نقدی بر تشکیلات جدید سینما
طی احکامی از سوی معاون اول رئیسجمهور، اعضای حقیقی و حقوقی شورای سینمای ایران معرفی شدند.
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین سیماییصراف وزیر علوم تحقیقات و فناوری، عبدالناصر همتی وزیر امور اقتصادی و دارایی، عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، پیمان جبلی رئیس سازمان صداوسیما، محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، علیرضا اعرافی مدیر حوزههای علمیه سراسر کشور، سیدبهشید حسینی سرپرست دانشگاه هنر و رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی به عنوان اعضای حقوقی و منوچهر شاهسواری، محمدمهدی عسگرپور، علی دهکردی، مرضیه برومند، نرگس آبیار، مسعود نقاشزاده و سیدرضا میرکریمی به عنوان اعضای حقیقی شورای سینمای ایران معرفی شدند. در حکم اعضا آمده است: «ماموریت سینما، ارتقا شاخصهای فرهنگی و اجتماعی و اعتلای جامعهای است که اندیشه و هنر و معرفت را کیمیای وفاق و پیشرفت میداند. سینمای نوین ایران باید منادی تمدن ایرانی- اسلامی، مروج عدالت اجتماعی و بسترساز مخاطبانش باشد. در این راستا حضور مدیران مشفق و نخبگان زمان آگاه در عرصه سیاستگذاری این نهاد جریانساز میتواند منشأ تحولاتی مثبت در عرصه فرهنگ و هنر باشد». وفق مصوبه هیات وزیران محمدرضا عارف رئیس شورای سینمای ایران، سیدعباس صالحی نایب رئیس و رائد فریدزاده دبیر این شورا هستند. اولین جلسه شورای سینما روز گذشته به ریاست محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور برگزار شد که تا لحظه نگارش این گزارش، خبری از مصوبات و یا مذاکرات این نشست منتشر نشد.
شورایی که در دولت دهم شکل گرفت
شورای عالی سینما در دولت دهم تشکیل شد. در دورهای که هنرمندان به خاطر اتفاقات سیاسی در سال ۱۳۸۸ روی خوشی به دولتمردان نشان نمیدادند و جواد شمقدری در رأس سازمان سینمایی برای ایجاد همدلی و نزدیکی رئیس دولت با هنرمندان تصمیم به تشکیل شورای عالی سینما با حضور رئیسجمهور در صدر آن و تعداد از اهالی سینما گرفت. در آن دوره اعلام شد که تشکیل چنین شورایی به نفع سینما خواهد بود. به دلیل حضور رئیسجمهور در آن شورا، بودجه به سینما تزریق خواهد شد و سازمان سینمایی به اندازه یک وزارتخانه از مواهب تشکیل آن بهره خواهد برد. آن شورا با حضور تعدادی از هنرمندان سینما ازجمله مسعود دهنمکی، محسن علیاکبری، شهريار بحرانی، احمد نجفی، داود ميرباقری، جمال شورجه و مسعود جعفریجوزانی شکل گرفت. مدیران وقت سازمان سینمایی که تلاش میکردند، دیوار میان هنرمندان و مدیران آن دوره را خراب کنند با تشکیل این شورا هم کاری از پیش نبردند. تامين اعتبار لازم برای تاسيس شهرکهای سينمايی، حمايت از هنرمندان و فعاليتهای سينمايی، معافيت سينماگران از پرداخت ماليات نيز ازجمله مواردی بود که در جلسه شورای عالی سينما مورد تاکيد قرار گرفت اما تا به امروز هم اقداماتی در این زمینهها صورت نگرفته و این شورا در اندازه یک شورای تشریفاتی بدون هیچ مصوبه مهمی باقی ماند.
با روی کار آمدن دولت یازدهم، ادامه جلسهها منتفی و بعد به طور کامل منحل شد چراکه مدیران وقت با تاکید بر اظهارنظرهایی که سینماگران هم داشتند، آن شورا را مجموعهای موازی با دستگاه متولی در سینما میدانستند.
با آغاز به کار دولت سیزدهم دوباره عزم مدیران سینمایی برای تشکیل این شورا جزم شد. چراکه خلأ حاصل از عدم همراهی هنرمندان با دولت به خوبی حس میشد. روسای سازمان سینمایی به توصیه وزیر ارشاد باید تلاش میکردند، فاصلهها را کم کرده و هنرمندان و سینماگران را با هم آشتی داده و به هم نزدیک کنند. اما ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم به دلیل پیشینهاش احتیاط میکرد که با سینماگران ارتباط نزدیکی پیدا کند. در نتیجه محمد مخبر، معاون اول بر صدر این شورا نشست. در سه سالی که این دولت فعالیت کرد، گسترش فناوری نرم، همافزایی و تقویت ارتباط میان بخشهای سیاستگذاری،اجرایی، نظارتی،آموزشی،مطالعاتی، علمی و تولیدی در حوزه هنر- صنعت صوت و تصویر و سینما و افزایش هماهنگی و همکاریهای فرهنگی، اقتصادی،حقوقی و فنی دستگاههای اجرایی و نهادهای ذیربط با بخش غیردولتی و … ازجمله اهداف این شورا که آن زمان شورای سینما نام گرفت، تعیین شد. فعالیتهایی که جز وظایف سازمان سینمایی تعریف شده و حضور معاون اول و دیگر وزرای کابینه هم تنها به عنوان اسامی دهانپرکن کارکرد داشت و اتفاق ویژهای در سینما را رقم نزد.
شورای سینما چه کارکردی دارد
حال باید پرسید، شورای تازه سینما قرار است چه مشکلاتی را حل کند. حضور محمدرضا عارف به عنوان رئیس شورای سینمای ایران چه گره بستهای را باز خواهد کرد آن هم در شرایطی که عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، پیمان جبلی رئیس سازمان صداوسیما، محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی و علیرضا اعرافی مدیر حوزههای علمیه سراسر کشور که کمترین همسویی را با مدیران و اهالی سینما دارند در کنار دیگر اعضای حقوقی و حقیقی این شورا مینشینند. جبلی در روزهای اولیه انتصابش به ریاست سازمان صداوسیما، جلسهای با تهیهکنندگان و برخی از اهالی سینما تشکیل داد و آنها خواستههایی مثل پخش تیزر فیلمهای سینمایی و مشارکت در تولید آثار را مطرح کردند که تا به امروز هم به نتیجه نرسیده است. چراکه جبلی هم مانند مدیران پیشین این سازمان تنها به فیلمهایی که صلاح میدانند، اجازه پخش تیزر میدهد. در واقع انگارنهانگار که تغییر و تحولی در این سازمان شکل گرفت و شرایط برای سینماگران با وجود پذیرفتن دعوت جبلی تغییر نکرد.
حال باید دید این شورای تازه با حضور مدیران و وزرایی که هزاران مشکل در وزارتخانه و سازمان خود دارند و تجمیع این افراد با هم چه کاری را پیش خواهد برد و اصلاً میتواند، فعالیتی بیش از سازمان سینمایی برای سینماگران و سینما انجام دهد؟ فعلاً که تجربه تشکیل این شورا در دولت دهم و سیزدهم چیزی غیر از این را نشان داده و شورای سینما را تبدیل به شورایی تشریفاتی کرده که تنها نامهای بزرگی را در خود دارد اما ناتوان از انجام کارهای بزرگ است.