توسط : “نتانیاهو” هم‌زمان با اختلافات داخلی و نگرانی از بازداشت خود به دیدار “ترامپ” رفت
سفر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به ایالات‌متحده که این روزها زیر ذره‌بین نهادهای مدنی و حقوقی بین‌المللی قرار گرفته را می‌توان یک تحول مهم دانست. این تحولات از چندین جهت قابل اشاره و تحلیل است که بخشی از آن سیاسی، قسمتی دیگر اقتصادی و مابقی آن حقوقی است. از منظر سیاسی واقعیت این است که از زمان پیروزی دونالد ترامپ به عنوان چهل‌وهفتمین رئیس‌جمهور ایالات‌متحده و ورود او به کاخ سفید در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ نتانیاهو برای دومین بار است که به واشنگتن سفر می‌کند تا با ترامپ و تیم وی دیدار کند.
اولین سفر نخست‌وزیر اسرائیل به آمریکا و دیدارش با ترامپ به تاریخ ۳ فوریه ۲۰۲۵ (اواسط بهمن ۱۴۰۳) برمی‌گردد و او اولین مقام خارجی بود که ترامپ از زمان روی کار آمدنش با وی در کاخ سفید دیدار کرد که البته این موضوع مانند یک سنت نانوشته در ایالات‌متحده است. در آن زمان عمده مسائلی که نتانیاهو در دیدار با ترامپ مطرح کرد، پرونده غزه به‌خصوص کوچاندن اهالی این منطقه بود که در کنفرانس مطبوعاتی دوجانبه بدان اشاره شد و یک‌باره موجی از انتقادهای جهانی را به خود اختصاص داد. البته ایران و محور مقاومت هم در این راستا مورد اشاره قرار گرفتند اما به نظر می‌آید که سفر دوم نتانیاهو کمی متفاوت‌تر است.
از منظر سیاسی باید توجه شود که دومین سفر نخست‌وزیر اسرائیل در حالی به آمریکا انجام می‌شود که او اساساً در داخل و خارج از تل‌آویو با بحران‌های متعددی روبه‌رو است. در این مسیر، نظامیان اسرائیل دائم در حال انتقاد از وی در عرصه میدانی هستند. به عنوان نمونه، یسرائیل زیو، ژنرال بازنشسته اسرائیلی اخیراً در مقاله‌ای اعلام کرده که جنگ علیه غزه اوایل ضروری بود اما اکنون به یک جنگ سیاسی بی‌فایده تبدیل شده است؛ این یک جنگ مشخص با اهداف مشخص بود که به جنگ فریب و حیله تبدیل شده است. او از حملات اسرائیل به سوریه نیز انتقاد کرده و هشدار داد که این حملات منجر به تأسیس گروه‌هایی مثل حزب‌الله لبنان می‌شود. زیو معتقد است که احتمال بازگرداندن اسرا تنها با اقدام نظامی، اندک است و برای آزادی اسرایمان باید جنگ را متوقف کنیم وگرنه تلاش‌ها برای آزادی آن‌ها شکست می‌خورد.
از سوی دیگر نتانیاهو در داخل با سیاسیون دست به گریبان است. در این مسیر یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسرائیل در واکنش به اقدامات بنیامین نتانیاهو گفت که نتانیاهو به جای اینکه به عنوان نخست‌وزیر عمل کند به عنوان یک رهبر سازمان جنایی رفتار می‌کند. لاپید با اشاره به تلاش‌های نتانیاهو در استفاده از سرویس امنیت داخلی «شاباک» برای طرح توطئه‌های سیاسی علیه رقبای خود، اظهار کرد که نتانیاهو از قدرت خود به نفع منافع شخصی‌اش استفاده می‌کند. وی همچنین به مصاحبه اخیر یورام کوهن، رئیس سابق شاباک، اشاره کرد و آن را «زلزله سیاسی» خواند. لاپید تأکید کرد که اظهارات کوهن نشان‌دهنده تلاش‌های آشکار نتانیاهو برای استفاده از شاباک در ایجاد توطئه‌های سیاسی و حذف رقبای سیاسی‌اش است و این اتفاق، انحرافات بارز در رفتار کابینه اسرائیل را نشان می‌دهد.
بنی گانتس، وزیر جنگ اسبق و از اعضای کنونی کنست اسرائیل هم ساکت ننشسته و علیه نتانیاهو موضع گرفته است. او اعلام کرد که همچنان ۵۹ اسیر در تونل‌های حماس در رنج و مشکلات به سر می‌برند و اسرائیل همچنان به سمت تمام جبهه‌ها، موشک و بمب شلیک می‌کند و نتانیاهو وارد جنگ شخصی علیه سازمان شاباک (امنیت داخلی اسرائیل) شده است. این درحالی است که نتانیاهو حتی با اعضای تندروی کابینه فعلی تحت رهبری خود هم در جدال است؛ به عنوان مثال رسانه‌های اسرائیل (دوشنبه) اعلام کردند که بتسلئیل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل حاضر به همراهی با بنیامین نتانیاهو در سفرش به واشنگتن بوده اما نتانیاهو مانع او شده است. برخی از تحلیلگران اعتقاد دارند که این امتنای نتانیاهو به دلیل توصیه‌های آمریکا برای عدم سفر اسموتریچ به واشنگتن است و برخی دیگر می‌گویند که نتانیاهو برای در امان ماندن از هرگونه گزند و انتقاد داخلی دست به چنین اقداماتی زده تا بیش از این برچسب افراطی بر پیشانی خود از سوی مخالفان داخلی‌اش نچسباند.
