توسط : اسرائیل و لبنان با میانجیگری آمریکا به توافق رسیدند و آتش‌بس حاکم شد. تیم “بایدن” در تکاپوی آتش‌بس در غزه هستند
پس از گذشت حدود دو ماه از حملات بی‌امان اسرائیل به جنوب لبنان و تقابل ارتش آن با حزب‌الله، بالاخره مذاکرات آتش‌بس پس از فراز و فرودهای متعدد جواب داد و اسرائیل به توافق تن داد. البته ناگفته نماند که این تقابل از سال گذشته و پس از حملات اسرائیل به غزه شروع شد؛ چراکه حزب‌الله لبنان در حمایت از ساکنان این باریکه چندی پس از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ اقدام به هدف قرار دادن مواضع مختلف ارتش اسرائیل در سراسر اراضی اشغالی کرد. با تمام این تفاسیر، سه‌شنبه شب بعد از آنکه کابینه امنیتی وزارتی اسرائیل با توافق آتش‌بس با لبنان موافقت کرد، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در سخنرانی خود اعلام کرد که این رژیم با آتش‌بس در لبنان موافقت کرده است. نتانیاهو در حالی که ساکنان شهرک‌های شمالی این مکان را تخلیه کرده‌اند و حاضر به بازگشت نیستند، در سخنرانی خود گفت: به پایداری ساکنان شمال اسرائیل افتخار می‌کنم و نسبت به امنیت آنها پایبند هستم. نتانیاهو در بخشی دیگر ادعا کرد که ما مصمم هستیم تا هر اقدامی را برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای انجام دهیم. نخست‌وزیر اسرائیل گفت: ما به بازگرداندن گروگان‌ها در غزه به خانه‌هایشان پایبند هستیم و تا قبل از تحقق پیروزی، جنگ را تمام نخواهیم کرد. او ادعا کرد: ما تمامی ساکنان شمال را به خانه‌هایشان برمی‌گردانیم. ما دستاوردهای بزرگی را در هفت جبهه‌ای که در آن می‌جنگیم، محقق ساخته‌ایم. اگر حزب‌الله توافق آتش‌بس در لبنان را نقض کند ما به آن حمله خواهیم کرد اما همچنان به تلاش برای نابودی حماس پایبند هستیم. نتانیاهو همچنین در ادعایی گفت: ما حزب‌الله را چندین دهه به عقب برگرداندیم. به گزارش ایسنا، نتانیاهو همچنین رئیس جمهور سوریه را تهدید کرد و مدعی شد که بشار اسد باید بداند که با آتش بازی می‌کند. نخست‌وزیر اسرائیل در ادامه مدعی شد که علت دیگر آتش‌بس این بود که جبهه‌ها از هم جدا شوند. او همچنین گفت: ما بارها گفته‌ایم توافق خوب، توافقی است که امکان اجرا داشته باشد و ما آن را اجرا خواهیم کرد و ساکنان شمال را باز خواهیم گرداند. اگر حزب‌الله توافق را نقض کند ما آزادی عمل نظامی را برای خود محفوظ می‌دانیم. نتانیاهو در پایان ادعا کرد: توافق آتش‌بس به این معناست که ما بر تهدید ایران متمرکز خواهیم شد. ما چهره خاورمیانه را تغییر می‌دهیم. دلایل آتش‌بس تمرکز بر تهدید ایران و احیای ارتش اسرائیل و جدا کردن میدان‌های نظامی است.
بایدن چه گفت؟
ساعتی پس از سخنرانی بنیامین نتانیاهو و بعد از اینکه نجیب میقاتی، نخست‌وزیر پیشبرد امور لبنان ضمن انتقاد شدید از حملات گسترده به بیروت، خواستار اقدام جامعه جهانی برای توقف تجاوزات نظامی و برقراری آتش‌بس شد، جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا بامداد چهارشنبه از توافق بیروت و تل‌آویو بر سر آتش‌بس خبر داد. رئیس‌جمهور آمریکا طی سخنرانی در کاخ سفید گفت که توافق آتش‌بس ساعت ۴ بامداد به وقت محلی (۵:۳۰ تهران) اجرایی می‌شود و این توافق به گونه‌ای طراحی شده که به پایان خشونت‌ها منجر شود. بایدن از فرانسه بابت تسهیل در حصول آتش‌بس تشکر کرد همچنین گفت که این جنگ، مرگبارترین نزاع اسرائیل و حزب‌الله در دهه‌های اخیر بوده است.
رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که هیچ نظامی آمریکایی در جنوب لبنان مستقر نخواهد شد و در طول ۶۰ روز آینده، ارتش لبنان بار دیگر کنترل قلمرو خود را به دست خواهد گرفت. او گفت: اسرائیل به تدریج عقب‌نشینی خواهد کرد و شهروندان به خانه‌های خود بازمی‌گردند. او مدعی شد در صورتی که توافق با شکست روبه‌رو شود، اسرائیل حق دفاع از خود را دارد. بایدن و امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه همچنین در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که آتش‌بس، اسرائیل را از تهدید حزب‌الله حفظ و شرایطی را برای آرامش پایدار ایجاد خواهد کرد. آنها همچنین گفتند، تلاش خواهند کرد که مفاد آتش‌بس کاملا اجرایی شود. بایدن اما در بخش دیگری از سخنرانی خود در کاخ سفید به اوضاع ناگوار مردم غزه که در پی حملات اسرائیل به وجود آمده، اشاره کرد و گفت که ایالات متحده در روزهای آینده و همراه با ترکیه، قطر و مصر تلاش دیگری برای حصول آتش‌بس در غزه انجام خواهد داد. او همچنین از جنبش حماس خواست اسرای اسرائیلی را آزاد کنند.
