به یاد “اعظم طالقانی”
نام اعظم طالقانی در دو دهه اخیر بیشتر از آنکه با نام پدرش آیتالله سیدمحمود طالقانی گره خورده باشد با واژه رجل سیاسی پیوند دارد؛ زنی که هم سیاستمدار و روزنامهنگار بود و هم کنشگر حقوق زنان در ایران. او هشتم آبان سال ۹۸ در ۷۶ سالگی از دنیا رفت. طالقانی در چند دوره از انتخابات ریاستجمهوری ایران ازجمله در سالهای ۱۳۸۸ و ۱۳۹۶ برای ثبتنام به ساختمان وزارت کشور رفت و اگرچه هیچگاه در میان نامزدها قرار نگرفت اما سعی داشت در یک حرکت نمادین اثبات کند، هیچ دلیلی وجود ندارد که یک زن نتواند نامزد انتخابات شود. سال ۹۶ در زمان ورود به ستاد انتخابات کل کشور گفت: «آمدهام تا تکلیف رجل سیاسی را مشخص کنم». اما عمرش قد نداد تا تکلیف این ماجرا و محدودیت را روشن کند. همواره در تلاش بود تا تابوی حضور زنان در مناصب مهم مملکتی را بشکند و برای همین دیدارهای زیادی نیز با علمای قم درخصوص تفسیر رجل سیاسی داشت. به عنوان یکی از مشهورترین فعالان زن در ایران معاصر شناخته میشود و دغدغههای سیاسی و اجتماعیاش از همان دوران نوجوانی سبب شد تا پیش از انقلاب، طعم زندان را بچشد. او را از حیث اندیشه، روش و منش سیاسی و عقیدتی نزدیکترین فرزند به پدر میدانند. به نوشته خودش از کودکی در خانوادهای پرورش یافت که با مبارزات پیوندی آشنا داشت. اعظم طالقانی در کنار مبارزههای سیاسی به فعالیت در حوزه زنان نیز علاقه داشت و به تبعیت از پدرش، تشکلی هم در همان سالهای نخست پیروزی انقلاب در راستای دفاع از حقوق زنان تاسیس کرد. او درباره این تشکل گفته بود: زمانی که زندان بودم در اندیشه تشکیل یک تشکیلات رسمی برای زنان بودم که در آنجا مشکلات آنان مطرح و راهکارهای مناسب به وسیله تبادلنظر کارشناسان پیدا شود و بتواند تا حدودی مشکلات مبتلابه زنان را حل کند. در شهریور ۱۳۵۶ خورشیدی از زندان آزاد شدم و پس از مدتی با همکاری برخی دیگر از خواهران، جلسهای با حضور ۳۰ تن از خواهران فعال و انقلابی تشکیل شد و ضرورت ایجاد یک تشکل بر مبنای نظام شورایی مورد تاکید قرار گرفت. در دوره نخست مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مردم تهران انتخاب شد و در همین دوره هم پیگیر حقوق زنان بود و حتی دیدارهایی با امام خمینی(ره) داشت. چنانکه میگوید: یک موردی که من با ایشان صحبت کردم درباره طلاق بود.
بحث طلاق و افزایش آمار آن مشکلساز شده بود و باید قوانین و دستوراتی داده میشد، برای اینکه اینطور راحت طلاق داده نشود و زندگی زنها دچار خطر، مشکلات و مسائل اقتصادی نشود و ایشان بعد از ابراز نگرانی من لبخند زد و به من گفت، اتفاقاً من در مسائل سفارشهایی را کردم. مدیر موسسه اسلامی زنان بود که فعالیتهای فرهنگی و زیستمحیطی با همکاری سازمان ملل را انجام میداد همچنین مدیریت تعاونی زنان نجم را نیز بر عهده داشت که در زمینه اشتغالزایی زنان فعالیت میکرد. در یک مقطعی، نشریه پیام هاجر را منتشر کرد که بعد از دوم خرداد ۱۳۷۶ خورشیدی، انتشار آن به صورت هفتگی شد و بعد هم توقیف شد. بعد از آن پیام ابراهیم را برای تبیین اندیشههای آیتالله طالقانی منتشر کرد. او به دلیل فعالیتهای سیاسی و فرهنگی همواره مورد توجه شخصیتهای مختلف کشور بود.