محمد هاشمیرفسنجانی، عضو شورای عالی مشورتی حزب کارگزاران سارندگی ایران
در روزهای اخیر ریاست بنیاد شهید و امور ایثارگران اعلام کرده است که براساس دستورالعمل ابلاغی از جانب مقام معظم رهبری مقرر شده است تا بنگاههای زیرمجموعه این بنیاد به بنیاد مستضعفان واگذار شده و به روایت ریاست این بنیاد بعد از سالها «بنگاههای اقتصادی همچون مجموعه کوثر که باید در خدمت خانواده شهدا و ایثارگران باشد» از حبس بنیاد خارج شود. اینکه بنیاد شهید از بنگاهداری فاصله بگیرد و به رسالت و وظیفه اصلی خود، یعنی خدمت به جامعه و خانواده شهدا و ایثارگران بپردازد به خودی خود اقدام و اتفاق مبارکی است اما در این باره لازم است مدنظر داشته باشیم که اصل بنگاهداری برای هر بنیادی مذموم است چراکه بنیادها براساس یک رسالت ذاتی برای خدمترسانی به یک جامعه هدف تشکیل شدند و باید تمام هموغم خود را بر این مهم بگذارند و بدون شک بنگاهداری و توسعه فعالیتهای اقتصادی از تمرکز بر وظیفه اصلی میکاهد. تفاوتی ندارد که این موضوع در بنیاد شهید یا بنیاد مستضعفان یا هر بنیاد دیگری باشد. همانطور که امروز ادلهای در اذهان عمومی و حدسهایی براساس اخبار سالهای اخیر برای رسیدن به نقطه واگذاری بنگاههای بنیاد شهید به بنیاد مستضعفان وجود دارد، این تجربه میتواند در بنیاد مستضعفان نیز تکرار شود. بنابراین اگر مبنا خدمت به خانواده شهدا و جانبازان است نباید آن موسسه به فکر درآمد و بنگاهداری باشد.
اگر هدف هر بنیادی خدمت به مردم باشد باید از بنگاهداری انصراف دهد و بنگاهداری را به بخش خصوصی و بخشهای دیگر واگذار کند چراکه بخش دولتی نمیتواند بنگاهداری کند. در زمانی نیز براساس اصل ۴۴ قانون اساسی بر لزوم خصوصیسازی تاکید و این کار در مجمع انجام شد و در دولت آقای خاتمی آییننامه این موضوع توسط آقای دکتر عارف نوشته و بعد از آن نیز ابلاغ شد اما نوبت اجرای این اصل به دولت آقای احمدینژاد رسید و این دولت جلوی اجرای این آییننامه را گرفت و اجازه نداد که فرمایش رهبری و مصوبه تشخیص مصلحت نظام اجرا شود و وضعیت فعلی نیز نتیجه همان ممانعت از اجرای این اصل بود. مجمع تشخیص مصلحت نظام با توجه به لزوم بنگاهداری توسط بخش خصوصی در این زمینه فعالیت کرد و آییننامه موضوع را نوشت اما جای تاسف در کارنامه آقای احمدینژاد این موضوع نیز ثبت شد که مانع تحقق اصل ۴۴ شد.
نکته مهم و قابل توجه این است که همان خطری که در بنگاهداری بنیاد شهید بود در بنگاهداری بنیاد مستضعفان نیز وجود دارد. حدود ۴۰ سال از تشکیل و فعالیت بنیاد مستضعفان میگذرد. این نهاد یک ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فرمان امام خمینی(ره) در قالب موسسهای غیرانتفاعی با هدف تجمیع اموال و داراییهای مصادره شده برای کمک به فقرا و نیازمندان ایجاد شد. بنیاد در سال ۶۸ به بنیاد مستضعفان و جانبازان تغییر نام داد و در سال ۸۸ با تشکیل بنیاد شهید و امور ایثارگران، نام آن به شکل سابق یعنی بنیاد مستضعفان تغییر کرد. اهداف بنیاد در اساسنامه آن کمک به ارتقای سطح زندگی مادی، معنوی و فرهنگی مستضعفان و محرومان جامعه، حداکثر نمودن ارزش ترکیب بهینه دارایی و سهام، رشد بازده کل اقتصادی رشته فعالیتها و توسعه دانایی دانش و فناوری ذکر شده است. لازم و ضروری است تا این بنیاد نیز تمرکز اصلی خود را بر اهداف بنیادی خود بگذارد و با فاصله گرفتن از بنگاهداری هم در تحقق وظیفه ذاتی خود کوشا باشد و هم در تحقق اصل ۴۴ قانون اساسی و فرمایشات رهبری در این زمینه گام بردارد.