قهرمان حقیقی

قادر دولت‌زاده

فیلم ورزشی به‌ندرت در سینمای ایران ساخته می‌شود. نه فیلمنامه خوبی در این‌ باره وجود دارد، نه کارگردانان به سراغ چنین سوژه‌هایی می‌روند و نه تهیه‌کنندگان ریسک ساخت چنین فیلم‌هایی را می‌پذیرند. تنها سرمایه‌‌گذاران دولتی مانند سازمان فرهنگی و هنری اوج می‌تواند به سراغ فیلمنامه‌های ورزشی برود تا کارگردانی مجاب شود که با سرمایه چنین سازمانی، فیلمی ورزشی بسازد. حالا پس از بیش از دو دهه در سینمای ایران، فیلمی ورزشی ساخته شده که به بسیاری از ملودرام‌های این روزهای سینما طعنه می‌زند و داستان یک داور فوتبال به همراه تیم قهرمانش را روایت می‌کند که تبدیل به اثری مهم در سینمای ایران می‌شود. «پرویزخان» داستان مربیگری زنده‌یاد پرویز دهداری و شکل‌گیری تیمی تازه از میان جوانان مستعد است که دهداری پس از شکست در برابر کویت آن را تشکیل می‌دهد. «پرویزخان» همه آنچه یک فیلمنامه سه‌پرده‌ای محکم و درست لازم دارد را داراست. یک شخصیت اصلی که قهرمان تعریف‌ شده و با صلابتی است تعدادی آنتاگون و ضدقهرمان که در مسیر او کارشکنی می‌کنند و داستانی خوش‌ریتم و پیش‌برنده که داستان قهرمانی تیم فوتبالی را روایت می‌کند که نماینده یک ملت است و پیروزی و شکست‌اش به قلب‌های مردمان این مملکت گره خورده است. سعید پورصمیمی در نقش پرویز دهداری شمایلی از یک مربی با تجربه و سن‌وسال‌دار را به خود گرفته که خمیدگی پشت‌اش با قدم‌های محکم و بلندی که برمی‌دارد، جبران می‌شود. البته کاش چنین نقشی حداقل یک دهه پیش به چنین بازیگری سپرده می‌شد اما با همه اینها پورصمیمی مانند همیشه چیزی کم نمی‌گذارد. قهرمان فیلم چنان با ظرافت و دقیق طراحی شده و جزئیاتی ظریف برای او تعریف شده که تماشاگر چنان با او همراه می‌شود که هر لحظه آرزو می‌‌کند همه جهان دست‌به‌دست هم دهند تا او سربلند از کاری برآید که به پیروزی ما در عملیاتی جنگی و عرصه بین‌الملل گره خورده است. هرچند داستانی که در جبهه روایت می‌شود و با پیروزی تیم فوتبال ما عجین شده، ساختگی است و در واقعیت چنین اتفاقی رخ نداده اما تلفیق این دو ماجرا هم نشان از ذکاوت و هوش علی ثقفی، فیلمنامه‌نویس و کارگردان «پرویزخان» دارد که چطور از یک ماجرای ساختگی برای تقویت داستان اصلی‌اش بهره برده و خرده داستانی حساس را به کارش اضافه می‌کند که پیروزی در فوتبال را تبدیل به امری حیاتی در قصه فیلمش می‌کند. انتخاب بازیگر و شباهت آنها به بازیکنان تیم فوتبال، کاری سخت و پیچیده است که در این فیلم به خوبی رخ داده. با تمام اینها نمی‌توان از فیلمبرداری درخشان وحید ابراهیمی و تدوین درست حسن حسندوست یاد نکرد. چراکه این دو در کنار کارگردان فیلم‌اولی کاری کرده‌اند کارستان که به سختی می‌توان باور کرد «پرویزخان» تجربه اول یک فیلمساز جوان است که بدون سروصدا و بی‌ادعا، فیلمش را به جشنواره فجر فرستاده و منتظر است تا فیلم برای خود تبلیغ کند، نه اینکه با حاشیه‌سازی و پروپاگاندای رسانه‌ای آن را بر سر زبان‌های بیندازد تا شاید نظرها به فیلم جلب شود. «پرویزخان» یکی از ماندگارترین فیلم‌های سینمای ایران است که براساس مستندی در این ‌باره ساخته شده و شکل گرفته اما علی ثقفی کارگردانش با این فیلم نشان داد که فیلمسازی را به خوبی بلد است و می‌تواند آینده‌ای درخشان در سینمای ایران داشته باشد.