توسط : مجموعه مانگای محبوب «کاپیتان سوباسا»، که در ایران با نام «فوتبالیست‌ها» شناخته می‌شود، پس از نزدیک به نیم‌قرن به پایان رسید. قسمت آخر مجموعه «فوتبالیست‌ها» که تاکنون ۹۰ میلیون نسخه از آن در بیش از ۵۰ کشور جهان به فروش رسیده است، روز پنج‌شنبه در ژاپن منتشر شد. کارتون «فوتبالیست‌ها» در رتبه چهل‌ویکم میان ۱۰۰ انیمه برتر تاریخ قرار دارد.
کارتون محبوب بچه‌های دهه ۷۰
«فوتبالیست‌ها»، یکی از پرطرفدارترین انیمیشن‌های ژاپنی در دهه ۷۰ برای تماشاگران ایران و کودکان و نوجوانان آن دهه بود. آنها پس از تماشای یک قسمت از این مجموعه چشم‌شان به توپی بود که مدام روی هوا می‌چرخید و همان‌طور به چرخش خود ادامه می‌داد تا آن قسمت به پایان برسد و چشم تماشاگران همچنان به دنبال آن توپ می‌ماند، تا ادامه داستان را در قسمت بعدی مشخص کند. کاراکترهای این مجموعه برای بچه‌های آن دوران آنقدر جذاب و دوست‌داشتنی بودند که بسیاری از آنها در فوتبال و حتی راه رفتن و صحبت کردن، الگو می‌گرفتند و سوباسا، کاکرو و واکابایاشی برای بچه‌های آن زمان به خوبی الگوسازی می‌کردند. پس از پخش این انیمیشن سروصدا بچه‌هایی که در کوچه برای بازی گل کوچک دور هم جمع شدند به اوج خود می‌رسید و آنها هر هفته پس از تماشای این مجموعه بود که تلاش می‌کردند مانند سوباسا بدوند و روی هوا قیچی بزنند تا گل را به دروازه‌ای که با دو پاره آجر نشان‌دار شده بود، بیندازند. این سریال الگوی برترین فوتبالیست‌های ایرانی هم شده بود و چند نفری از آنها در مصاحبه‌هایشان اعلام می‌کردند که به تماشای این کارتون به این ورزش علاقه‌مند شدند و رویای بازی در زمین‌های چمن استادیوم‌های ورزشی را در سر می‌پروراندند.
«فوتبالیست‌ها» به روایت ایرانی چند کاراکتر اصلی انیمیشن را حذف کرده بود. در «فوتبالیست‌ها»یی که ما دیدیم تقریباً تمام کاراکترهای زن و دختر قصه حذف شده بودند. در ضمن حاشیه‌هایی که بعدها در مورد عموی سوباسا مطرح شده بود حقیقت ندارد. در اصل کارتون روبرتو دوست پدر سوباساست که برای مدتی به خانه آنها می‌آید و سوباسا تحت تعلیمش قرار می‌گیرد. با اینکه تعداد کاراکترهای پسر کارتون فوتبالیست‌های در ایران زیاد بود اما تنها یکی دو دوبلور مرد در دوبله این سریال حضور داشتند و بیشتر صداپیشگان آن زن‌ها بودند. نرگس فولادوند به جای سوباسا صحبت می‌کرد، شوکت حجت، شایسته تاجبخش، مریم نوری درخشان، علریضا شایگان، امیرهوشنگ زند و… دیگر صداپیشگان این مجموعه بودند.
کمیک استریپی که تبدیل به سریال جهانی شد
این اثر در ابتدا براساس مجموعه کمیک‌استریپ‌های ژاپنی که یوئیچی تاکاهاشی در یک مجله هفتگی در ۳۷ قسمت تصویرسازی کرد، ساخته شد. این بخش مجله، با نام «کاپیتان سوباسا» برای نخستین بار در سال ۱۹۸۱ چاپ شد و انتشار آن تا سال ۱۹۸۸ تجدید می‌شد. اولین مجموعه انیمیشنی آن در ۱۹۸۳ آماده پخش شد. در طی نزدیک به ۳۰ سال به‌خاطر استقبال بسیار مخاطبانش چندین سریال و فیلم انیمیشنی از آن، همزمان با آفرینش ادامه کمیک‌استریپ‌ها ساخته شد. در کل، بیش از ۷۰ میلیون نسخه از این مجله در ژاپن به فروش رسید و باعث شد این مجله تاکنون یکی از دوست‌داشتنی‌ترین مجلات در این کشور به‌شمار می‌آید. نکته جالب این که خالقان این انیمیشن بعد از جام‌جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین تصمیم به ساخت داستان «فوتبالیست‌ها» گرفتند و سریال چنان در ژاپن محبوب شد که تعداد زیادی از بازیکنان ژاپن بعدها از زندگی کاراکترهای این انیمیشن و سیستم‌های بازی‌شان الهام گرفتند.
