توسط : چرا بازار سهام ۱۸ هزار واحد ریزش کرد؟
یک شروع قرمز برای بازار سهام در نخستین روز هفته. حتی بدبین‌ها هم فکر نمی‌کردند که بازار سهام روز شنبه را به قول مهدی اخوان‌ثالث، خون‌پاش و نغمه‌ریز آغاز کند. شاید گمان بر این بود که بازار کمی تا قسمتی می‌ریزد اما چنین ریزشی در مخیله هیچ سهامداری جا نداشت. دیروز تپیکس ۱۸ هزار واحد معادل ۰.۸۹ درصد کاهش یافت و در سطح ۲ میلیون و ۶۳ هزار واحد قرار گرفت. شاخص هم وزن نیز ۰.۵۳ درصد کاهش یافت و در پایان ساعات معاملاتی این روز نهایتا در سطح ۶۷۵ هزار واحد قرار گرفت. وضعیت در رینگ دیگر بازار سهام حتی بدتر بود به طوری که شاخص کل فرابورس ایران کاهش یک درصدی را تجربه کرد و با قرار گرفتن در سطح ۲۲ هزار و ۲۲۸ واحد به کار خود در این روز پایان داد. این اتفاقات در حالی رخ دادند که محدودیت دامنه نوسان ۲± درصد برای معاملات سهام برای دهمین روز متوالی ادامه یافت.
به علاوه بررسی‌ها نشان می‌دهد که روز شنبه، بورس و فرابورس از کانال فروش سهام توسط سهامداران حقیقی مجموعا شاهد ۴۸۶ میلیارد تومان خروج پول بودند که چهارمین روز متوالی خروج پول را رقم زد(مجموعاً ۱۱۱۵ میلیارد تومان) و ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم نیز با افت ۳۰ درصدی در سطح ۱۳۶۹ میلیارد تومان قرار گرفت که کمترین مقدار این پارامتر از ۲۷ فروردین ۱۴۰۳ است. (اقتصاد نیوز)
انتظارات افزایشی در بازارهای موازی نیز در هفته‌های اخیر فروکش کرده و دیگر بازارها نیز روند آرام و بی سر و صدایی را سپری می‌کنند. سکه رفاه در بورس کالا روز گذشته با کاهش ۱.۰۳ درصدی همراه شد و در قیمت ۳۹ میلیون و ۷۲۴ هزار تومان میان خریداران و فروشندگان دست به دست شد. دلار در بازار آزاد نیز در پله‌‌های ابتدایی کانال ۵۹ هزار تومان معامله می‌شود و آرامش حاکم بر این بازار منجر به آرامش در دیگر بازارها شده است. به نظر می‌رسد که بازارهای دارایی همچنان چشم‌انتظار تعیین تکلیف شدن وضعیت انتخابات ریاست‌جمهوری هستند که هشتم تیر ماه سال جاری برگزار خواهد شد. به نظر می‌رسد بعد از مشخص شدن وضعیت ریاست‌جمهوری ایران، بازارها کم‌کم به استقبال تحولات مربوط به انتخابات ایالات متحده خواهند رفت و طبیعتا این موضوع نیز بازارها را به شدت متاثر خواهد کرد.
و اما بازار سهام
تیره‌روزی بورس تهران همچنان ادامه‌دار است و کاهش مستمر قیمت سهام به نوشته تحلیلگر دنیای اقتصاد، تبدیل به یک سکانس تکراری شده که هر روز به مدت سه ساعت‌ونیم برای بورس‌بازان در تالار شیشه‌ای اکران می‌شود. تداوم نزول مستمر قیمت‌ها سبب شده تا سهامی که در روزهای گذشته توسط افراد خریداری شده در قیمت‌هایی پایین‌تر در محدوده صف فروش قرار گیرد و خریداران چند روز قبل با توجه به فعال شدن حد ضرر و افت قیمت‌ها در صف فروش نمادهای مختلف اقدام به عرضه سهام تحت تملک خود کنند.
چنانکه شرح داده شد، در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، شاخص کل بورس تهران با افت ۰.۸۷ درصدی همراه شد و در سطح ۲ میلیون و ۶۴ هزار واحدی کار خود را به اتمام رساند. شاخص هم‌وزن نیز در معاملات دیروز کاهش ۰.۵۲ درصدی را تجربه کرد. در فرابورس نیز شاخص اصلی این بازار با افت ۱ درصدی همراه شد. هم‌چنین در جریان دادوستدهای نخستین روز از هفته ۴۸۶ میلیارد تومان پول حقیقی از گردونه معاملات سهام و حق تقدم خارج شد. ارزش معاملات خرد بازار نیز که شامل سهام و حق تقدم می‌شود، رقم هزار و ۳۹۶ میلیارد تومان را ثبت کرد. بررسی آمار و ارقام نشان می‌دهد که شاخص کل از ابتدای سال، افت ۵.۹۹ درصدی را تجربه کرده و این روند منفی در شاخص‌هایی که در دل خود به نمادهای کوچک بازار نیز بها می دهند، دو چندان است. افت ۹.۰۲ درصدی شاخص هم‌وزن هم‌چنین کاهش ۱۲.۳۸ درصدی شاخص کل فرابورس از ابتدای سال تا پایان روز معاملاتی گذشته در حکم گواهی بر این مدعاست.
