توسط : مجلس از قطعی شدن یک سال دیگر به دوره شوراهای ششم شهر و روستا خبرداد
گروه اجتماعی: شوراهای ششم برای یک سال تمدید فعالیت شدند. این خبر را غلامرضا توکل، نایب‌رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس داده است. او توضیح داده که «با توجه به اینکه امسال انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری برگزار شد و سال آینده هم باید انتخابات شوراهای اسلامی کشور برگزار شود، ابتدا پیشنهادی درباره ۷ ساله شدن دوره فعلی شوراها مطرح شد که اکثریت نمایندگان مجلس با آن مخالفت کردند».
او اضافه کرد: «پیشنهاد دیگر آن است که دوره فعلی شوراها یک سال تمدید شود. البته ابتدا اکثریت قریب به اتفاق نمایندگان با این پیشنهاد هم مخالف بودند اما بعد از مباحثی که صبح دیروز(چهارشنبه) و پیش از آغاز جلسه علنی مجلس درباره انتخابات شوراها مطرح شد، تعداد نمایندگان مخالف با تمدید یک ساله فعالیت دوره فعلی شوراها کمتر شد».
توکل تاکید کرد که «از آنجایی که چند حوزه انتخابیه نماینده مجلس ندارند، یکی از اهداف تمدید یک ساله فعالیت دوره فعلی شوراها آن است که امکان برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی در چند حوزه‌ای که نماینده ندارند، فراهم شود. یکی دیگر از اهداف تمدید یک ساله فعالیت دوره فعلی شوراهای اسلامی شهر و روستا آن است که بالاخره برگزاری انتخابات، هزینه‌هایی دارد و از آنجایی که امسال انتخابات ریاست‌جمهوری داشتیم، سال آینده انتخاباتی نداشته باشیم».
او خبر داده که «قرار است در جریان بررسی طرح اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور، پیشنهاد تمدید یک ساله دوره فعلی شوراها مطرح شود. در صورتی که این پیشنهاد در صحن مجلس تایید و از سوی شورای نگهبان به تصویب برسد، سال آینده انتخابات نخواهیم داشت و انتخابات هفتمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا و انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی سال ۱۴۰۵ برگزار خواهد شد. پیش‌بینی بنده آن است که این پیشنهاد در مجلس به نتیجه برسد و فعالیت دوره فعلی شوراها یک سال تمدید شود».
سال ۱۴۰۰ آخرین سالی است که انتخابات ریاست‌جمهوری و ششمین دوره شوراهای شهر و روستا برگزار شد و قرار بود در انتهای بهار ۱۴۰۴ انتخابات بعدی برگزار شود اما شهادت آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی موجب شد تا انتخابات ریاست‌جمهوری زودهنگام در ۸ تیر سال جاری برگزار شود و به این ترتیب بین انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراهای اسلامی شهر و روستا فاصله ایجاد شد و این سوال پیش آمد که آیا انتخابات شوراهای اسلامی باید سال آینده برگزار شده و دیگر با انتخابات ریاست‌جمهوری همزمان نباشد یا اینکه این دوره از شوراها تمدید شود؟ این مساله وجود دارد که اگر انتخابات هفتمین دوره شوراهای اسلامی در سال ۱۴۰۴ برگزار شود برای همزمان شدن دوباره انتخابات شوراها با ریاست‌جمهوری، مدت دوره هفتم شوراها ۳ سال خواهد بود و در ۱۴۰۷ به پایان خواهد رسید.
چندی پیش هم مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران اعلام کرده بود که «بحث ۷ ساله شدن شوراها منتفی شده و قرار است یک سال اضافه شود. ما به دنبال یک سال اضافه یا کم شدن نیستیم و گفتیم آنچه به صلاح است صورت بگیرد». در آن زمان با توجه به تاکید دبیر ستاد انتخابات کشور مبنی بر برگزاری قاطع انتخابات شوراهای شهر و روستا در ۳۰ خرداد ماه سال آینده، کسی اظهارات مهدی چمران را جدی نگرفت، با توجه به اینکه تا چندی پیش و با وجود مصوبه شورای عالی استان‌ها مبنی بر ۷ ساله شدن شوراها، دولت و مجلس تاکید داشتند که دوره ششم شوراها به هیچ عنوان تمدید نخواهد شد.
علی زینی‌وند، معاون سیاسی وزارت کشور درباره دلیل مخالفت وزارت کشور، گفته بود:«مردم این دوره شوراها را برای چهار سال انتخاب کرده‌اند و وزارت کشور با تمدید دوره فعلی شوراهای اسلامی شهر و روستا مخالف است اما مجلس نهاد قانون‌گذاری است و هر قانونی تصویب شود ما مجری آن خواهیم بود. درحال حاضر مبنای عمل قطعی ما قانون فعلی است».
مخالفت دولت؟
با وجود آنکه شواهد حاکی از موافقت دولت برای تمدید یک‌ساله دارد اما از سوی دیگر، پرویز سروری، نایب‌رئیس شورای شهر تهران بعد از طرح سناریوهای مختلف برای برگزاری انتخابات شوراها، گفته که دولت به طور کل با تمدید دوره مخالفت است. سروری گفته که «درحال‌حاضر سه بحث یا سناریو برای زمان فعالیت شوراها وجود دارد که یکی از سناریوها این است که انتخابات شوراهای شهر در زمان مقرر خود، یعنی ۳۰خرداد سال آینده برگزار شود. همچنین گزینه هفت‌ساله شدن شوراها مطرح است که به نظر من، اگر بخواهند انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری را با هم برگزار کنند دیگر برگزاری انتخابات شوراها با این دو انتخابات منتفی است و سناریوی سوم نیز این است که فعالیت شوراها تا ۱۴۰۵ ادامه داشته باشد و یک سال فعالیت‌شان تمدید شود. در این میان، دولت اعلام کرده که به‌کل با تمدید دوره فعلی شوراها مخالف است».
