سفر “عراقچی” به اردن و مصر
گروه بینالملل: رایزنی و گفتوگوهای وزیر امورخارجه کشورمان با محوریت حملات اسرائیل به غزه و لبنان و پیامدهای منطقهای آن، دور تند به خود گرفته و سیدعباس عراقچی همانند هفتههای اخیر، مشغول اجرای دیپلماسی منطقهای است. وی پس از سفر به لبنان، سوریه، عربستان سعودی، قطر، عراق و عمان به اردن سفر کرد. او (چهارشنبه) در رأس هیاتی برای گفتوگو در ارتباط با آخرین تحولات منطقه و تلاش برای توقف اقدامات اسرائیل وارد اَمان، پایتخت اردن شد. نکته مهم این است که عراقچی پس از گذشت ۱۰ سال، اولین وزیر خارجه ایران است که از سال ۲۰۱۴ وارد این کشور میشود و بهنوعی باید این سفر را نقطهای برای بازتعریف روابط دوجانبه تهران – اَمان ارزیابی کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان پس از ورود به اَمان بهعنوان هفتمین مقصد سفرهای منطقهای با ایمن الصفدی، معاون نخستوزیر و وزیر خارجه پادشاهی اردن هاشمی دیدار و گفتوگو کرد. به گزارش ایرنا، در این دیدار، موضوعات مورد علاقه طرفین در روابط دوجانبه و تحولات جاری منطقه مورد تبادلنظر و مشورت قرار گرفت. عراقچی ضمن مروری بر وضعیت بحرانی منطقه در نتیجه تداوم نسلکشی اسرائیل در غزه و تهاجم گسترده آن به لبنان بر ضرورت اقدام جمعی کشورهای منطقه برای متوقف کردن ماشین جنگی رژیم اشغالگر و جلوگیری از گسترش دامنه جنگ و حراست از ثبات و امنیت منطقه در راستای منافع ملتهای منطقه تاکید کرد.
ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن نیز با ابراز نگرانی شدید از وخامت شرایط امنیتی منطقه، موضع کشورش مبنی بر ضرورت پایان دادن به کشتار مردم بیگناه فلسطین و لبنان و نیز توقف تجاوزات علیه لبنان و جلوگیری از بیثباتی بیشتر در منطقه را مورد تاکید قرار داد. طرفین همچنین بر اهمیت بسیج کشورهای منطقه و جامعه جهانی جهت کمک به آوارگان در غزه، لبنان و سوریه تاکید کردند.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان نیز در پیامی که در حساب شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس به اشتراک گذاشت با اشاره به خبر دیدار عراقچی و ایمن الصفدی، معاون نخستوزیر و وزیر خارجه اردن نوشت: در این دیدار ضمن مرور روابط دوجانبه، آخرین وضعیت منطقه با توجه به تشدید جنایات و تجاوزات رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان مورد بحث قرار گرفت. وی خاطرنشان کرد: ضرورت توقف جنایات و تجاوزات اسرائیل برای حراست از صلح منطقه مورد تاکید طرفین بود.
پس از این ملاقات، وزیر خارجه کشورمان با عبدالله دوم، پادشاه اردن دیدار و گفتوگو کرد. عراقچی در این دیدار ضمن تبیین دیدگاه جمهوری اسلامی ایران راجع به وضعیت امنیتی منطقه و تلاشهای صورت گرفته از سوی جمهوری اسلامی ایران برای جلوگیری از تشدید ناامنی و بیثباتی در منطقه غرب آسیا بر ضرورت همکاری و همبستگی بیشتر کشورهای منطقه و جهان اسلام جهت وادار کردن رژیم صهیونیستی به توقف نسلکشی و جنگافروزی تاکید کرد. وزیر امور خارجه کشورمان همچنین با ابراز نگرانی و اندوه شدید از وضعیت بسیار ناگوار مردم آواره غزه و لبنان که اکنون از امکانات اولیه برای ادامه زندگی نیز محروم شدهاند، خواستار بسیج همه ظرفیتهای کشورهای اسلامی جهت جمعآوری و ارسال کمکهای انساندوستانه شد.
پادشاه اردن نیز ضمن ابراز نگرانی شدید از وضعیت جاری در منطقه و خطرات و عواقب جدی ناشی از گسترش دامنه منازعه و ناامنی بر همه کشورها بر عزم اردن برای هر گونه مساعدت و مشارکت در ابتکارات و روندهای معطوف به حفظ ثبات و امنیت منطقه تاکید کرد. طرفین همچنین بر اراده دو کشور برای توسعه روابط دوجانبه و استمرار رایزنیها و مشورتها درخصوص تحولات منطقه در راستای کمک به حفظ امنیت و ثبات در منطقه تاکید کردند.
