توسط : “مجید تخت‌روانچی”، مسئول تیم مذاکره‌‌کننده ایران با “انریکه مورا”، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و گفت‌وگو کرد و هردوطرف نظرات صریح خود را بیان کردند
گروه بین‌الملل: براساس اعلام قبلی و برنامه‌ریزی‌های انجام شده، گفت‌وگوهای هیات ایرانی به سرپرستی مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان با نمایندگان انگلیس، فرانسه و آلمان (تروئیکای اروپایی) جمعه در ژنو (سوئیس) برگزار شد. در این راستا، (پنج‌شنبه) انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با دو دیپلمات ارشد کشورمان، یعنی مجید تخت‌روانچی و کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر خارجه کشورمان دیدار و رایزنی کرد. او پس از این دیدار (بامداد جمعه) در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: «با معاونان وزیر خارجه ایران، تخت‌روانچی و غریب‌آبادی گفت‌وگوی صریحی درخصوص حمایت نظامی ایران از روسیه که باید متوقف شود، مساله هسته‌ای که به راه‌حل دیپلماتیک نیاز دارد، تنش‌های منطقه‌ای که جلوگیری از تشدید بیشتر آن از سوی همه طرف‌ها مهم است و حقوق بشر داشتم». به عبارتی، گویاتر دیدار دیپلمات‌های ارشد کشورمان را با استناد به سخنان مورا می‌توانیم حول ۴ محور ازجمله پرونده هسته‌ای و فعالیت‌‌های مرتبط با آن، تحولات منطقه‌ای، مسائل مربوط به حقوق بشر همچنین پرونده اوکراین که اروپایی‌ها مدعی هستند ایران در این منازعه به روسیه کمک تسلیحاتی انجام داده، دسته‌بندی کرد. در این راستا، کاظم غریب‌آبادی در صفحه خود در ایکس اعلام کرد که «با انریکه مورا گفت‌وگوی صریحی در مورد طیفی از موضوعات همچنین چشم‌انداز مذاکرات هسته‌ای و رفع تحریم در پرتو تحولات جدید داشتیم. به مورا گفته شد، اتحادیه اروپا باید دست از رفتار خودبینانه و غیرمسئولانه خود در قبال موضوعات و چالش‌های این قاره و مسائل بین‌المللی بردارد». غریب‌آبادی تصریح کرد که «اروپا نباید مشکلات و اشتباهات خودش ازجمله در رابطه با منازعه اوکراین را با درگیر کردن دیگران فرافکنی کند. اروپا با رفتار همدستانه‌ای که به ویژه سه کشور مهم آن در قبال نسل‌کشی در غزه داشته‌اند اکنون هیچ جایگاه اخلاقی برای نصیحت کردن دیگران در مورد حقوق بشر ندارد». معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه کشورمان خاطرنشان کرد که «اروپا در موضوع هسته‌ای ایران نیز به دلیل عدم برخورداری از روحیه مسئولیت‌پذیری و اعتمادبه‌نفس لازم، مدت‌هاست از بازیگری تاثیرگذار فاصله گرفته است. اروپا نیازمند خودبازیابی است». به موازات این اظهارات باید توجه داشت سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که برای شرکت در دهمین اجلاس مجمع جهانی ائتلاف تمدن‌های ملل متحد به پرتغال سفر کرده بود در جمع خبرنگاران با اشاره به دیدار مذاکره‌کنندگان ایرانی و اروپایی در ژنو گفت که این نشست در حقیقت یک جلسه توفان فکری است تا ببینیم آیا واقعاً راهی برای خروج از وضعیت فعلی وجود دارد یا خیر.
نسبت به این دیدار خوش‌بین نیستم چراکه مطمئن نیستم، ایران با طرف درستی صحبت می‌کند یا نه.
به گزارش ایرنا، عراقچی تصریح کرد: به نظر می‌رسد کشورهای اروپایی به ویژه انگلیس، آلمان و فرانسه سیاست تقابل را انتخاب کرده‌اند.