او درباره تمدید یک‌ساله هم گفته که «گویا گزینه تمدید یک‌ساله دوره فعلی شوراها اقبال بیشتری در مجلس دارد تا در سال۱۴۰۵ انتخابات دوره جدید شوراها برگزار شود. به هر صورت، باید منتظر ماند و دید بررسی این موضوع در صحن مجلس به کجا می‌رسد و انتخابات شوراهای کشور چه زمانی برگزار خواهد شد».
آخرین مصوبه
آخرین مصوبه مجلس یازدهم مربوط به انتخابات شوراهای شهر و روستا بود، نمایندگان وقت مجلس به این نتیجه رسیدند که در سال ۱۴۰۴ این انتخابات برگزار و دوره هفتم مدیریت شهری سهساله شود تا انتخابات شوراهای شهر در دوره بعد (دوره هشتم مدیریت شهری) با پانزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری همزمان برگزار شود.
هفت‌ساله شدن شوراها، چندی پیش نیز از سوی مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران مطرح شده بود و موجی از انتقادات را به همراه داشت. او گفته بود که «آنچه مجلس تصویب کرده این است که این شورا تا پایان زمان خود کار را ادامه می‌دهد و در دوره بعد شورا به صورت سهساله فعالیت خواهد کرد. اما با توجه به اینکه قانون گفته، شوراها چهارساله باشند و زمان آن کمتر نباشد برخی اعضای شوراها به این موضوع سهساله شدن ایراد دارند؛ لذا از طریق شورای عالی استان‌ها باید پیشنهاد آنها به مجلس برود که البته ما اعلام کرده‌ایم این روش مشکل است اما با ارسال پیشنهاد به مجلس با تصویب یک فوریت این موضوع مورد بررسی قرار می‌گیرد و پس از تایید شورای نگهبان هر تصمیمی که گرفته شود، باید اجرایی شود».
به گفته چمران بیش از ۳۰ هزار نفر عضو شورایی در کشور وجود دارد، لذا باید برای انتخابات آمادگی لازم ایجاد شود و نیاز است که این موضوع مورد بررسی قرار گیرد تا راه‌حل نهایی برای آن پیشنهاد شود. درحال حاضر افزایش طول عمر شورای فعلی تا ٧ سال برای برگزاری همزمان انتخابات شوراها با ریاست‌جمهوری موضوعی است که از سوی برخی اعضای شوراها در سراسر کشور و از طریق شورای عالی استان‌ها دنبال می‌شود.
اما این تصمیم منتقدانی هم داشت ازجمله شورای عالی استان‌ها که طرحی درخصوص تمدید دوره ششم شوراها به هفت سال به مجلس ارائه کردند تا انتخابات دوره هفتم همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شود.
این طرح با مخالفت‌هایی از سوی دولت و برخی نمایندگان مجلس مواجه شد. وزارت کشور به‌عنوان نهاد مجری انتخابات، مخالفت خود را با تمدید دوره فعلی شوراهای اسلامی شهر و روستا اعلام کرد. علی زینی‌وند، معاون سیاسی وزیر کشور، در این‌باره گفته بود که «مردم این دوره شوراها را برای چهار سال انتخاب کرده‌اند و وزارت کشور با تمدید دوره فعلی شوراهای اسلامی شهر و روستا مخالف است؛ اما مجلس نهاد قانون‌گذاری است و هر قانونی تصویب شود، ما مجری آن خواهیم بود. درحال حاضر مبنای عمل قطعی ما قانون فعلی است».
مخالفان تمدید دوره ششم شوراها به هفت سال، دلایلی همچون مغایرت با اصول دموکراسی و حق انتخاب مردم، عدم پیش‌بینی چنین تمدیدی در قانون اساسی و ایجاد سابقه نامناسب در تغییر مدت دوره‌های انتخاباتی را مطرح کرده‌اند. همچنین، برخی نمایندگان مجلس اعلام کرده‌اند که طرح شورای عالی استان‌ها برای تمدید دوره ششم شوراها با مخالفت مجلس روبه‌رو خواهد شد.
با وجود مخالفت‌های مجلس و دولت اما طرح شورای عالی استان‌ها در کمیسیون تخصصی پیگیری شد. همان زمان ولی‌الله بیاتی، سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس درخصوص بررسی طرح هفت‌ساله شدن در این کمیسیون گفته بود: «در نشست کمیسیون، مواد ارجاعی از صحن درخصوص طرح اصلاح قانون انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد که موضوع تمدید شورای دوره ششم در کارگروه مورد بحث و کارشناسی دقیق قرار گیرد».
او اضافه کرد: «همچنین پیشنهاد شد که یک سال به عمر شورای ششم افزوده شود که جمع‌بندی نهایی در مورد صورت نگرفت و مقرر شد که این موضوع در کارگروه مورد بحث و کارشناسی دقیق قرار گیرد. دولت و وزارت کشور با تمدید شوراهای اسلامی شهر و روستا در دوره ششم مخالف است و اعلام داشت که در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۴۰۴ انتخابات برگزار خواهد شد».
با این اوصاف باید منتظر ماند و دید که آیا مجلس به طور قطع شورای ششم را پنج‌ساله می‌کند یا نه؟ و در نهایت نتیجه مصوبه جدید مجلس چه خواهد بود.
