توسط : حقوقدانان از دولت جدید چه انتظاراتی دارند؟
به قلم؛ صالح نقره‌کار؛ حقوقدان
حقوقدانان از دولت آینده احترام به حاکمیت قانون می‌خواهند. دولت کوچک و پرکار و جوان، نه زنگ‌زده و منقطع از سرمایه انسانی نسل نو. دولتی که سلیقه‌ای عمل کردن و تنگ‌نظری و اخراج ناروای استاد و نخبه را پیشه نسازد و روی ریل قانون حقوق اساسی را وجهه همت قرار دهد. دولت پاسداشت کرامت انسانی و باور به حقوق ملت. پیشبرد حقوق شهروندان در عمل یک راهبرد و خط‌مشی دولت است. دولتی که پاسدار حقوق اساسی و آزادی‌های بینادین است، سراغ سلب حق مردم نمی‌رود. حقوقدانان انتظار دارند، دولت قدر آزادی مردم را بداند و حق نقد را رقیب خود نبیند. دولت به جای شعار حقوق شهروندی سعی کند در عمل موانع استیفای حقوق شهروندان را بردارد. هیچ کنش‌گر مدنی خیر‌خواهی زندانی نشود. حق تجمع مردم با تعقیب و تهدید مواجه نشود. افشاگر فساد به جای بازداشت با صدآفرین مواجه شود. گزینش‌های حامی‌پرورانه جمع شود و شایستگی‌ها جای تبعیض‌ها را بگیرد. حقوقدان و حقوق‌خوان انتظار دارد که بساط نقض حقوق اقلیت‌ها برچیده شود. سوءاستفاده از قدرت شکل نگیرد. کابینه جدید باید تدبیر کند که چگونه کشف اراده عمومی می‌کند و خواست و آرزوی مردم را جلوه عینی و عملی بخشد. چگونه از رنج و آلام مردم بکاهد و سعه و گشایش و رفاه و آسایش و امنیت روحی و روانی و جسمی مردم را فراهم آورد. آرزوهای مردم ایران خیلی امر بعید و ناشناخته نیست. کافی است سر سفره مردم نشستن درک شود. مردمی بودن و نوکر و خدمتگزار مردم بودن که در ادبیات انقلاب اسلامی دهه نخست باب بوده دقیقاً ناظر بر همین وصف متکی به خواست مردم و منقاد اکثریت بودن است. چالش آنجاست که برخی قلمرو اقتدار قانونی خود را نشناسند و دچار ضعف اعتماد به تشخص قانونی و اعتبار مردمی شوند. نماینده ایرانیان می‌تواند و باید برای رویای ایرانی همت بلند داشته و عزم جزم برای بر کشیدن و فرصت ساختن داشته باشد. توسعه حق ایرانی است. خجستگی و شادی و امنیت سزاوار هم‌میهن است. سرنوشت ما خط فقر و نابرابری و رکوردداری در اعدام و تصادف جاده‌ای و افتادن هواپیما و اینها نیست. ما باید زیست سزاوار ایران داشته باشیم. تداعی چهره یک رئیس‌جمهور توانا و دانا که وعده سر خرمن ندهد و کشور را درست و راست اداره کند یک حق شهروندی است. تراز رئیس‌جمهور نباید پایین آید و دیرینگی و فرهنگ و تمدن قوی ایرانی سطح توقع را بالا می‌برد. ما ایرانی‌ها نظربلندیم و همیشه خود را با بالاترین‌ها قیاس می‌کنیم. رئیس‌جمهور دومین مقام اجرایی است. پرزیدنت ایران ۱۸ وزیر دارد و صدها متخصص و کارشناس خط‌مشی‌گذاری عمومی کشور را ترتیب می‌دهند. رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور سکاندار بودجه عمومی است. رئیس ۱۲ شورای عالی است. از شورای عالی امنیت ملی تا شورای عالی آب و شورای عالی محیط زیست تا مبارزه با مواد مخدر تا مناطق آزاد تجاری تا شورای عالی انقلاب فرهنگی. از بانک مرکزی تا وزارت بهداشت تا آموزش‌وپرورش. این گستره به چه چیز دلالت دارد؟
