توسط : وزیر امور خارجه در جمع خبرنگاران: زیاده خواهی آمریکا مانع مصالحه شد
گروه سیاسی: سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه، دوشنبه شب به وقت محلی پیش از پایان سفر خود به نیویورک، جمعبندی مذاکرات و دیدارهایش را در جمع خبرنگاران ارائه داد. عراقچی با اشاره به دیدارش با مقامات بیش از ۳۱کشور گفت که گفتوگوها شامل مسائل هستهای، روابط دوجانبه و همکاریهای اقتصادی بوده و افزود که ایران صرفا در چارچوب برجام فعال نیست و در حوزههای منطقهای و جهانی نیز نقشآفرینی میکند. او درباره فشارهای آمریکا و اسنپبک گفت که زیادهخواهی آمریکا مانع هرگونه مصالحه شده و تحریمهای جدید، اثر اقتصادی قابل توجهی نخواهد داشت. عراقچی تأکید کرد که هدف ایران همواره دفاع از منافع ملی بوده و هیچ مصالحهای که حقوق کشور را نادیده بگیرد از سوی تهران قابل پذیرش نیست. عراقچی با اشاره به رد و بدل شدن پیامهایی هم با واسطه و هم بیواسطه با آمریکاییها تاکید کرد که ایران تمام تلاش ممکن را برای پیشبرد یک توافق عادلانه انجام داده و اکنون با اطمینان میتواند بگوید که آنچه رهبر انقلاب درباره بنبست مذاکره با آمریکا بیان کردهاند، در عمل هم به اثبات رسید.
هفته فشرده دیپلماسی در نیویورک
وزیر امور خارجه با اشاره به دیدار با بیش از ۳۱ کشور گفت که این دیدارها شامل بررسی مسائل هستهای، مرور روابط دوجانبه و تصمیمگیری درباره همکاریهای اقتصادی و برگزاری کمیسیونهای مشترک بوده است. به گفته او، گفتوگوها با هر کشور متناسب با اولویتها و نیازهای مشترک پیش رفته و تلاش شده تا زمینه همکاریهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی تقویت شود. عراقچی همچنین در اجلاسهای متعددی شرکت کرده که شامل اجلاس توسعه جهانی به ابتکار چین، بزرگداشت هزاروپانصدمین سالگرد میلاد پیامبر اسلام در سازمان همکاری اسلامی و نشست چهارجانبه درباره افغانستان با حضور ایران، روسیه، چین و پاکستان بوده است. او تأکید کرد که چنین نشستهایی نشان میدهد، ایران صرفا در چارچوب برجام یا پرونده هستهای فعال نیست بلکه در حوزههای منطقهای و جهانی نیز نقشآفرینی میکند. علاوه بر این، وی با اندیشکدههای معتبر آمریکایی و آسیایی نیز دیدار داشته است تا دیپلماسی ایران از هر زاویهای پیگیری شود.
عراقچی در بخش دیگری از صحبتهای خود به موضوع اسنپبک و فشارهای بینالمللی اشاره کرد و گفت که ایران با تلاشهای غیرمعقول برای امتیازگیری از سوی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی مواجه شد. او تأکید کرد که پیشنهادات ایران منطقی و قابل قبول بوده و اروپاییها نیز این موضوع را پذیرفتهاند اما به دلیل زیادهخواهی مفرط آمریکا و همراهی اروپا هیچ مصالحهای حاصل نشده است. وزیر خارجه ایران اضافه کرد که طی یک هفته ملاقاتهای متعدد با کشورهای اروپایی، دبیرکل سازمان ملل و مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجام شد تا راهحلهای عملی بررسی شود.
