ترور دانشمندان هستهای سوریه
گروه بینالملل: از زمان سقوط بشار اسد در سوریه تا به امروز، سیر تحولات در این کشور به حدی سرعت گرفته که تحلیل هر کدام از مولفهها و گزارههای موجود در محور سیاسی و میدانی نیازمند وقت و ریزهکاریهای متعدد است و گاه باید یک تیم چند نفره این اقدام را برای تنویر افکار عمومی انجام دهند اما یکی از مهمترین رخدادهایی که در این راستا به وقوع پیوسته، ورود ادوات زرهی و تانکهای اسرائیل به خاک سوریه است.
صبح سهشنبه منابع رسانهای گزارش دادند که نیروهای ارتش اسرائیل درحال نفوذ به حومه جنوبی دمشق در مجاورت مرز لبنان و اشغال روستای «حینه» هستند و به سمت حومه خانالشیخ از توابع شهرستان «قطنا» در مقابل شهرستان «راشیا» در لبنان پیشروی میکنند. المیادین اعلام کرد که تانکهای اسرائیل در کمتر از سه کیلومتری شهرستان قطنا در حومه جنوبی دمشق که تقریباً ۲۰ کیلومتر با دمشق فاصله دارد، قرار گرفتهاند. همچنین اعلام شده که ارتش اسرائیل روستاها و شهرکهای «عرنه، بقعسم، الریمه، حینه، قلعه جندل، الحسینیه و جباتا الخشاب» در حومه جنوب دمشق را اشغال کرده است. از سوی دیگر برخی از منابع رسانهای روسی اعلام کردند که پهپادها از دوشنبه شب به طور مداوم شهر دمشق را بمباران کردهاند.
در این خصوص عصر سهشنبه رویترز به نقل از دو منبع امنیتی منطقهای و یک منبع امنیتی سوری اعلام کرد که نظامیان اسرائیل به ۱۰ کیلومتری شرق منطقه غیرنظامی شده در بلندیهای جولان در خاک سوریه رسیدهاند. این در حالی است که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل(یکشنبه) از فروپاشی توافق سوریه و اسرائیل در سال ۱۹۷۴ در منطقه جولان خبر داد سپس رادیوی ارتش اسرائیل اعلام کرد که کابینه تصمیم گرفت، منطقه مرزی جبلالشیخ سوریه در مجاورت ارتفاعات جولان را پس از عقبنشینی سربازهای ارتش سوریه اشغال کرده و و در آن منطقه حائلی ایجاد کند.
این اقدام اسرائیل البته با واکنشهای تندی از سوی جامعه ملل و کشورهای منطقه روبهرو شد؛ به عنوان مثال سازمان ملل ضمن انتقاد از ورود نیروهای اسرائیل به منطقه حائل در جولان سوریه، تاکید کرد که نباید نیروها و یا فعالیتهای نظامی در منطقه حائل بین دو طرف وجود داشته باشد و اسرائیل و سوریه باید به اجرای بندهای توافق ۱۹۷۴ و حفظ ثبات جولان ادامه دهند. نیک برینباک، سخنگوی نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در جولان نیز اظهار کرد: این نیروها با وجود کنترل ارتش اسرائیل بر منطقه حائل، هنوز در پایگاههای خود هستند. به موازات این روند، استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل اظهار کرد نیروهای اسرائیلی که وارد منطقه حائل شدند هنوز در سه نقطه مستقر هستند.
فراس یاغی، تحلیلگر سیاسی و کارشناس مسائل اسرائیل نیز در گفتوگو با شبکه المیادین درباره دلایل پیشروی این رژیم در خاک سوریه اعلام کرد: هدف اسرائیل از پیشروی در حومه دمشق ممکن است، منزوی کردن دره بقاع لبنان از جنوب آن باشد.
محکومیت اسرائیل
در این خصوص وزارت خارجه قطر، سیطره اسرائیل بر منطقه حائل با سوریه را محکوم کرد و آن را تحولی خطرناک و تجاوزی آشکار علیه حاکمیت و وحدت سوریه و نقض آشکار قوانین بینالمللی دانست. قطر هشدار داد: سیاست تحمیل واقعیت جدید توسط اسرائیل از جمله تلاش برای اشغال اراضی سوریه منطقه را به سمت خشونت و تنش بیشتر میبرد. وزارت خارجه قطر تأکید کرد: جامعه بینالمللی باید به مسئولیتهای قانونی و اخلاقی خود برای ملزم کردن اسرائیل به قوانین مشروع بینالمللی و مقابله با طرحهای اسرائیل عمل کند. وزارت خارجه عربستان هم در بیانیهای اعلام کرد که سیطره اسرائیل بر منطقه حائل در جولان و هدف قرار دادن خاک سوریه، نشان دهنده ادامه نقض قوانین بینالمللی توسط اسرائیل و تلاش آن برای از بین بردن فرصتهای بازگشت امنیت، ثبات و تمامیت ارضی به سوریه است.
