توسط : مداحی “مصطفی راغب”
اولین روز از ویژه برنامۀ عاشورایی «خیمه هنر» معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شامگاه جمعه ششم تیر همزمان با اولین روز از ماه محرم با حضور مردم و تعدادی از مدیران وزارت ارشاد و هنرنمایی هنرمندان عرصههای مختلف برگزار شد. در ابتدای برنامه گروه سنج و دمام نوازی به سرپرستی هادی لشگری در محوطۀ پهنه رودکی و «خیمه هنر» به اجرای برنامه پرداختند و پس از آن مجلس شبیهخوانی حضرت مسلم (ع) به سرپرستی جمالالدین قاسمی پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
این ویژهبرنامه بعد از اقامه اذان مغرب و عشا با اجرای گروه سازهای بادی متشکل از علی ضرابی (ترومپت)، محمدرضا پناهینژاد (سازهای ضربی)، امیرحسین زبردست (ساکسیفون)، شایان هاتف (ترومپت) و رامتین وقاری (کلارینت) ادامه پیدا کرد که در این بخش گروه نوازندگان آثار موسیقایی ماندگار برگرفته از نوحه های قدیمی را در قالبی متفاوت اجرا کردند. پس از اجرای این ویژهبرنامه موسیقایی بود که امیر مرزبان از شاعران و پژوهشگران شناخته شده کشورمان دو چارپاره یکی برای مسلمبن عقیل (ع) و یک چارپاره عاشقانه حماسی برای حر بن یزید ریاحی خواند و غزلی هم برای سیدالشهدا هنگام نماز ظهر عاشورا را برای حاضران در برنامه روایت کرد. پایان بخش اولین روز از برگزاری ویژهبرنامۀ «خیمه هنر» نیز اجرای آواز مصطفی راغب خواننده موسیقی پاپ کشورمان بود. او با توجه به پیشینهای که در عرصۀ نوحهخوانی و اجرای آثار عاشورایی داشت، تلاش کرد تا با قالبی متفاوت قطعاتی را با همراهی ساز نی پیش روی مخاطبان قرار دهد. این هنرمند یزدی که طی سالهای گذشته تلاش کرده علاوه بر فعالیت در عرصههای حرفهای موسیقی، ویژه برنامهها و آثاری را نیز در ایام سوگواری شهادت حضرت سیدالشهدا تولید و اجرا کند، قبل از آغاز برنامه اجرایی خود ضمن اشاره به فعالیتهایی که در عرصۀ نوحهخوانی داشته، گفت: «عزاداری و سینهزنی در یزد بهصورت منحصر به فردی اجرا میشود و در میان مردم هماهنگی عزاداران در سینهزنی بسیار مثالزدنی است. من نیز مانند هر سال برای انجام این مهم به یزد رفته بودم اما بهدلیل اهمیت این برنامه (خیمه هنر) یک روز را کنسل کرده و به این برنامه آمدم.»
اولین بخش از برنامه روز دوم «خیمه هنر» هم اجرای سنج و دمامنوازی به سرپرستی هادی لشگری بود و پس از آن گروهی از هنرمندان شناختهشدۀ مجالس شبیهخوانی تعزیه طفلان مسلم را اجرا کردند. بعد از اذان مغرب و عشا هم محمد حشمتی از خوانندگان شناختهشدۀ موسیقی ایرانی ویژهبرنامه موسیقایی را اجرا کرد و در قسمت بعدی نیز ارکستر سازهای بادی، نواهای محرمی را پیش روی حاضران قرار داد.
پروژۀ «خیمه هنر» توسط معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قالب محفل عاشورایی هنرمندان از ۶ تا ۱۵ تیر از ساعت ۱۸:۳۰ تا ۲۲ همزمان با دهۀ اول ماه محرم در پهنۀ فرهنگی هنری رودکی برگزار میشود. اجرای چندین برنامه در حوزۀ نواها و نغمههای عاشورایی، اجرای ۱۰ مجلس شبیهخوانی با حضور هنرمندان مطرح این عرصه، اجرای آیین نوحهخوانی با حضور هنرمندان با سابقۀ آثار آیینی و تعدادی از خوانندگان مطرح موسیقی، اجرای اُپرای عروسکی عاشورا به کارگردانی بهروز غریبپور در تالار حافظ و برپایی چند نمایشگاه موضوعی حوزۀ هنرهای تجسمی مرتبط با ایام محرم و صفر از بخشهای ویژهبرنامه «خیمه هنر» است. برگزاری چندین ویژهبرنامه موسیقایی در قالب اجرای آیینهای ویژه شهادت حضرت سیدالشهدا در سبکهای مختلف، برگزاری چندین جلسۀ نمایشنامهخوانی با حضور هنرمندان مطرح عرصه تئاتر، برگزاری چندین برنامۀ شعرخوانی با حضور شاعران مطرح، اجرای چندین برنامه موسیقایی ویژه در حوزههای سنج و دمامنوازی، شروهخوانی و نی دشتی، تنظیم و اجرای مارشهای عزا و سوگ با همراهی گروهی از نوازندگان سازهای بادی از دیگر بخشهای این ویژهبرنامه است.