این مجموعه برای اولین بار در دهه ۷۰ خورشیدی به فارسی دوبله و تحت نام کارتون «فوتبالیست‌ها» از تلویزیون ایران برای مخاطبان فارسی‌زبان پخش شد. ماجراهای این مجموعه بر پایه زندگی یک فوتبالیست نوجوان ژاپنی، به نام «سوباسا اُزارا»، نوشته شده است. عشق این پسربچه به فوتبال، دوستی‌هایش با هم‌تیمی‌ها، رقابت‌هایش با بازیکنان حریف و بازی‌های دراماتیک تیمش طرفداران بی‌شماری را در سراسر جهان به خود جذب کرد. شماری از بازیکنان مطرح جهان نظیر زین‌الدین زیدان، لیونل مسی، الساندرو دل‌پیرو، هیدتوشی ناکاتا و آندرس اینیستا گفته‌اند که از مجموعه «کاپیتان سوباسا» الهام گرفته‌اند تا به فوتبال روی بیاورند و این ورزش را به‌عنوان حرفه اصلی خود انتخاب کنند. تاکاهاشی خالق این پروژه پیشتر در ماه ژانویه اعلام کرده بود که این مجموعه را به پایان می‌رساند و دلیل آن را «کاهش قوای بدنی» و «تغییر در محیط خلاقانه به دلیل دیجیتالی شدن» دانسته بود. تاکاهاشی گفته است هرچند مجموعه «کاپیتان سوباسا» پایان رسیده، با این حال برنامه‌هایی برای داستان‌هایی در مورد سوباسا دارد که بعد از بازی‌های المپیک در جام‌جهانی بازی می‌کند. او اضافه کرد قصد دارد در تابستان امسال وب‌سایت جدیدی را راه‌اندازی کند و داستان‌های دنباله‌دار خود را در قالب پیش‌طرح روی آن بگذارد.
مقامات توکیو پیش از این در بهار سال ۲۰۱۳ مجسمه برنزی سوباسا اوزارا را در مجاورت خانه این هنرمند نصب کرده بودند. در اغلب نظرسنجی‌های انجام‌گرفته در ژاپن، «کاپیتان سوباسا» و مجموعه تلویزیونی اقتباس‌شده از آن در میان ۵۰ انیمیشن برتر قرار گرفته است. این شخصیت انیمیشنی به همراه همبازی‌اش «تارو میساکی» در ویدئوی رسمی المپیک ۲۰۲۰ توکیو نیز ظاهر شده بود.
شخصیت کارتونی سوباسا که در قسمت اول این سری داستان‌های مصور تنها ۱۱ سال داشت، در قسمت پایانی ۲۲ ساله است و به‌عنوان عضوی از تیم ملی ژاپن در المپیک شرکت می‌کند. داستان این مانگا از دوران ابتدایی پسری به نام سوباسا اُزارا شروع می‌شود. او عاشق فوتبال است و آرزو دارد که با پیراهن تیم ملی فوتبال ژاپن جام‌جهانی را به دست آورد. معنی نام سوباسا اوزارا در فارسی «بال‌های بزرگ آسمان» است. او با مادرش در ژاپنی زندگی می‌کند، درحالی که پدرش کاپیتان کشتی است و دور دنیا دریانوردی می‌کند. لقب سوباسا اوزارا «سوکر نو موشیگو» به معنی «فرستاده شده از بهشت فوتبال» است. وقتی او هنوز فقط یک سال داشته، درحالی که با توپ فوتبال بازی می‌کرده به دنبال توپ جلوی اتوبوس می‌رود. در آن لحظه توپ فوتبال را بغل کرده و تصادف می‌کند، اما توپ مانع از برخورد شدید اتوبوس با او شده و مانند بالشتک هوا عمل می‌کند و او را به سمتی پرت می‌کند، ولی پس از چند ثانیه سوباسا دوباره به همراه توپش از زمین بلند می‌شود. همین اتفاق و نجات او از تصادف شدید با اتوبوس باعث علاقه بیشتر سوباسا به فوتبال شده و زمینه‌ساز آغاز داستان‌های این مجموعه می‌شود. برترین رقیب سوباسا و واکی بایاشی در ژاپن کسی نبود جز کوجیرو هیوگاکه ما آن را به نام کاکرو نیز می‌شناسیم کسی که به خاطر کمک به خانواده‌اش آرزو داشت یک فوتبالیست حرفه‌ای شود. کاکرو فردی بسیار محکم و پرقدرت بود که می‌خواست در هر بازی پیروز باشد. سرانجام سوباسا با کمک کوجیرو هیوگا، گنزو واکابایشی و تارو میساکی قهرمان جام‌جهانی جوانان می‌شوند. در جام‌جهانی آنها با کارل هاینز اشنایدر، امپراتور جوان فوتبال آلمان روبه‌رو می‌شوند و در فینال سوباسا وی را شکست می‌دهد. سوباسا هم در بزرگسالی، وقتی که به دنیای فوتبال حرفه‌ای قدم می‌گذارد، به تیم بارسلونا (که در خود انیمه کاتالونیا اف‌سی خوانده می‌شود) می‌پیوندد. او دوره فوتبال حرفه‌ای خود را آن جا طی کرده و با حریفان جدیدی مثل برایان کرایفورد از هلند، لوین از سوئد و ناتورزا از برزیل روبه‌رو می‌شود.