روز گذشته، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفت‌و‌گوی اختصاصی با سنا اعلام کرد که شرکت‌های زیرمجموعه این وزارتخانه راهی بازار سرمایه خواهند شد و عبور از بنگاه‌داری و توجه به سهامداری، دو برنامه مهم سال ۱۴۰۳ این وزارتخانه خواهد بود. صولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به افزایش همکاری‌های این وزارتخانه با سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: تقویت بازار سرمایه یکی از بسترهای مهم مشارکت مردم در تولید و اقتصاد است که این مهم با ورود شرکت‌های جدید به بورس برای سال ۱۴۰۳ پیگیری می‌شود. وی هم‌چنین تاکید کرد که با توجه به تجربه ورود کالاها به بورس طی سالیان گذشته از عرضه کالاهای جدید به بورس استقبال می‌کنیم.
بررسی بازدهی صندوق‌های اهرمی نیز در روزهای اخیر نشان می‌دهد که هر ۵ صندوق اهرمی حاضر در بازار در یک ماه اخیر افت بیش از ۱۰ درصد را ثبت کرده‌اند. این صندوق‌ها با توجه به ریسک بالایی که در دل خود دارند، همواره نوسانات بیشتری نسبت به شاخص‌های بازار تجربه می‌کنند. در ماه‌های اخیر این صندوق‌ها تبدیل به لیدر بازار شده بودند و حال و روز بازار در روزهای بعدی با توجه به سیمای این صندوق‌ها قابل پیش‌بینی بود. بنابراین افت قیمتی این صندوق‌ها در هفته‌های اخیر گویای این نکته است که فعالان بورس فعلا هیچ چشم‌انداز مثبتی برای آینده بازار متصور نیستند. بررسی روند ورود و خروج پول حقیقی به صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سال جاری نشان می‌دهد که از ابتدای سال جاری تا پایان روز معاملاتی گذشته ۳ هزار و ۷۸۲ میلیارد تومان پول حقیقی وارد صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت شده است و صندوق‌های طلا نیز میزبان هزار و ۷۲۸ میلیارد تومان پول حقیقی بوده‌اند. در مقابل اما وضعیت در صندوق‌های مبتنی بر سهام چندان جالب نیست و از ابتدای سال فقط ۳۱۶ میلیارد تومان پول وارد صندوق‌های اهرمی شده و از صندوق‌های سهامی نیز ۲۵۷ میلیارد تومان پول حقیقی خارج شده است.
بازار را چه می‌شود؟
دیروز از همان ابتدای گشایش بازار، نصف نمادها صف فروش بودند و شاهد صف فروش ۱۰۰۰میلیارد تومانی بودیم و تقریبا انگیزه‌ای برای جمع‌آوری این صف فروش هم وجود نداشت. از طرفی خبر مثبتی نیز در جریان معاملات نرسید.
از نظر سهامداران، کشور وارد مرحله انتخابات شده و در این فضا نامزدها نیم نگاهی به آرای سهامداران دارند و معمولا وعده وعیدهایی هم داده می‌شود که عمل هم نمی‌شود. دولت هم فعلا در تدارک انتخابات است و همزمان خودش هم در رقابت شرکت کرده و مشخص است که در این شرایط نمی‌توان امیدوار بود که در مورد نگرانی‌های سهامداران تصمیم گرفته شود.
به نظر می‌رسد این بی‌اعتمادی که در بازار ایجاد شده با حفظ سیاست‌های فعلی یا حفظ دولت فعلی تداوم یابد. به هر حال باید بپذیریم که دولت سیزدهم با بازار سرمایه روراست نبود و وعده و وعیدهایی که داده شد در حد حرف باقی ماند و تقریبا صورت مالی‌ها هم منتشر شده و اکثر صورت های مالی نشان می‌دهد که حاشیه سودهای بدی را در فصل زمستان شاهد بودیم و احتمالا سود سالانه ۱۴۰۲ در شرکت های تولیدی کمتر از ۱۴۰۱ باشد. این اتفاق اولین بار است که در بازار سرمایه افتاده و تقریبا در فصل مجامع هم اتفاق خاصی نیفتاد، شرکت‌ها نه طرح توسعه، نه افزایش سرمایه داشتند و با این نرخ بهره و ارزپاشی که در اقتصاد صورت می‌گیرد بدیهی است که تولید به صرفه نباشد.
اگر بخواهیم دورنمایی از یکی دو هفته پیش‌رو ترسیم کنیم به نظر می‌رسد فضای رکود با نرخ بهره بالا و وعده و وعیدهای زیاد ادامه می‌یابد و این درحالی است که سیاست‌های کاندیداها در مورد موضوعات حساس مبهم است، مشخص نیست به طور مشخص در مورد تحریم، قیمت‌گذاری و سیاست ارز و بهره چه سیاست‌هایی وجود دارد و وعده‌های کلی هم در حد حرف باقی می‌ماند. امیدوارم که دولت مستقر حداقل در چند روز باقی‌مانده از عمر خود فکری به حال این آمار و اعداد بکند، چون به هر حال این آمار جزو عملکرد این دولت است و تقریباً یکی از بدترین عملکردها در دولت‌های بعد از انقلاب در حوزه بازار سرمایه تامین مالی و حاشیه سود بنگاه‌ها بوده است و امیدوارم دولت در این خصوص تدبیری اساسی اتخاذ کند.