اینکه رئیس‌جمهوری چقدر می‌تواند در توسعه ملی و ارتقای حقوق بشر و شهروندی موثر باشد، سوالی اساسی است. باید پرسیده شود آیا رئیس‌جمهور به‌عنوان پاسدار قانون اساسی می‌داند چه قابلیت‌هایی برای حفظ حقوق مردم و احیای حقوق شهروندی و تضمین حق‌های بنیادین و آزادی‌های اساسی دارد؟ آیا برنامه‌ای برای صیانت از حقوق بشر و شهروندی دارد؟
از حقوق اقشار، قومیت‌ها و اقلیت‌ها تا حقوق محیط زیست و حقوق کودک، از کودک‌همسری تا حقوق تالاب‌ها، از تبعیض‌ستیزی و برابری‌خواهی تا … رئیس‌جمهور چه می‌کند تا شنود غیرقانونی شکل نگیرد؟ چه می‌کند تا تجاوز از حدود اختیارات قانونی توسط دولتی‌ها و کارگزاران رقم نخورد؟ رفع فیلتر و دسترسی به فضای مجازی و حق بر توسعه چگونه پاس داشته می‌شود؟ حقوق کارگران و بازنشستگان در چه جایگاهی قرار می‌گیرد؟ درخصوص آزادی زندانیان وجدانی، حق آمدوشد ایرانیان خارج کشور، حق امنیت مالکیت افراد در معرض خطر یا معارض با قانون کشور و ده‌ها مساله و پرسش باید پاسدار قانون اساسی توضیح دهد که چه می‌خواهد بکند؟! باید از صدمه نظام حقوق عمومی ایران در سایه فقدان تحزب و نظارت استصوابی جلوگیری شود و رئیس کابینه باید جسارت و شهامت عملکرد قوی داشته باشد. ملت ایران استحقاق یک قوه مجریه مغزافزار، با هوش و استعداد و دانش و توانایی دارد. ایران در مسیر توسعه و رفع رنج مردم به دولت کارآمد مساله‌محور نیاز دارد. صرف قانون‌پذیری خوشبختی مردم را رقم نمی‌زند. رئیس‌جمهور بازتاب اراده مردم برای ایجاد سعادت و خوشبختی و توسعه است. رویای ایران قوی با سرانه تولید بالا، رفاه‌مند، ضدفساد، عادلانه و خوش‌ارتباط با جهان دست‌یافتنی است. این ثروت و دارایی بی‌نظیر ایرانی یک فرصت طلایی است. کافی است همه با هم همت برای اطلاح‌گری توسعه‌خواهانه کنیم. ما در قبال فردای ایران مسئول هستیم. نباید رها کنیم و ناامید شویم. ما در قبال توسعه ایران همه مسئول هستیم. بهنفع فقرا، بهنفع محیط زیست و به نفع جامعه مدنی باید قدرت بی‌قدرتان را بسیج کنیم و همت بلند داریم تا تغییر امکان‌پذیر باشد. اگر روابط با خارج گرم‌تر شود، اگر همبستگی داخلی بیشتر شود، اگر رنج‌های مردم کم شود و دخالت نابه‌جا در کار مردم نشود و مردم زندگی عادی معمولی داشته باشند و سرک به حریم خصوصی و سبک زندکی مردم نشود، ایران دلپذیرتر خواهد بود. تغییرها را قدر بدانیم و تفاوت‌ها را محترم شماریم. یک زندانی وجدانی و سیاسی را برنتابیم و حق اعتراض را صدای دشمن ندانیم. ایران سزاواری رفاه و ریشه‌کنی فقر دارد. این سرزمین با کشاورزی و صنعت و فناوری و مغزهای مستعد و سرمایه انسانی بی‌نظیر می‌تواند و باید رشد چشمگیر کند و در منطقه و جهان بدرخشد. کابینه جدید در راستای اصل ۱۳۴ قانون اساسی برنامه و خط‌مشی خود را شهروندمداری در عمل برگزیند.
