محله‌های سیاسی تهران

 تبارشناسی محلات سیاسی اجتماعی ایران

گروه اجتماعی: در روزهای انتخابات هر کدام از شبکه‌های تلویزیونی دست‌کم در گوشه تصویر و در کنار سایر برنامه‌ها درحال پوشش ورود مردم به محل‌های اخذ رای هستند؛ اما نه هر صندوقی و نه هر پایگاه اخذ رایی بلکه چند پاتوق مهم در تهران وجود دارد که محل استقرار دوربین‌های تلویزیونی و حضور خبرنگارهاست و از قضا چهره‌های معروف سیاسی و فرهنگی هم اگر نخواهند دور از دوربین‌ها و خبرنگارها رای‌شان را به صندوق بیندازند، سراغ همین صندوق‌های معروف می‌روند. یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌ این پاتوق‌های رای‌گیری معروف، بزرگ و زیبا بودن است که به آنها جذابیت تصویری برای دوربین‌های تلویزیونی می‌دهد اما اصلی‌ترین دلیلی که آنها را به محل مراجعه تعداد بیشتری از رای‌دهنده‌های تهرانی سوق می‌دهد، سابقه تاریخی، موقعیت سیاسی و اجتماعی آنهاست.

پاتوق رای هنرمندان و فرهنگی‌ها
از قدیم حسینیه ارشاد که در خیابان شریعتی تهران کمی بالاتر از سه راه ضرابخانه قرار دارد، یکی از اصلی‌ترین محل‌های رای‌گیری شمال شهر است که خیلی از چهره‌های هنری و فرهنگی سعی می‌کنند برای رای دادن به آنجا بروند. به همین دلیل هم، به‌خصوص در دوره‌هایی که اصلاح‌طلبان گزینه درخوری داشته‌اند، تصاویر زیادی از هنرمندان درحال رای‌ دادن و لبخند‌ زدن به دوربین در حسینیه ارشاد دیده می‌شود. اگر بخواهیم سراغ دلیل تاریخی این محبوبیت برویم غیر از موقعیت جغرافیایی و زیبایی بصری حسینیه ارشاد باید به سابقه تاریخی آن هم اشاره کرد. این حسینیه از قدیم‌الایام پاتوق روشنفکران مذهبی بوده و شاهد سخنرانی‌های پرشور چهره‌هایی مانند علی شریعتی و مرتضی مطهری بوده است.

صندوق رای سیاسی‌های استخوان‌دار
یکی دیگر از پاتوق‌های رای‌گیری اصلی در تهران، حسینیه جماران است؛ جایی که محل سخنرانی و استقرار امام خمینی(ره) در تهران بوده و در محله جماران قرار دارد. به ‌دلیل همین سابقه تاریخی و جغرافیایی است که خیلی از سیاسی‌های قدیمی که از قضا اغلب‌شان ساکن محله جماران و اطراف آن هستند، برای رای دادن به حسینیه جماران می‌روند. همین دیروز در جریان رای‌گیری برای انتخابات ریاست‌جمهوری هم خیلی از چهره‌های سیاسی راهی این حسینیه شدند. جالب اینکه به ‌دلیل موضع‌گیری‌های سیاسی خانواده امام خمینی(ره) و اینکه تولیت حسینیه با حسن خمینی است، در چند سال اخیر چهره‌های سیاسی استخوان‌دار اما منتقد و اصلاح‌طلب بیشتر برای رای‌ دادن، حسینیه جماران را انتخاب می‌کنند و اصولگراها کمتر سراغ آن می‌روند.

