گزارش نشست اضطراری سازمان همکاریهای اسلامی که با حضور “محمدرضا عارف” و “عراقچی” برگزار شد
گروه بینالملل: دومین نشست اضطراری سازمان همکاریهای اسلامی و اتحادیه عرب روز گذشته (دوشنبه) با حضور مسئولان بیش از ۵۰ کشور در عربستان سعودی برگزار شد. قرار بر این بود تا رئیسجمهور پزشکیان در این نشست به عنوان نماینده کشورمان شرکت کنند اما محمدرضا عارف، معاون رئیسجمهور برای شرکت در این نشست عازم ریاض شد. در این خصوص مسعود پزشکیان (یکشنبه) در گفتوگوی تلفنی با محمد بنسلمان، ولیعهد پادشاهی عربستان سعودی با اشاره به اینکه به دلیل تراکم امور اجرایی نتوانسته دعوت پادشاه این کشور برای شرکت در نشست ویژه سازمان سران اسلامی را اجابت کند، تصریح کرد: «دکتر عارف در این اجلاس حضور خواهد یافت و تردیدی ندارم که این اجلاس با تدبیر جنابعالی نتایج موثر و ملموسی در توقف جنایات رژیم صهیونیستی و جنگ و خونریزی در غزه و لبنان خواهد داشت». رئیسجمهور همچنین ابراز امیدواری کرد که با توجه به اراده سران دو کشور، روابط فیمابین در همه عرصهها بیشازپیش تعمیق و گسترش یابد.
ولیعهد پادشاهی سعودی نیز در این مکالمه تلفنی با قدردانی از تماس تلفنی رئیسجمهور کشورمان، اظهار کرد: «روابط ایران و عربستان در یک نقطه عطف تاریخی قرار دارد و امیدوارم در همه زمینهها به عالیترین سطوح ارتقا یابد؛ فرصت حضور معاون اول جنابعالی در ریاض را مغتنم شمرده و در همین راستا با ایشان گفتوگو خواهیم داشت». محمد بن سلمان با تکرار دعوت خود برای سفر رئیسجمهور پزشکیان به عربستان در واکنش به دعوت متقابل رئیسجمهور کشورمان از وی تصریح کرد: «سفر به ایران مایه افتخار بنده است و امیدوارم فرصت آن هر چه زودتر مهیا شود». در این راستا، به گزارش ایرنا، محمدرضا عارف پیش از عزیمت به ریاض به منظور شرکت در نشست اضطراری سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب، تصریح کرد: این اجلاس به پیشنهاد ایران و با پیگیری سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان برگزار میشود و هدف از این اجلاس پایان جنگ و خونریزی در لبنان و فلسطین است. معاون اول رئیسجمهور ابراز امیدواری کرد که با رایزنیهای لازم، نتایج خوبی در این نشست حاصل شود. وی گفت: امیدواریم که به دستاوردهای ارزشمندی در زمینه امدادرسانی به آوارگان و آسیبدیدگان حملات و جنایات رژیم صهیونیستی برسیم که در این صورت وارد گام سوم اقدامات خواهیم شد. هدف ایران و همه کشورهای اسلامی و عربی این است که به آتشبس پایدار در منطقه دست یابیم. عارف افزود: در این اجلاس دیدگاههای خود درباره مساله فلسطین و لبنان و توقف جنگ در منطقه را ارائه خواهم کرد. این اظهارات در حالی مطرح شد که سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان در این سفر محمدرضا عارف را همراهی کرد.
معاون رئیسجمهور در این نشست گفت: بیتفاوتی در برابر ظلم و تجاوز و بیعدالتی موجب بیعملی و انفعال میشود و بیعملی که نوعی قصور اخلاقی است، باعث جریتر شدن جنایتکار خواهد شد. همه ما وظیفه و مسئولیت اخلاقی داریم که در قبال یکی از بدترین شرارتهای به جای مانده از قرن گذشته، یعنی اشغالگری خونین سرزمین فلسطین و آوارگی و نسلکشی ادامهدار یک ملت، سکوت نکنیم.
وی جنایاتی که بیش از یک سال اخیر در فلسطین اشغالی و از یک ماه گذشته در لبنان در جریان است را فاجعهای شرمآور خواند و گفت: این فاجعه فقط محصول قساوت و خودبرترپنداری یک موجودیت اشغالگر آپارتاید نیست بلکه نتیجه «احساس بیکیفری» جنایتکارانی است که خود را در هر حالت مستظهر به حمایت بیچونوچرای آمریکا و چند دولت غربی دیگر میدانند.
مقامات کشورهای عربی – اسلامی چه گفتند؟
اینکه این نشست به درخواست ایران برگزار شده به خوبی نشان میدهد که تهران اهتمام ویژهای به دو پرونده جنگ در غزه و لبنان با محوریت تجاوزات اسرائیل دارد و همین موضوع در اظهارات اکثر مقامات حاضر در این نشست مشهود بود. بهعنوان مثال محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در افتتاحیه این نشست اظهار کرد: این اجلاس، تمدیدکننده اجلاس قبلی است که تجاوز به غزه و لبنان را مورد بررسی قرار داد. وی گفت: عربستان، این تجاوز را محکوم کرده و از ملت فلسطین برای به دست آوردن حقوق کامل خود حمایت میکند. بن سلمان افزود: ما بار دیگر بر مخالفت قاطعانه خود با نسلکشی انجام شده توسط اسرائیل در نوار غزه تاکید میکنیم. وی همچنین با اشاره به اقدامات اسرائیل علیه آژانس امدادرسانی و کاریابی سازمان ملل برای آوارگان فلسطین (آنروا) تاکید کرد: ما ممانعت از ارائه خدمات آنروا در سرزمینهای فلسطینی و ممانعت از کار سازمانهای بشردوستانه را محکوم میکنیم. بن سلمان در بخش دیگری از سخنان خود اعلام کرد که «ما عملیات نظامی که خاک لبنان را هدف قرار میدهد، محکوم و نقض حاکمیت لبنان را رد میکنیم همچنین حملات اسرائیل به خاک ایران را نیز رد میکنیم». او همچنین در این نشست گفت: از کشور دوست و برادر ایران برای پیشنهاد برگزاری این اجلاس تشکر میکنم.
احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب نیز در این نشست اعلام کرد، خاورمیانهای که ما خواهان آن هستیم کشور فلسطین در مرزهای ۱۹۶۷ باید در قلب آن باشد و باید آتشبس در نوار غزه برقرار شده و برای اجرای راهکار دو دولتی تلاش کنیم. ابوالغیط همچنین بر لزوم توقف جنگ در لبنان و اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت و تضمین امنیت در دو طرف مرزها تأکید کرد و گفت، امیدوار است دونالد ترامپ رئیسجمهور منتخب آمریکا به وعده خود برای توقف جنگ در سریعترین زمان ممکن عمل کند. ابوالغیط تأکید کرد: ۹۰ درصد ساکنان غزه تنها در ۱۰ درصد مساحت این منطقه زندگی میکنند و از سادهترین ابزارها برای زنده ماندن محروم هستند.
عبدالله دوم، پادشاه اردن که یکی دیگر از مدعوین این نشست بود، اظهار کرد که با گذشت بیش از یک سال از جنگ اسرائیل علیه غزه، منطقه در فاجعهای به سر میبرد که نمیتوان درباره آن سکوت کرد. باید محاصره نوار غزه شکسته شود و تنش در کرانه باختری متوقف و از حاکمیت لبنان برای تحقق صلح در منطقه حمایت شود. وی گفت: باید جنگهای اسرائیل فوراً متوقف شود تا به ویرانی و تخریب پایان داده شده و از پیش رفتن منطقه به سمت جنگی فراگیر ممانعت به عمل آید. ما خواهان تلاشهایی ملموس برای ارائه کمکها به نوار غزه و ایجاد پل انسانی برای ارسال کمکها هستیم.
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین نیز در این نشست بیان کرد: جامعه بینالمللی در توقف جنگ اسرائیل علیه نوار غزه شکست خورده است. تجاوزات اسرائیل با حمایت آمریکا ادامه دارد. وظیفه عربی و اسلامی این است که بالاترین درجه همبستگی را داشته باشیم. او تأکید کرد: ما از شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل میخواهیم، عضویت اسرائیل در سازمان ملل را به حالت تعلیق درآورد. باید قطعنامه شورای امنیت درباره توقف جنگ اسرائیل و رساندن کمکها به غزه و عقبنشینی اسرائیل اجرا شود.
عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور مصر هم اظهار کرد که آینده منطقه و جهان در یک دوراهی قرار گرفته و تجاوز به نوار غزه و لبنان دیگر قابل قبول نیست. شرط ضروری برای تحقق امنیت و ثبات، تشکیل کشور فلسطین در مرزهای ۱۹۶۷ به پایتختی قدس است. ما علیه تمام طرحهایی میایستیم که هدف آن از بین بردن مساله فلسطین باشد.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه نیز در این نشست تأکید کرد: کنست (پارلمان اسرائیل) از طریق ممنوعالفعالیت کردن آژانس آنروا برای لغو راهکار تشکیل دو دولتی تلاش میکند همچنین کابینه بنیامین نتانیاهو برای تشدید تنش نظامی با ایران تلاش میکند و به حملات علیه لبنان نیز ادامه میدهد. وی گفت: مهم است که به تلاشهایمان برای اتخاذ اقدامات علیه عاملان کشتار جمعی در فلسطین ادامه بدهیم.
نجیب میقاتی، نخستوزیر لبنان هم در نشست سران عربی-اسلامی گفت: لبنان با یک بحران سرنوشتساز بیسابقه و با تجاوزی مواجه است که نقض تمام عرف و قوانین بینالمللی است. نباید بگذاریم اسرائیل به تجاوزات خود علیه لبنان و حاکمیت آن ادامه بدهد بدون اینکه مجازات شود.
بشار اسد، رئیسجمهور سوریه هم در نشست مشترک سران کشورهای عربی و اسلامی در ریاض اظهار کرد: جنایات اسرائیل از یک سال قبل ادامه دارد. در سال گذشته بر لزوم توقف این جنگ تاکید کردیم و نتیجه این یک سال تعداد بیشتری جانباخته و پناهجو در فلسطین و لبنان بوده است. ما باید ابزارها را تغییر دهیم، اگر در مورد اهداف توافق داریم باید در مورد ابزارهای اجرای آنها هم توافق کنیم.
در این نشست همچنین انور ابراهیم نخستوزیر مالزی، محمد ولد الشیخالغزوانی رئیسجمهور موریتانی، امام علی رحمان رئیسجمهور تاجیکستان و رئیسجمهور سنگال هم حضور داشتند.