عراقچی همچنین در جمع خبرنگاران اعلام کرد: «فرصتی فراهم شد و درخصوص روابط دوجانبه ایران و اردن هم صحبتهای خوبی را انجام دادیم، باز در اینجا هم یک اراده مشترک جهت پیشبرد روابط وجود دارد که اقتضای منافع سیاسی دو کشور در این است که گفتوگوهای بیشتری را با یکدیگر داشته باشیم. قرار شد سازوکاری جهت انجام این گفتوگوها میان دو طرف اندیشیده شود تا انشاالله بتوانیم روابط را در همه سطوح جلوتر ببریم. در مجموع تصور میکنم سفر بسیار خوبی بوده و پایهای برای مشورتهای بیشتر در آینده و همکاریهای بیشتر میان دو کشور به حساب میآید».
سفر به قاهره پس از ۱۴ سال
در ادامه این رایزنیها، وزیر امورخارجه کشورمان پنجشنبه به مصر سفر میکند که این سفر را هم باید مهم و تاریخی دانست. مصر بهعنوان هشتمین مقصد عراقچی و بهعنوان بزرگترین ارتش عربی جهان جایگاه مهمی در تحولات این روزهای منطقه خاورمیانه دارد؛ چراکه نهتنها اردن بلکه مصر هم بهنوعی همسایگان اسرائیل به حساب میآیند که طی یک سال گذشته بهخصوص پس از هفتم اکتبر تبعات اقدامات سهمگین نظامی اسرائیل علیه غزه را لمس کردهاند. باید توجه شود که ۱۴ سال قبل حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه پیشین ایران که آن روزها در کسوت معاون عربی- آفریقایی وزارت خارجه مشغول به خدمت بود، برای شرکت در مراسم تحلیف عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور مصر وارد قاهره شد و از آن روز تاکنون هیچ مقامی از ایران به این کشور سفر نکرده و بر همین اساس، عراقچی اولین مقام ایرانی است که پس از گذشته بیش از یک دهه وارد قاهره میشود. در این خصوص سیدعباس موسوی، سخنگوی پیشین وزارت خارجه و سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان در توئیتی درباره سفر عراقچی به مصر نوشت: «سفر پیشروی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به مصر از ابعاد مختلف یک نقطه عطف است».
این درحالی است که تلاشهای زیادی در دولت سیزدهم برای بازسازی و ترمیم روابط میان تهران و قاهره انجام شد و دیدارهایی هم میان مقامات دو کشور در خارج از ایران و مصر انجام شد ولی به هر ترتیب حالا روابط کشورمان با مصر بهنوعی بازتعریف و ترمیم شده است. از اینرو و براساس دادههای رسانهای که طی روزهای اخیر منتشر شده، وزیر خارجه کشورمان قرار است در قاهره با «بدر عبدالعاطی» وزیر خارجه مصر، «عباس کامل»، رئیس سرویس اطلاعاتی این کشور و «عبدالفتاح السیسی»، رئیسجمهور مصر دیدار و گفتوگو کند. همچنین ایلنا به نقل از العربی الجدید در تاریخ ۲۱ مهر ۱۴۰۲ اعلام کرد که برنامه سفر وزیر امور خارجه ایران به مصر شامل گفتوگو درباره وضعیت منطقه دریای سرخ و یمن، تحولات نوار غزه و تجاوزهای اسرائیل به لبنان همچنین بررسی راهکارهای توقف تشدید تنش در سایه پاسخ احتمالی این به عملیات موشکی ایران میشود. العربی الجدید نوشته است: «منابع آگاه مدعی شدند که عراقچی حامل پیام مکتوب مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران درباره اقدامات مرتبط با آرام کردن اوضاع در منطقه است».
آنکارا مقصد بعدی عراقچی
نهمین سفر وزیر خارجه کشورمان بعد از اردن و مصر، ترکیه خواهد بود. در این خصوص اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه در پیامی در شبکه مجازی ایکس نوشته بود، ترکیه را مقصد بعدی عراقچی در ادامه تور منطقهای وی اعلام کرد. سفر عراقچی به ترکیه درحالی انجام میشود که رئیسجمهوری این کشور بارها بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل را با هیتلر مقایسه کرده است. اردوغان اخیراً در مورد حملات ارتش اسرائیل علیه لبنان اعلام کرده که اسرائیل به اشغال لبنان بسنده نخواهد کرد؛ بلکه جنگ خود و حملاتش را در سراسر منطقه گسترش خواهد داد.