محرم متفاوت با عشق به وطن
مصطفی راغب که طی سالهای اخیر فعالیت هایی متعددی را در عرصه تولید آثار موسیقایی مرتبط با مفاهیم عاشورایی انجام داده در گفتوگو با مهر با اشاره به حس و حال جالب توجهی که در ایام سوگواری شهادت حضرت امام حسین (ع) تجربه میکند، گفت: «در خیمههای عزاداری امام حسین (ع) بوی عشق به سیدالشهدا، بوی کودکیهای ما، بوی آن حسوحالی که همیشه از کودکی در یادمان مانده است، همان پارچهها و کتیبههایی که همیشه یادآور بچههای مکتبخانههاست به مشام میرسد. این خیمهها و نمادها، نوستالژیهای بسیار زیبایی هستند که میدانم همه مردم ما و همه کسانی که بهنحوی عاشق امام حسین (ع) هستند، این فضا را دوست دارند. اینجا حسوحال قشنگی دارد و برای من افتخار بزرگی بود که میتوانم در این راه خدمتگزار مردم باشم. اینهایی که میگویم شعار نیست، هنرمندان بیتردید در وادی معنویت حس و حال مشترکی دارند و اگر عشق هر فردی از اعماق وجود و ته دل باشد، هر کاری که در این مسیر انجام میدهد، حقیقتاً از صمیم قلب است. زندگی همه ما بهنحوی با نام امام حسین (ع) و این خیمههای عزاداری گره خورده است. در شهر یزد جایی که من آنجا رشد کردم، آن عزاداریهایی که با موسیقی اصیل ایرانی، دستگاهی و مقامی عجین شدهاند را بهوضوح و بهوفور میتوانید ببینید و حضور پرشور مردم و استقبال از هنرمندان، گواه این موضوع است. من هم به عنوان خوانندهای که در این مسیر دغدغههایی دارد، تلاش میکنم در برنامههای اینچنینی حضور داشته باشم. البته که چند سالی هم هست که به همت همکارانم، کنسرتهای عاشورایی را نیز برگزار میکنیم و در این مدت دیدهام مخاطبانی که اصلاً در این فضاها نیستند یا شاید هیچ عقیدهای هم نداشته باشند، وقتی اشعار فاخر را با اجرای مناسب میشنوند، تأثیرپذیری آنها قطعاً دوچندان میشود. به نظر من در این مکتب، حساسیتها باید بیش از پیش بر انتخاب شعر متمرکز شود. چراکه ما شاعران گرانقدر بسیاری داریم که غزلها، اشعار و حتی ترانههای زیبایی در مدح و ثنای اباعبدالله الحسین (ع) و واقعۀ عاشورا سرودهاند. پس چه بهتر که ما با علم، آگاهی و شناخت از موسیقی و با تلفیق مناسب شعر و موسیقی، کارهایمان را ارائه دهیم. اگر آوازی قرار است خوانده شود با دانش باشد، اگر نوحه و مرثیهای ساخته میشود با آگاهی باشد. فکر میکنم با این نگاه، میتوانیم بر جنبۀ هنری کار بیشتر تأکید کنیم و آن را پررنگتر کنیم، کاری که بسیاری از اهل هنر را مجذوبتر میکند و جلوه ویژهای برایشان دارد.»
راغب در بخش دیگری از صحبتهای خود با اشاره به حال و هوای متفاوت محرم ۱۴۰۴ گفت: «امسال محرم حالوهوای دیگری هم داشت؛ با توجه به اتفاقاتی که افتاد و شهدایی که در حملات ددمنشانه به شهادت رسیدند، حضور هنرمندان میتواند دلگرمکننده باشد. پیشنهاد من به هنرمندان، فعالیت هنری در کنار مردم و برای مردم در همین راستای عاشورایی است. وقتی نام ایران و وطن بهمیان میآید، این خط قرمز همۀ ماست و هیچ تفاوتی هم نمیکند. در کشور خودمان شاید برخی افراد سلیقههای متفاوتی داشته باشند یا انتقاداتی به برخی مسئولان یا کسانی که شاید میتوانستند کاری بکنند، وارد باشد. اما وقتی بحث سرزمین، خاک و وطن پیش میآید ما ایرانیان عرق ویژهای به وطنمان داریم. ما فارغ از هرگونه اختلاف سلیقه، عقیده، پوشش یا تفکر، همه در یک راستا هستیم و آن هم حفظ خاک وطن است.» این خواننده دربارۀ جزئیات برنامههایی که قرار است در یزد با موضوع محرم اجرا کند، توضیح داد: «در یزد، در اشعاری که انتخاب کردیم، سعی کردیم چند بیت هم برای ایران عزیزمان بخوانیم. چراکه مردم ما مردمی بسیار عاشق و عاشقِ پرشور وطن هستند. ما در این چند روز دیدیم که هر کس، کوچک و بزرگ، پیر و جوان، زن و مرد، همه نه به نام شخص خاصی که برای وطن پای کار آمدند. وطن عشق همه ماست. وطن واقعاً خطقرمز همه ماست؛ چه منِ هنرمند، چه یک کارگر ساده، چه یک مهندس و چه یک پزشک. هیچ فرقی هم نمیکند. من خودم بهنوبه خودم سعی کردم امسال در رثای آقا اباعبدالله الحسین (ع) چند بیت هم دربارۀ وطن، عرق میهنیمان و ایران عزیزمان بگویم و بخوانم.»
