فرشاد گلزاری ، گروه بینالملل
روز گذشته آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا به منظور شرکت در نشست ویژه دو روزه مجمع جهانی اقتصاد وارد ریاض پایتخت عربستان شد. براساس اعلام منابع سعودی، نشست ویژه دو روزه مجمع جهانی اقتصاد در عربستان سعودی با محوریت جنگ در نوار غزه از روز یکشنبه آغاز به کار کرده و در این اجلاس حدود هزار شرکتکننده، دوازده رئیس دولت و نیز وزرای خارجه از خاورمیانه و اروپا و آمریکا حضور دارند. براساس اعلام الجزیره انتظار میرود آنتونی بلینکن به درخواست خود در طول سفر به اراضی اشغالی در روزهای سهشنبه و چهارشنبه از منطقه «غلاف غزه» به ویژه کیبوتس «بئیری» و گذرگاه کرم ابوسالم بازدید کند. منابع خبری اعلام کردهاند که بازدید این مقام آمریکایی از منطقه غلاف غزه به درخواست وزیر امور خارجه آمریکا صورت میگیرد، درحالی که یوآو گالانت، وزیر جنگ و یسرائیل کاتس، وزیر امور خارجه اسرائیل نیز وی را همراهی خواهند کرد. آنچه در این میان باید مورد نظر قرار بگیرد این است که سفر بلینکن به عربستان با محوریت غزه و آتشبس در این منطقه انجام شده و در این راستا او به دنبال آن است تا بتواند این پرونده که چندی دیگر هفتمین ماه خود را به پایان خواهد رساند به یک نقطه مطلوب از نظر واشنگتن و تلآویو برساند و در این راه سعی دارد که از پتانسیل کشورهای عربی استفاده کرده و به نوعی آن را درگیر این پرونده کند. در این راستا وزیر خارجه آمریکا در سخنان خود مدعی شده که یک پیشنهاد مشخص برای دستیابی به توافق آتشبس در غزه را مطرح کرده است. بلینکن توافق آتشبسی که به حماس پیشنهاد شده را «بسیار سخاوتمندانه» توصیف کرد و گفت: حماس باید هرچه سریعتر درباره آن تصمیمگیری کند. او در مورد اعتراضات دانشجویی در ایالاتمتحده هم اظهار کرد که «آنچه در آمریکا در منطقه و در دیگر نقاط جهان شاهد هستیم، نمایانگر عواطف و احساسات عمیقی است که بسیاری از مردم نسبت به رنج (فلسطینیان) به خصوص کودکان و زنان غزه تجربه میکنند». بلینکن همچنین مدعی شد که اجرای راهکار دو دولتی در مناقشه فلسطین و اسرائیل همچنین عادیسازی روابط میان تلآویو و کشورهای منطقه بزرگترین ضربه به ایران و حماس خواهد بود. او خطاب به رهبران کشورهای حوزه خلیجفارس گفت که رویارویی ایران و اسرائیل نیاز به یکپارچگی دفاعی بیشتر را نشان میدهد. بلینکن همچنین بار دیگر تاکید کرد تا وقتی اسرائیل طرحی برای حفاظت از غیرنظامیان در حمله زمینی به شهر رفح ارائه نداده، ایالاتمتحده از حمله تمامعیار به این شهر جنوبی باریکه غزه حمایت نخواهد کرد. او همچنین با بیان اینکه خواست فلسطینیان برای تشکیل کشوری مستقل کاملاً مشروع است، گفت که بدون یک افق سیاسی برای فلسطینیان، پایان دادن به چرخه خشونت دشوار خواهد بود. وزیر خارجه آمریکا نیز ضمن تشکر از همتای قطری خود بابت تلاشهایش برای برقراری آتشبس در غزه گفت که در طول هفتههای گذشته شاهد پیشرفت چشمگیری در زمینه کمکرسانیها بودیم اما به کمکهای بیشتری نیاز است. در این راستا مصطفی مدبولی، نخستوزیر مصر هم در این کنفرانس اظهار کرد که پیشرفتی در مذاکرات آتشبس در غزه حاصل شده اما شرایط امروز به دلیل درگیری داخلی در اسرائیل و حماس پیچیدهتر شده و هر دو طرف نمیخواهند، امتیازاتی به یکدیگر بدهند. نخستوزیر مصر در ادامه اعلام کرد که کشورش با وجود چالشهای اقتصادی جهان، میزبان ۹ میلیون پناهجو با هزینه سالانه ۱۰ میلیارد دلار است. از سوی دیگر استفان سژورنه، وزیر خارجه فرانسه نیز در ریاض گفت که گفتوگوهای آتشبس در غزه پیشرفتی داشته اما با احتیاطهایی همراه است و باید منتظر نتیجه نهایی آن بمانیم. او شرایط موجود در غزه را فاجعهبار خواند و گفت که باید به یک توافق آتشبس فوری دست پیدا کرد.
عادیسازی روابط تلآویو – ریاض
آنچه در مورد اظهارات بلینکن در ریاض باید مورد نظر قرار بگیرد این است که اساساً او به جزئیات پیشنهاد خود به حماس اشاره نکرده و عملاً مشخص نیست که واشنگتن در این میان به چه نکاتی اشاره کرده است. اینکه پاسخ حماس به پیشنهاد بلینکن چه خواهد بود، موضوعی است که باید منتظر آن بود اما دو نکته بسیار مهم در سخنان وزیر خارجه ایالاتمتحده وجود دارد که نشان میدهد، کاخ سفید صرفاً رئیس دستگاه دیپلماسی خود را برای حلوفصل پرونده جنگ غزه به منطقه اعزام نکرده است. نکته نخست این است که بلینکن باز هم با القای حس ناامنی در منطقه آن هم با محوریت ایران به دنبال آن است تا بتواند کشورهای منطقه را به این جمعبندی برساند که باید هرچه سریعتر یک سیستم دفاع یکپارچه را برای خود طراحی و تهیه کنند که بدون شک این اقدام توسط پنتاگون طرحریزی و کارخانههای تسلیحات آمریکا آن را اجرایی خواهند کرد که یک بازی دو سر برد برای واشنگتن به حساب میآید. نکته دوم بحث عادیسازی روابط اسرائیل و عربستان است که از چند ماه پیش تاکنون بارها بدان اشاره شده است. در این راستا الجزیره پس از دیدار دوجانبه بلینکن با وزیر خارجه عربستان از پیشرفت روند عادیسازی روابط ریاض و اسرائیل و رسیدن آن به مراحل پایانی خبر داد. بلینکن در این راستا اعلام کرده که ابتدا باید به جنگ در غزه پایان دهیم و روند تشکیل کشور مستقل فلسطینی را آغاز کنیم تا پس از آن روند عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل پیش برود. این موضوع به خوبی نشاندهنده آن است که ایالاتمتحده در پشت پرده درحال چانهزنی با سعودیها و اسرائیل است تا بتواند در راستای پایان جنگ غزه این دو را به یکدیگر نزدیک کند.