هنوز ورزشگاههای رشت دربهای خود را به روی زنان باز نکردهاند
گروه اجتماعی: سه سال از آن روز میگذرد که به دنبال فشارهای فیفا و مرگ دلخراش سحر خدایاری، فدراسیون فوتبال ایران ناچار شد بالاخره قدم اول برای حضور زنان در استادیومها را بردارد. این فشارها در مسیر انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ و فینال لیگ قهرمانان آسیا ادامه یافت و باعث شد، پای زنان ایرانی ابتدا به ورزشگاه آزادی سپس به سکوهای دیگر شهرها باز شود. در یک روند تدریجی، درهای ورزشگاههای اصفهان، مشهد و خوزستان نیز باز شد. اما در این میان، رشت- که بهعنوان یکی از شهرهای مدرن ایران شناخته میشود- همچنان درهای ورزشگاه سردار جنگل و عضدی را روی زنان بسته نگاه داشته است.
فشار فیفا و مسیر ملی
فشارهای بینالمللی در سال ۲۰۲۰ سرانجام فدراسیون فوتبال ایران را وادار کرد که زیرساختهای لازم برای حضور بانوان را فراهم کند. فیفا تأکید میکرد که تا حذف تبعیض جنسیتی، اجازه برگزاری مسابقات رسمی را نمیدهد؛ بنابراین حضور زنان در جام جهانی ۲۰۲۲ و فینال لیگ قهرمانان آسیا به یک مطالبه جهانی تبدیل شد. پس از باز شدن نسبی درهای آزادی، بسیاری از استانها از جمله اصفهان، مشهد و خوزستان نیز مقاومتهای داخلی را شکستند و برای اولین بار، زنانی که پیشتر فقط در لیگ قهرمانان امکان تشویق تیمشان را داشتند، در لیگ برتر تیم محبوب خود را از نزدیک دیدند.
رشت؛ روایت یک تناقض
با وجود تجربههای موفق در سایر شهرها، ممنوعیت ورود زنان در رشت به یک پرسش تکراری و آزاردهنده تبدیل شده است. در حالی که چند کیلومتر آن طرفتر زنان انزلیچی با شور و اشتیاق بر سکوهای تختی مینشینند، مدتی پیش بانوان قائمشهری که برای دربی شمال به رشت آمدند، پشت درهای بسته سردارجنگل متوقف شدند. فرماندار رشت چندی پیش اعلام کرده بود که «هیچ درخواستی» برای حضور بانوان به دست ما نرسیده است. استاندار گیلان نیز گفت که بانوان به ورزشگاه بروند و «ببینیم چه کسی جلویشان را میگیرد». این پاسکاری مسئولیت باعث شد که فرهاد خراسانی، پیشکسوت فوتبال در یادداشتی تأکید کند که صدور مجوز حضور بانوان با درخواست کتبی باشگاه میزبان آغاز میشود و نه اداره کل ورزش. او توضیح میدهد که باشگاههای داماش و سپیدرود باید بهطور رسمی از هیأت فوتبال استان درخواست کنند؛ سپس موضوع پس از هماهنگی اداره کل ورزش و جوانان به شورای تأمین شهرستان ارجاع میشود. بنابراین ادعای فرماندار مبنی بر نبود درخواست را باید در بیعملی خود باشگاهها و ابهامهای ساختاری جستوجو کرد.
بعد از آن روز یکشنبه ۲۶ آبان ماه علیرضا وهابی، مدیر روابط عمومی هیأت فوتبال گیلان، اعلام کرد که نامه رسمی درخواست حضور بانوان در مسابقات مرکز استان به فرمانداری رشت ارسال شده است. او یادآور شد که این درخواست پس از مصاحبه استاندار و موافقت ضمنی او تنظیم شده و در صورت موافقت فرماندار، تمهیدات اجرایی برای حضور بانوان در بازیهای داماش و سپیدرود توسط اداره کل ورزش و جوانان و هیأت فوتبال فراهم خواهد شد. این نامه هنوز منتظر پاسخ شورای تأمین است.
ناکامی در مدیریت و زیرساختها
علاوه بر کشمکشهای حقوقی، وضعیت زیرساختی ورزشگاههای رشت نیز نقش مهمی در محرومیت زنان دارد. ورزشگاه سردارجنگل در حاشیه شهر بنا شده و فاصله زیاد آن با مرکز شهر و فقدان مسیرهای حملونقل مناسب، رفتوآمد هواداران را دشوار میکند. سردارجنگل هرگز استادیوم مطلوبی برای میزبانی تیمهای رشتی نبوده و فاصله هوادار با زمین و مشکلات ایابوذهاب احساس میشود؛ این امر باعث شده که هواداران احساس کنند، بازیها در زمین بیطرف برگزار میشود. به گفته هواداران گیلانی مسئولان سالهاست، وعده بازسازی ورزشگاه عضدی در مرکز شهر را میدهند اما این ورزشگاه «هیچوقت آماده پذیرایی از تیفوسیها» نمیشود. نتیجه آن است که تیمهای ریشهدار سپیدرود و داماش در تبعیدگاه سردارجنگل بدون حمایت کامل هواداران خود بازی میکنند و این علاوه بر مشکلات مالی، روحیه تیمها را نیز تضعیف کرده است.
مشکل فقط در موقعیت استادیوم نیست؛ امکانات فنی نیز پایینتر از استاندارد است. سازمان لیگ فوتبال مدتها پیش طی نامهای به مدیرکل ورزش و جوانان گیلان هشدار داد که به دلیل ضعف در سیستم روشنایی، ورزشگاه سردارجنگل اجازه برگزاری مسابقات در زیر نور را ندارد. سالها قبل از این نامه هم پس از بارش برف، ورزشگاه سردارجنگل با شکستگی سقف نیمکت ذخیرهها، آبگرفتگی رختکن و یخزدگی سکوها مواجه شد و حتی حیوانات اهلی به میدان راه یافتند. این مشکلات نشان میدهد که در کنار بحث حضور بانوان، وضعیت کلی زیرساختها در رشت بحرانی است. وقتی فنسها شکسته و نور کافی وجود ندارد، چگونه میتوان انتظار داشت که خانوادهها- چه زن و چه مرد- با آرامش به ورزشگاه بروند؟ شرایطی که طی تمام این سالها اصلاح نشده است.