همچنین مصر و اردن هم در بیانیهای سیطره اسرائیل بر منطقه حائل با سوریه و پایگاههای مجاور آن را به شدت محکوم و تاکید کرد که این اقدام اشغال اراضی سوریه و نقض آشکار حاکمیت آن و نقض آشکار توافق سال ۱۹۷۴ محسوب میشود.
تکرار پاتک و ترور اسرائیلی
به موازات ورود ارتش اسرائیل به خاک سوریه دو اتفاق بسیار مهم دیگر هم رخ داده است. نخست آنکه اسرائیل در حال هدف قرار دادن زیرساختهای حیاتی نظامی سوریه است تا به زعم خود این تسلیحات و تجهیزات به دست مسلحین نیفتد و علیه تلآویو استفاده نشود. بر اساس اعلام دیدبان حقوق بشر سوریه، ارتش اسرائیل صرفاً در ۴۸ ساعت حدود ۳۰۰ حمله هوایی به خاک سوریه انجام داده و هدف آن از بین بردن تجهیزات نظامی دولت سابق این کشور بوده است. این سازمان که در انگلیس مستقر است در گزارشی خبر داد: «اسرائیل مهمترین پایگاههای نظامی سوریه از جمله فرودگاهها و انبارها، اسکادرانهای هواپیما، رادارها، ایستگاههای سیگنال نظامی و بسیاری از انبارهای تسلیحات و مهمات را در مکانهای مختلف از بین برده است». بر اساس این گزارش، اسرائیل در نزدیکی شهر بندری لاذقیه یک تأسیسات پدافند هوایی را هدف قرار داده و به کشتیهای نیروی دریایی سوریه همچنین انبارهای نظامی آسیب رسانده است. در دمشق نیز تأسیسات نظامی، مراکز تحقیقاتی و مراکز اداره جنگ الکترونیک هدف قرار گرفته است. خبرگزاری فرانسه هم اعلام کرده که اسرائیل مرکز تحقیقات علمی سوریه وابسته به وزارت دفاع این کشور در دمشق را کاملا تخریب کرده است. همچنین شامگاه دوشنبه تعداد زیادی شناور نیروی دریایی ارتش سوریه که به موشکهای دریا به دریا مجهز بودند، در حملات قایقهای موشکی نیروی دریایی اسرائیل به خلیج منه البیضاء و بندر لاذقیه در سواحل سوریه منهدم شدند.
اما دومین موضوع شروع موج ترورهای هدفمند اما مرکب است. صبح سهشنبه منابع سوری اعلام کردند که دکتر حمدی اسماعیل ندی، شیمیدان برجسته سوری در گرایش شیمی آلی در منزلش در دمشق ترور شده و عامل این ترور ناشناس است. سپس اعلام شد که شیخ توفیق البوطی، فرزند شیخ محمد سعید رمضان البوطی نیز به دست افراد ناشناس در دمشق ترور شده است و هنوز هیچ طرفی مسئولیت این ترور را هم برعهده نگرفته و شورشیان حاکم بر سوریه نیز توضیحی در این خصوص ندادهاند. در همین راستا رامی عبده، رئیس دیدهبان حقوق بشر اروپا – مدیترانه با انتشار خبر ترور این شیمیدان سوری در پایتخت سوریه این سوال را مطرح کرد که آیا سناریوی عراق تکرار میشود؟
منظور از سناریوی عراق، ترور صدها دانشمند عراقی با تخصصهای فیزیک هستهای و پزشکی و نیز خلبانان و … است که به محض سقوط صدام در سال ۲۰۰۳ میلادی به راه افتاد و در نهایت مشخص شد که جوخههای ترور موساد این سناریو را کلید زدهاند. بر اساس آمارهای منتشر شده در سال ۲۰۰۵ بیش از ۵۰۰ شخصیت برجسته عراقی در آن زمان توسط موساد و با مشارکت اسرائیل ترور و یا در بمبگذاریها کشته شدند؛ به گونهای که ۳۰۷ عملیات تروریستی علیه دانشگاهیان عراقی و پزشکان ثبت شد که ۷۴ درصد از آنها موفقیتآمیز بود و تنها ۲۶ درصد از شخصیتهایی که مورد هدف قرار گرفتند، جان سالم به در بردند. حال به نظر میرسد که سناریوی مشابه عراق در حال تکرار در سوریه است؛ با این تفاوت که حملات هوایی، دریایی و پیشروی زمینی علیه سوریه از سوی اسرائیل در جریان است.