تمرکز بر غزه؟
این اظهارات بایدن در حالی مطرح می‌شود که جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در مصاحبه‌ای با شبکه خبری ان.بی.سی اعلام کرده که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا مایل است کار روی آتش‌بس غزه را با همکاری بین نماینده خود با قطر، ترکیه، مصر و دیگر عوامل موثر در منطقه آغاز کند. از سوی دیگر بایدن در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر) اعلام کرد که واشنگتن کار با شرکایش در منطقه را برای تضمین آتش‌بس در غزه از سر می‌گیرد».
به موازات این روند، آموس هوکشتاین فرستاده ویژه جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا به لبنان بامداد چهارشنبه و درباره توافق آتش‌بس میان لبنان و اسرائیل گفت که آتش‌بس یک توقف درگیری دائمی است که به پایان دادن به خصومت‌ها منجر می‌شود. هوکشتاین در ادامه گفت: ما نمی‌خواهیم آنچه در سال ۲۰۰۶ اتفاق افتاد، تکرار شود لذا زمانی که جنگ تمام شود، توافق باید کاملا اجرایی شود. او که با الجزیره گفت‌وگو می‌کرد، تصریح کرد که تمام مفاد و اصول قطعنامه ۱۷۰۱ باید با یک سازوکار نظارتی به منظور تضمین آن، پیاده‌سازی شود». او همچنین خبر داد «سازوکار نظارتی آتش‌بس ایجاد می‌شود و ما در تلاش هستیم تا از هرگونه تخطی از آن جلوگیری کنیم». فرستاده ویژه بایدن گفت که «ما در لبنان نیروی آمریکایی مستقر نمی‌کنیم اما از ارتش لبنان حمایت می‌کنیم». او گفت: هر دو طرف لبنانی و اسرائیلی حق دفاع از خود را طبق توافق آتش‌بس و قانون بین‌المللی خواهند داشت. هوکشتاین همچنین درباره نیروهای حافظ صلح سازمان ملل خبر داد: «نیروهای یونیفل بخشی از سازوکار نظارتی درباره عقب‌نشینی اسرائیل از جنوب لبنان و استقرار ارتش لبنان خواهد بود».
موافقان و مخالفان چه گفتند؟
آنچه در مورد این توافق باید مورد نظر قرار بگیرد این است که در گذشته گفته شده بود، نیروهای نظامی ایالات متحده به درخواست اسرائیل قرار است در مرز روردخانه لیتانی مستقر شوند اما حالا نه تنها هوکشتاین بلکه بایدن هم این موضوع که قبلاً رسانه‌های اسرائیل آن را مطرح کرده بودند را تکذیب کرد. بر همین اساس طی ۶۰ روز آینده جابه‌جایی نظامیان را در مرز مذکور خواهیم دید؛ چراکه بر اساس این توافق، حزب‌الله و اسرائیل ۶۰ روز فرصت دارند تا نیروها و تسلیحات خود را از منطقه و خط آبی (مرز غیررسمی بین لبنان و اسرائیل) و رودخانه لیتانی در حدود ۳۰ کیلومتری عمق خاک لبنان خارج کنند. اینکه بازگشت ساکنان و ترافیک شدید در جاده‌های منتهی به مناطق مسکونی جنوب لبنان از سوی رسانه‌ها گزارش شده، نشان از عادی شدن اوضاع برای ساکنان جنوب لبنان دارد اما در مورد شهرک‌های شمالی که اراضی اشغالی توسط اسرائیل ساخته شده، اوضاع کمی فرق می‌کند و به نظر می‌رسد که بازگشت آنها کمی طول خواهد کشید. در این بین برخی از مقامات اسرائیل از این آتش‌بس خشنود نیستند. به عنوان مثال آویگدور لیبرمن، وزیر جنگ اسبق اسرائیل در اظهاراتی در این باره گفت: درحالی که پرچم حزب‌الله در بیروت برافراشته می‌شود، کابینه اسرائیل پرچم سفید (نشانه تسلیم) را بالا می‌برد. لیبرمن گفت: نتانیاهو گفته بود که جنگ تا پیروزی مطلق ادامه خواهد یافت اما مشخص نکرد که چه طرفی پیروز خواهد شد! بتسالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل هم گفت با اجرایی شدن آتش‌بس «بزرگ‌ترین آزمون» کابینه آغاز خواهد شد و باید دید که خروجی آن چه خواهد شد.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواستار اجرای کامل قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل شد و گفت: مردم لبنان حق بازیابی حاکمیت کشور خود بدون دخالت خارجی را دارند. امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه هم گفت آتش‌بس در لبنان باید مسیر را برای آتش‌بس در غزه باز کند.
دیوید لمی، وزیر خارجه انگلیس هم از تمام طرف‌ها خواست تا از توافق آتش‌بس در جهت ایجاد مسیر برای صلح پایدار در منطقه استفاده کنند. اورسلا فون‌درلین، رئیس کمیسون اروپا، آتش‌بس میان لبنان و اسرائیل را «خبری دلگرم‌کننده» توصیف کرد.
رهبران اردن مصر، عراق، عربستان سعودی و … هم از این توافق استقبال کردند. همچنین محمود قماطی، نایب رئیس شورای سیاسی حزب‌الله لبنان در یک نشست خبری از ضاحیه جنوبی بیروت گفت: ما امروز بعد از دو ماه جهاد مستمر و پایداری و اراده به پیروزی رسیدیم و دشمن به هیچ یک از اهداف خود نرسید. وی افزود: استواری مقاومت در جنوب، دشمن را ناکام گذاشت و تجاوز به خاورمیانه را نیز ناکام گذاشت. قماطی تاکید کرد: آنچه امروز اتفاق افتاد یک پیروزی برای امنیت ملی اعراب است.