در این مسیر باید متوجه بود که در کف خیابان‌های تل‌آویو هم، اوضاع چندان به نفع نتانیاهو نیست؛ به‌گونه‌ای که طی روزهای اخیر هزاران اسرائیلی با برپایی تظاهراتی گسترده علیه کابینه نتانیاهو در تل‌آویو خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام و امضای توافقی جامع برای آزادی اسرای اسرائیلی در غزه شدند اما در مقابل شاهد آن هستیم که نتانیاهو چندی پیش از احداث گذرگاه امنیتی جدید در غزه خبر داده که گفته می‌شود قرار است نام گذرگاه «فیلادلفیای ۲» بر آن نهاده شود.
تعرفه ۱۷ درصدی
اینکه نتانیاهو در دومین سفر خود به واشنگتن قرار است در مورد برنامه هسته‌ای ایران و یا پرونده غزه به گفت‌وگو با ترامپ و تیم وی بپردازد، نکته جدید به حساب نمی‌آید؛ چراکه اساساً او و تیمش دائماً درحال مخابره کدهای مخرب (سیاسی- رسانه‌ای) علیه تهران هستند و همین حالا هم حملات خود به غزه را از سر گرفته‌اند. موضوع جالب این است که بخش اصلی این سفر می‌تواند به وضع تعرفه ۱۷ درصدی ترامپ علیه اسرائیل مربوط باشد که چندی پیش از سوی ایالات‌متحده اعلام شد و موجبات تعجب را فراهم کرد. اگرچه این تعداد و ارقام می‌تواند بعداً تعدیل شود اما بسیاری از تحلیلگران در آمریکا معتقدند که نتانیاهو از این تعرفه‌ها ترسیده است.
روزنامه واشنگتن‌پست در این خصوص نوشته است: «انگیزه سفر نتانیاهو به واشنگتن، تعرفه‌های ۱۷ درصدی جدید ترامپ بر صادرات اسرائیل است، اقدامی که هفته گذشته در مواجهه با تصمیم پیشگیرانه اسرائیل برای برداشتن تعرفه‌ها بر کالاهای آمریکایی باعث غافلگیری نتانیاهو و همکارانش شد». این روزنامه همچنین می‌نویسد: «نخست‌وزیر اسرائیل که دشمن دیرینه ایران است، ممکن است بخواهد در قبال تلاش‌های دولت ترامپ به منظور شروع مجدد دیپلماسی با تهران اظهار نگرانی کرده همچنین وضعیت در سوریه را مورد بحث قرار دهد».
دور زدن قانون
اما موضوع سوم که قدری اهمیت بیشتری دارد، موضوعات حقوقی است. باید متوجه بود که نتانیاهو از مجارستان به واشنگتن سفر کرده است و درست در زمانی که او برای دیدار با ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان وارد بوداپست شد، این کشور عضویت خود در دیوان کیفری بین‌المللی را لغو کرد تا مانع از بازداشت نتانیاهو بر اساس حکم صادره از سوی دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) شود.
بر همین اساس رسانه‌های اسرائیل (دوشنبه) اعلام کردند که هواپیمای حامل نتانیاهو به دلیل حکم بازداشتی که علیه او صادر شده، مجبور شد مسافت طولانی‌تری را طی کند تا به آمریکا برسد؛ به‌گونه‌ای که هواپیمای حامل نتانیاهو در سفر خود از بوداپست، پایتخت مجارستان به مقصد واشنگتن مسیر هوایی نزدیک به ۴۰۰ کیلومتر را طی کرد تا از پرواز در آسمان کشورهایی که قصد اجرای حکم صادر شده بازداشت نتانیاهو از سوی دادگاه کیفری بین‌المللی را داشتند، خودداری کند.
از سوی دیگر نتانیاهو در اسرائیل هم باید در دادگاه حضور پیدا می‌کرد که گمانه‌زنی‌ها نشان می‌دهد، بخشی از اهداف سفر وی به واشنگتن در جهت فرار از حضور در جلسه رسیدگی بوده است. در این خصوص عامیت خداد، وکیل نتانیاهو که شامگاه شنبه، پنجم آوریل (۱۶ فروردین) به دادگاه عالی اعلام کرده بود که نخست‌وزیر از سوی رئیس‌جمهور ایالات‌متحده به کاخ سفید دعوت شده و منتظر تأیید دادگاه عالی مبنی بر تعویق جلسه استماع اظهارات نتانیاهو از روز دوشنبه است، تنها توانست موافقت دادگاه منطقه‌ای برای لغو جلسه محاکمه (دوشنبه) را جلب کند. دادگاه عالی اعلام کرد که نتانیاهو باید در ۲۰ آوریل (۳۱ فروردین) در سه جلسه دادگاه که برگزار می‌شود، حضور پیدا کند.