وی همچنین خاطرنشان کرد که پیامهایی با آمریکاییها، هم با واسطه و هم بیواسطه، رد و بدل شده و ایران از این جهت آسوده خاطر است که تمامی اقدامات لازم برای حفاظت از منافع ملی انجام شده است. عراقچی گفت: «هیولایی که از اسنپبک ساختهاند، نمیتواند ایران را وادار به امتیازدهی کند و مردم شاهد خواهند بود که تحریمهای جدید آمریکا، اثر اقتصادی قابل توجهی نخواهد داشت». عراقچی تاکید کرد: «ما از این جهت آسوده خاطر هستیم آنچه که لازم بود را انجام دادیم و مسلم و مسجل شد، تعبیری که رهبر معظم انقلاب فرمودند، یک بار دیگر که مذاکره با آمریکاییها یک بنبست محض است واقعا در این حرکت هم نشان داده شد».
چالشهای حقوقی و تصمیمگیری داخلی
در حوزه حقوقی، وزیر خارجه ایران تأکید کرد که ایران با چالشهای جدیدی در شورای امنیت و سازمان ملل مواجه است و مواضع مشابهی از سوی روسیه و چین پشتیبانی میشود. به گفته عراقچی، تصمیمگیری نهایی درباره اقدامات آینده، از جمله همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و مدیریت تحریمها، بر عهده شورای عالی امنیت ملی و کمیته هستهای این شورا خواهد بود. عراقچی تاکید کرد: «ما با شرایط جدیدی در شورای امنیت، سازمان ملل و آژانس مواجه هستیم و همانطور که بارها گفتهایم هر آنچه منفعت کشور اقتضا کند، اجرا خواهد شد».
عراقچی در جمعبندی صحبتهایش اظهار کرد که سیاست خارجی ایران تا آخرین لحظه برای حفاظت از منافع ملی فعال بوده و تمامی گزینهها، ملاقاتها و پیشنهادها مورد بررسی قرار گرفته است. وی تأکید کرد که هیچ توافقی که حقوق ایران را تأمین نکند، پذیرفته نخواهد شد و تصمیمات درست و حساب شده در شورای عالی امنیت ملی اتخاذ خواهد شد. موضعی که نشاندهنده، استمرار سیاست ایران برای حفظ استقلال و منافع ملی حتی در شرایط فشار حداکثری است.
وزیر خارجه ایران همچنین تصریح کرد که ایران آمادگی دارد با شرایط جدید در شورای امنیت، سازمان ملل و آژانس بینالمللی انرژی اتمی مواجه شود و با هر تصمیمی که منافع کشور را تهدید کند به شیوهای حساب شده مقابله خواهد کرد.
در مجموع، سفر عراقچی به نیویورک و فعالیتهای دیپلماتیک وی نشاندهنده رویکرد فعال و حساب شده ایران در صحنه بینالمللی است؛ رویکردی که هم بر تعامل سازنده با سایر کشورها تأکید دارد و هم از حقوق و منافع ملی دفاع میکند. اشاره عراقچی به نشستهای متعدد و تعامل با اندیشکدهها نشان میدهد که ایران در دیپلماسی خود، همزمان با حفظ اصول و منافع ملی، از ابزارهای دیپلماتیک و حقوقی بهطور کامل بهرهبرداری میکند و توانسته، ظرفیت دیپلماسی خود را به حداکثر برساند. تاکید بر زیادهخواهی آمریکا و همراهی اروپا، تلاش برای مصالحه و همزمان حفظ خطوط قرمز ایران نیز نشاندهنده استراتژی محکم تهران در مواجهه با فشارهای بینالمللی است. تحلیلگران بر این باورند که ادامه این رویکرد ضمن جلوگیری از امتیازدهی غیرمعقول موجب تقویت جایگاه ایران در مجامع بینالمللی و حفظ ثبات سیاسی و اقتصادی کشور خواهد شد. همچنین تعامل نزدیک با روسیه و چین در مقابل اقدامات یکجانبه آمریکا بخشی از راهبرد ایران برای ایجاد توازن در عرصه جهانی است. تصمیمگیری نهایی در شورای عالی امنیت ملی به عنوان نهادی که قدرت اجرایی و راهبردی دارد نیز تضمینی است برای اینکه اقدامات آینده ایران همسو با منافع کلان ملی و موازین حقوق بینالملل باشد.