محل کلاسیک اخذ رای دولتی‌ها
همانطور که احتمالاً می‌دانید طبق قانون در ایران، وزارت کشور متولی برگزاری انتخابات است؛ بنابراین اصلاً عجیب نیست که سالن اصلی وزارت کشور در روزهای انتخابات به یکی از اصلی‌ترین محل‌های اخذ رای تبدیل شود به خصوص برای دولتی‌ها و چهره‌های سیاسی نزدیک به دولت. خیلی از نماینده‌های مجلس هم سالن وزارت کشور را برای رای ‌دادن انتخاب می‌کنند؛ به همین دلیل هم از اولین ساعت‌های روز انتخابات، دوربین‌های صداوسیما در سالن وزارت کشور روشن می‌شوند تا از رای ‌دادن چهره‌های سیاسی تصویر تهیه کنند.
جالب اینکه اینجا کمتر خبری از چهره‌های سیاسی منتقد است و چهره‌های معروف فرهنگی برای رای ‌دادن سالن وزارت کشور را انتخاب نمی‌کنند. خیلی از سال‌ها که رئیس‌جمهور گرایش سیاسی اصولگرایی دارد هم برای رای‌ دادن به وزارت کشور می‌رود، در غیر این صورت راهی حسینیه جماران می‌شود. نماینده‌های تهران در مجلس هم اگر نخواهند ژست مردمی بودن بگیرند و سراغ پاتوق‌های رای‌گیری جنوب تهران بروند و از طرفی از نظر سیاسی نزدیک به دولت محسوب شوند، رای‌شان را در صندوق وزارت کشور می‌اندازند.

صندوق رای قدیمی‌ها
گفتیم که رؤسای‌جمهور یا نامزدهای ریاست‌جمهوری معمولاً بسته به گرایش سیاسی‌شان یا در جماران رای می‌دهند، یا در سالن وزارت کشور اما مسجد جامع شهرری آنقدر از نظر سیاسی مهم است که چهره‌های قدیمی که می‌خواهند پیام مردمی بودن و با اصالت بودن بدهند، سراغ این مسجد می‌روند.

محل رای‌ دادن بچه‌های پایین
مسجد حضرت رسول نازی‌آباد به ‌عنوان یکی از پاتوق‌های جدی سیاسی در یکی از محله‌های مهم جنوب تهران هم ازجمله محله‌های مهم رای‌گیری در تهران است. مسجدی که در ضلع غرب میدان اصلی نازی‌آباد قرار دارد و در عین حال که یکی از اصلی‌ترین محل‌های تجمعات مذهبی محسوب می‌شود، جایی است که چهره‌های سیاسی نزدیک به بازار آن را برای رای دادن انتخاب می‌کنند؛ چراکه از قدیم جمعیت بازاری‌های نازی‌آباد معروف بوده است. از طرفی چون محله نازی‌آباد به ‌نوعی از نظر سیاسی جنوب شهر تهران را نمایندگی می‌کند خیلی از چهره‌های معروف برای رای‌ دادن سراغ آن می‌روند. جالب اینکه مسجد رسول یکی از محل‌های سنتی رای‌ دادن استاندار تهران است. همین موضوع باعث می‌شود که در روزهای رای‌گیری حیاط زیبای این مسجد پر از دوربین‌های صداوسیما باشد. حضور اغلب پررنگ اهالی نازی‌آباد در مسجد رسول که باعث ازدحام جمعیت می‌شود هم یکی دیگر از دلایل جذابیت صندوق این مسجد برای صداوسیماست.

پایگاه انقلابی‌های دو آتیشه
مسجد لرزاده را علی‌اکبر برهان در دهه 20 شمسی ساخت و از همان موقع یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین مسجد‌های تهران شد. یکی از اصلی‌ترین دلایلی که باعث شد، مسجد لرزاده بعدتر اهمیت بیشتری هم پیدا کند، حوزه علمیه این مسجد بود که شاگردانی مثل علی‌اکبر ناطق‌نوری، حسین انصاریان و احمد مجتهدی‌تهرانی داشت و در دوران انقلاب 57 یکی از اصلی‌ترین پایگاه‌های معترضان در جنوب شرق تهران بود. هنوز هم سخنران‌های معروف منبرهای مهمی در این مسجد دارند و هر چند یک بار چهره‌های سیاسی هم در آن سخنرانی می‌کنند. به همین دلیل هم مسجد لرزاده، یکی از اصلی‌ترین و سیاسی‌ترین پاتوق‌های رای‌گیری در جنوب تهران است و هنوز می‌توان آن را پایگاه انقلابی‌های دوآتیشه دانست.