انیمیشن دنیای پیچیدهای دارد. برخی از کارتونها برای کودکان و به نام آنها ساخته میشود اما تماشاگر بزرگسال هم که به پای آن مینشیند، بخشی از خود و یا کودکیاش را در آن میبیند. در واقع سازندگان برخی از انیمیشنها با علم به اینکه محصولشان برای تماشاگر کودک ساخته میشود آن را طوری میسازند که برای بزرگسالان هم جذاب است و نکات مهم تربیتی و روانشناختی را با این انیمیشن به آنها منتقل میکند.
انیمیشن «اوریون و تاریکی» یکی از همین محصولات کارتونی است که تمام ویژگیهای مخصوص تماشاگر کودک را دارد اما بزرگسالان هم پابهپای کودکان به تماشای آن مینشینند و از این انیمیشن یاد میگیرند و میآموزند. البته این انیمیشن با اینکه برای کودکان تولید شده اما نام فیلمنامهنویس بزرگی مانند چارلی کافمن به عنوان نویسنده را یدک میکشد که حضورش در فیلمهای سینمایی هم کنجکاویبرانگیز و مهم است. وقتی نوشتن فیلمنامه یک انیمیشن به این نویسنده سپرده میشود، نشانه این است که دریم ورکس حساب ویژهای روی این محصول خود باز کرده است. معمولاً از چارلی کافمن به عنوان یکی از برترین فیلمنامهنویسان تاریخ سینما یاد میکنند. او برنده جوایز معتبر زیادی از جمله اسکار، بفتا و گلدن گلوب شده است. از معروفترین فیلمنامههای او میتوان به «درخشش ابدی یک ذهن پاک»، «اقتباس» و «جان مالکوویچ بودن» نام برد. او همچنین فیلمنامه اعترافات یک ذهن خطرناک (۲۰۰۲) را برای کارگردانی میشل گوندری نوشت. در سال ۲۰۰۴ با نوشتن فیلمنامه فیلم «درخشش ابدی یک ذهن پاک» برنده جایزه اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی شد.
«اوریون و تاریکی» درباره پسرکی نوجوان به نام اوریون است که با ترسهای عجیبش دستوپنجه نرم میکند. او از ارتفاع، زنبور، سگ و امواج تلفن همراه و بسیاری چیزهای دیگر میترسد. در حالیکه اوریون درگیر وحشتهای مختلفش است، اتفاقی جالب رخ میدهد. تاریکی به عنوان دوست جدیدش ظاهر میشود. یک دوست خیالی که داوطلب میشود تا اوریون را با ترسهایش روبهرو و آشتی دهد. در واقع داستان این انیمشن مواجه شدن یک کودک با ترسهایش در زندگی است. او ناچار میشود با ترسهایش مقابله کند و بر آنها پیروز شود. تماشاگر بزرگسال که این انیمیشن را میبینید به یاد ترسهایی که در کودکی داشته و یا خوف و اضطرابهایی که هنوز در او وجود دارد، میافتد و ضمن همذاتپنداری با اوریون او را دنبال میکند تا راههای فائق آمدن بر ترسهایش را پیدا کند. نمیتوان از کافمن انتظار داشت که فیلمنامهای عادی و سرراست بنویسد. به غیر از بازیهای شکل روایی فیلم، مهمترین حرفش این است که تاریکی در کنار روشنایی است که معنا پیدا میکند و اینها هر یک نقش خودشان را در جهان ما دارند. نه تاریکی به خودی خود بد و ترسناک است، نه حضور همیشگی روشنایی لزوماً خوب است؛ با اینکه همیشه بیشتر از تاریکی به آن ارج داده میشود. اما تاریکی هم در دل خود مانند روشنایی، دنیایی منحصر به فرد دارد که میتواند حتی بر روشنایی و روز ارجح باشد. کافمن همه اینها را با زبانی کودکانه در این انیمیشن مطرح میکند اما اگر به زیرمتن «اوریون و تاریکی» مراجعه کنید، میبینید که نویسنده «درخشش ابدی یک ذهن پاک» چه مفاهیم را در لوای داستانی کودکانه درباره ترس یک کودک از تاریکی گنجانده است. او با یک نگاه فلسفی، قرار گرفتن در نقطه تعادل میان روشنایی و تاریکی را به مخاطب کودکش گوشزد میکند تا با آن قصهای برای تلطیف یکی از بزرگترین ترسهای بچهها بگوید.
همه اینها را در نظر بگیرید در کنار اینکه کارگردان این انیمیشن هم شان چارماتز است که در سال ۲۰۰۸ سناریو باب اسفنجی و چند انیمیشن دیگر را مینویسد. کارهایش اغلب برای کودک و نوجوان نوشته میشود و در روایتی سلیس، داستانهایی با محتوا و باکیفیت را تهیه میکند. اوریون با کارگردانی نویسنده باب اسفنجی زمانی با بزرگترین ترس خود روبهرو میشود که تاریکی تجسمی فیزیکی به خود گرفته و در حالی که قصد آسیب رساندن به اوریون را ندارد، سعی میکند تا به او بفهماند که چیزی برای ترس در تاریکی وجود نداشته و آنها را با ماجراجوییهای هیجانانگیزی همراه میکند. این مشابه همان چیزی است که در انیمیشن باب اسفنجی هم دیدهایم و باب با دشمنان و آنهایی که او را دوست نداشتند، مواجه و ناچار میشد، آنها را بپذیرد و یا اینکه به مقابله با آنها برآید.
طبیعی است که محصول دریمورکس به لحاظ طراحی انیمه و رنگ و نور چیزی کم نداشته باشد چراکه سالهاست استانداردترین محصولات را در زمینه انیمیشن تولید میکند و اینها را دیگر نمیتوان جزو امتیازات «اوریون و تاریکی» دانست اما همین که شخصیتهایش از جمله تاریکی انقدر جذاب و دوستداشتنی طراحی شدند، نشان میدهد که سازندگان آن چطور میخواستند که ترسهای بچهها را با آنها روبهرو کنند و نشان دهند بیش از آنکه این ترسها واقعیت داشته باشند، تصورات ذهنی آنهاست که اشتباه است. در واقع در مواجهه با این انیمیشن بچهها یک ماجراجویی خارقالعاده در مورد مواجهه با ترسها را تجربه میکنند. بزرگسالان، دیدگاه نافذ چارلی کافمن را در لایههای مختلف زندگی یک انسان میبینند و کلیت انیمیشن همه تماشاگران را ترغیب میکند تا نور و تاریکی زندگی را به همان اندازه که وجود دارد در آغوش بگیرند.