رئیسجمهور روسیه گفت:«پیام من به او ساده است. ما پا پس نخوایم کشید. ما تسلیم نمیشویم.
بایدن با تاکید بر تعهد آمریکا به ناتو و امنیت اروپا گفت:«اگر آمریکا کنار بکشد، اوکراین و اروپا به خطر خواهد افتاد. ما کنار نخواهیم رفت.» دولت بایدن در ماه اوت گذشته در سند استراتژی اطلاعاتی ملی خود از چین به عنوان تنها رقیب آمریکا که قابلیت تغییر شکل دادن به نظم بینالمللی به نفع خود را دارد همچنین از روسیه بهعنوان «تهدید فوری و مداوم در اروپا» نام برد.
تاسیس دو کشور مستقل در فلسطین
رئیسجمهوری آمریکا که برای رسیدن به ساختمان کنگره مجبور شده بود، معترضان به جنگ غزه در مقابل کنگره را دور بزند و تغییر مسیر بدهد همچنین از طرح خود برای ساخت اسکلهای موقت توسط ارتش آمریکا در ساحل غزه خبر داد.
رئیسجمهور آمریکا در بخشی از سخنرانی خود به موضوع جنگ و نسلکشی در غزه پرداخت و خواستار «تضمین حفاظت از جان غیرنظامیان فلسطینی بیگناه» از سوی اسرائیل شد. او در ادامه این سخنرانی ادعا کرد: «حماس میتواند امروز به این جنگ با آزاد کردن گروگانها (اسرای اسرائیل) و به زمین گذاشتن سلاحهایش و نیز تسلیم کردن مسئولان وقایع هفتم اکتبر پایان دهد.» بایدن در ادامه این سخنرانی گفت: اجازه به ورود کمک بشردوستانه به نوار غزه نباید برای اسرائیل یک ملاحظه ثانویه یا یک اهرم چانهزنی باشد و حفاظت و حراست از غیرنظامیان باید یک اولویت باشد. در نگاه به آینده تنها راهحل واقعی راه تاسیس دو کشور مستقل است. هیچ راهی دیگری نیست که امنیت و دموکراسی اسرائیل را تامین کند. هیچ راه دیگری نیست که منجر به زندگی آزادانه و در صلح و عزت فلسطینیان شود.
او گفت: بیش از ۳۰ هزار فلسطینی کشته شدهاند که اغلب آنها عضو حماس نیستند. هزاران زن و کودک بیگناهند. بایدن افزود: نزدیک به دو میلیون فلسطینی هدف بمباران روزانهاند و اسرائیل باید اجازه دهد، کمکهای بیشتری وارد غزه شود و باید اطمینان حاصل کند که نیروهای امدادگر، گرفتار تبادل آتش نمیشوند.
سخنانی علیه ایران
رئیسجمهور آمریکا همچنین در سخنرانی خود درباره ایران گفت:«ایجاد ثبات در خاورمیانه به معنای مهار تهدید ناشی از ایران نیز هست.» او ادامه داد: «به همین دلیل است که من ائتلافی متشکل از دهها کشور برای دفاع از کشتیرانی بینالمللی و آزادی کشتیرانی در دریای سرخ ایجاد کردم. من دستور حمله برای کاهش توانایی حوثیها و دفاع از نیروهای آمریکایی در منطقه را صادر کردهام و به عنوان فرمانده کل قوا از هدایت اقدامات بیشتر برای محافظت از مردم و پرسنل نظامی خود تردید نخواهم کرد.» جو بایدن در این سخنرانی همچنین در ارتباط با روابط واشنگتن و پکن نیز گفت که کشورش خواستار رقابت با چین به جای ورود به یک درگیری با آن است و موضعش برای پیروز شدن در چنین رقابتی «قدرتمندتر» است. او خاطرنشان کرد: «ما خواستار رقابت با چین هستیم نه یک درگیری. ما موضع قدرتمندتری برای پیروز شدن در رقابت با چین یا هر رقیب مهم دیگری در قرن بیستویکم داریم.»
وارث اقتصاد ویران بودم
جو بایدن در بخش دیگری از این سخنرانی که در بحبوحه کارزار مربوط به رقابت انتخاباتی در آمریکا ایراد کرد، مدعی شد که کل جهان به وضعیت اقتصاد آمریکا رشک میورزد.
او در راستای تبلیغ علیه «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا و رقیب احتمالی خود در انتخابات ۲۰۲۴ گفت: «من وارث یک اقتصاد که در آستانه ویرانی بود، شدم. حالا اقتصاد ما مایه رشک جهان است. ۱۵ میلیون شغل جدید در عرض تنها سه سال یک رکورد است. رئیس جمهور آمریکا همچنین به حمله حامیان دونالد ترامپ به کنگره آمریکا در ششم ژانویه ۲۰۲۱ اشاره کرد و گفت: «بسیاری از ما در آن روز تاریک اینجا بودیم. ما با چشمهای خود شاهد بودیم که شورشیان، وطنپرست نبودند. آنها آمده بودند تا جلوی انتقال مسالمتآمیز قدرت را بگیرند. اما آنها شکست خوردند. آمریکا برجا ایستاد و دموکراسی پیروز شد.»
بایدن از قانونگذاران آمریکا خواست متحد شوند و از دموکراسی دفاع کنند:«به انتخابات آزاد و منصفانه احترام بگذارید. اعتماد به نهادهای ما را بازسازی کنید و علنا بگویید خشونت سیاسی جایی در آمریکا ندارد. تاریخ شاهد ماست.»
از مهاجران تصویر اهریمنی نمیسازم
او در عین حال از قانونگذاران آمریکایی به دلیل ناکامی در تصویب طرحی برای اصلاح قانون مهاجرت انتقاد کرد. طرحی که مورد نظر بایدن است در صورت تصویب میتواند، راه را برای استخدام ۱۵۰۰ افسر مرزی باز کند و ۱۰۰ قاضی در حوزه مهاجرت را برای مقابله با انبوه پروندههای مهاجرتی به کار بگیرد. بایدن گفت چنین مصوبهای میتواند، جان افراد را نجات دهد و نظم را به مرز جنوبی آمریکا بازگرداند.
او گفت که شنیده است، ترامپ تلفنی از نمایندگان کنگره خواسته است که جلوی تصویب این طرح را بگیرند. بایدن افزود: به جای بازی سیاسی و فشار آوردن به نمایندگان کنگره هم صدا با من از کنگره بخواهید که طرح را تصویب کند. او تاکید کرد که از مهاجران تصویر اهریمنی نخواهد ساخت و نخواهد گفت که آنها «خون کشور را مسموم میکنند» که اشارهای به سخنان دونالد ترامپ بود.