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: پس از قطعنامه اخیر شورای حکام ایران تصمیم گرفته است، هزاران دستگاه جدید و بسیار پیشرفته سانتریفیوژ را وارد مدار کند. تزریق گاز به این ماشین‌ها شروع شده است. این نتیجه فشار آنهاست. عراقچی با اطمینان خاطر نسبت به اینکه ایران همچنان در محدوده معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای باقی‌مانده و همچنان به دنبال همکاری است، بیان کرد که «ما درحال حاضر قصد نداریم غنی‌سازی بیش از ۶۰ درصد را انجام دهیم و این تصمیم ما درحال حاضر است. مایلم مجدداً تاکید کنم که ما خط همکاری را برای حل شرافتمندانه این مشکل انتخاب کرده‌ایم».
رئیس دستگاه دیپلماسی در بخش دیگری از گفت‌وگو با خبرنگاران تاکید کرد که «ایران موشک‌های بالستیک به روسیه نداده است. همکاری نظامی تهران با مسکو از قدیم بوده و کاملاً مشروع است. البته ایران از تمامیت ارضی اوکراین حمایت کرده و می‌کند».
به سوی تسلیحات هسته‌ای
وی به خبرنگاران گفت که اگر غرب تهدید به اعمال مجدد همه تحریم‌های سازمان ملل متحد را ادامه دهد احتمالاً بحث هسته‌ای در داخل ایران به سمت در اختیار داشتن تسلیحات (هسته‌ای) گرایش پیدا خواهد کرد. عراقچی در عین حال گفت، ایران پیش‌تر نیز توانایی و دانش ساخت سلاح هسته‌ای را داشته اما این موضوع بخشی از راهبرد امنیتی این کشور را تشکیل نمی‌دهند.
هشدار درباره اسنپ‌بک
وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه تعامل ایران با غرب در مورد برنامه هسته‌ای تضمین شده نیست، گفت: درحال حاضر در ایران این بحث وجود دارد که شاید سیاست اشتباهی بوده است. چرا؟ زیرا ثابت کرد ما هر کاری که آنها می‌خواستند، انجام دادیم و وقتی نوبت آنها بود که تحریم‌ها را لغو کنند، در عمل اتفاقی نیفتاد. اگر کشورهای اروپایی در شورای امنیت سازمان ملل تحریم‌ها را مجدداً علیه ایران اعمال کنند، آن وقت همه در ایران متقاعد خواهند شد که بله، این دکترین اشتباه بوده است. عراقچی تصریح کرد: اگر این اتفاق بیفتد، فکر می‌کنم همه متقاعد می‌شوند که ما در مسیر اشتباهی رفته‌ایم بنابراین باید مسیر را تغییر دهیم. معتقدم اگر اسنپ‌بک اتفاق بیفتد با بحران مواجه می‌شویم.
به مقاومت چیزی را دیکته نکرده‌ایم
به گزارش ایرنا، عراقچی درباره آتش‌بس لبنان با این پرسش که چرا اسرائیل اکنون آماده آتش‌بس در لبنان شده است؟ پاسخ داد: زیرا آنها (اسرائیل) نتوانستند کار را تمام کنند و نمی‌توانند کار را تمام کنند. بله، حزب‌الله آسیب دیده است اما بیشتر این آسیب متوجه رهبری و فرماندهان سطح بالای آن است، بدنه و سازمان رزمی حزب‌الله دست نخورده است.
وی تصریح کرد: حزب‌الله و دیگران، گروه‌های نیابتی ما نیستند. ما فقط به عنوان دوستان خود از آنها حمایت می‌کنیم بنابراین هرگز به آنان یا هیچ گروه مقاومت دیگری در منطقه چیزی را دیکته نکرده‌ایم. آنها خودشان تصمیم می‌گیرند و خودشان تصمیماتشان را اجرا می‌کنند. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران گفت: آتش‌بس با حماس یک شکست کامل برای اسرائیلی‌ها خواهد بود. آنها به آنجا رفتند تا حماس را نابود کنند و اکنون باید با حماس معامله کنند و این بدان معناست که آنها در رسیدن به اهداف خود شکست خورده‌اند. بنابراین آتش‌بس در غزه به یک مساله بسیار پیچیده تبدیل شده است.
مبدأ مذاکرات ژنو چیست؟
اینکه نشست هیات ایرانی به سرپرستی مجید تخت‌روانچی با تروئیکای اروپایی در ژنو و چانه‌زنی‌های آن قرار است به کدام سمت‌وسو برود و خروجی آن دقیقاً قرار است چه باشد، مستلزم صبر است و در این خصوص ۳ نکته وجود دارد. نخست آنکه این دیدار در ادامه گفت‌وگوهایی است که مهر ماه امسال به منظور ارزیابی شرایط و تبادل‌نظر درخصوص مجموعه‌ای از موضوعات میان ایران و اروپا (اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی) در حاشیه مجمع عمومی ملل متحد در نیویورک برگزار شد؛ به‌گونه‌ای که در آن نشست‌ها مقرر شد طرفین در تاریخی که بعداً مورد توافق قرار می‌گیرد، مجدداً ملاقات کنند و در همین چارچوب دور جدید گفت‌وگوهای ایران و اروپا جمعه ۹ آذرماه (۲۹ نوامبر) با حضور تخت‌روانچی و غریب‌آبادی برگزار شد.
نکته دوم آنکه به موازات این تحول مهم دیپلماتیک، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی مدعی شده که ایران هزاران سانتریفیوژ جدید نصب کرده است. به گزارش ایسنا، براساس گزارشی که خبرگزاری فرانسه منتشر کرده، آژانس هسته‌ای سازمان ملل تایید کرده است که ایران حدود ۶۰۰۰ سانتریفیوژ جدید برای غنی‌سازی اورانیوم نصب کرده است. طبق این گزارش، تهران به آژانس اطلاع داده بود که قصد دارد حدود ۶۰۰۰ سانتریفیوژ را در سایت‌های خود در فردو و نطنز برای غنی‌سازی اورانیوم تا ۵ درصد تغذیه کند که بالاتر از حد ۳.۶۷ درصدی است که تهران در سال ۲۰۱۵ با آن موافقت کرده بود. گزارش آژانس در شرایطی مطرح می‌شود که رویترز پیش‌تر مدعی شد که ایران به آژانس اطلاع داده که قصد دارد برای غنی‌سازی اورانیوم تا خلوص ۵ درصد به ۸ آبشار سانتریفیوژ آی.آر۶ (IR6) که اخیرا در فردو نصب شده است، اورانیوم تزریق کند. این درحالی است که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اخیراً قطعنامه‌ای با پیشنهاد انگلیس، آلمان، فرانسه و آمریکا علیه ایران صادر کرد.
نکته سوم اما مساله‌ای به نام ترامپ است. رویترز در گزارش خود که جمعه (۲۹ نوامبر) منتشر کرد به نقل از کلسی داونپورت، مدیر سیاست منع اشاعه در گروه حمایت از انجمن کنترل تسلیحات، نوشت: «تا زمانی که ترامپ به قدرت نرسد یا هیچ صحبتی جدی در مورد حاشیه‌های یک توافق صورت نگیرد، توافقی حاصل نخواهد شد». رویترز همچنین نوشته است که مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی در ژنو درحالی انجام می‌شود که اگرچه آتش‌بس در لبنان اجرایی شده اما نتانیاهو در اظهارات خود بیان کرده که اسرائیل به دنبال تمرکز بر ایران است.
این موضوع از آن منظر مهم است که بسیاری بر این عقیده هستند که ترامپ پس از ورود به کاخ سفید در ۲۰ ژانویه ممکن است تحت تاثیر زمزمه‌های مخرب نتانیاهو و تیم محافظه‌کارش قرار بگیرد.
