توسط : انتخابات ریاست‌جمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی مردم به مرحله دوم رفت جمعه ۱۵ تیر، مسعود پزشکیان و سعید جلیلی با هم رقابت می‌کنند
به احتمال زیاد آنهایی که در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران شرکت کردند، جمعه‌شب را نتوانستند راحت بخوابند و صبح شنبه با رفتن دو کاندیدا از دو جناح کاملاً متفاوت به دور دوم مواجه شدند. مسعود پزشکیان که پشتوانه اصلاح‌طلبان و مستقلین را دارد و سعید جلیلی با پشتوانه حزب پایداری و با دیدگاه جریان خالص‌سازی. در همین راستا، بامداد نهم تیرماه محسن اسلامی، سخنگوی ستاد انتخابات اعلام رسمی آمار را آغاز کرد و در اولین آمار رسمی، مسعود پزشکیان نفر اول بود اما هر چقدر به صبح نزدیک می‌شدیم، آمار کمی متفاوت‌تر می‌شد.
سخنگوی ستاد چند مرحله دیگر نیز آمارهای جدید از شمارش آرا را اعلام کرد که در مرحله چهارم و پنجم جای پزشکیان و جلیلی تغییر کرده است که البته به فاصله یک تا دو ساعت مجدداً با اعلام ششمین، هفتمین و هشتمین مرحله، بار دیگر پزشکیان با ۱۰ میلیون و ۴۱۵ هزار و ۹۹۱ رای بیشتر در صدر باقی ماند و با سعید جلیلی نیز با ۹ میلیون و ۴۷۳ هزار و ۲۹۸ دوم شد و به دلیل اینکه هیچ کدام از نامزدها نتوانستند، آرای بالای ۵۹ درصد را کسب کنند، در نهایت انتخابات وارد مرحله دوم شد.
طبق آمار اعلام شده، کل آرای شمارش شده ۲۴ میلیون و ۵۳۵ هزار و ۱۸۵ رای بود و تعداد آرای باطله در این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری ۱.۰۵۶.۱۵۹ رای بوده است. نتایج هم به شورای نگهبان فرستاده شد زیرا تایید صحت انتخابات بر عهده این شوراست. بنابراین طبق ماده ۶۷ قانون انتخابات ریاست‌جمهوری، فعالیت انتخاباتی در مرحله دوم از تاریخ اعلام رسمی نتایج قطعی آراء مرحله اول شروع و تا ۲۴ ساعت قبل از آغاز اخذ مرحله دوم ادامه‌خواهد یافت. بعد از تایید صحت انتخابات توسط شورای نگهبان و اعلام اسامی دو نفری که در دور دوم رقابت می‌کنند با اعلام وزارت کشور تبلیغات آغاز می‌شود.
مسعود پزشکیان پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری با انتشار ویدئویی خطاب به مردم گفت: از اعماق وجودم به زنان، مردان، دختران، پسران و فرزندان ایران عزیزم درود می‌فرستم؛ از اینکه نتوانستم در مدت کوتاه فرصت تبلیغات و گفت‌وگوها خدمت مردم در تمام استان‌ها برسم، شرمنده‌ام. وی با بیان اینکه از طریق این پیام ویدئویی چند کلامی با مردم صحبت می‌کنم، ادامه داد: «ما باید یک بار دیگر برخیزیم و طرحی نو دراندازیم؛ با کمک مردم و همه عزیزان در این کشور از همه قومیت‌ها، زبان‌ها و لهجه‌ها، با هم دست‌به‌دست هم داده و برای ایران‌مان و نجات کشورمان از فقر، دروغ، تبعیض و بی‌عدالتی تلاش کنیم تا آن را نابود کرده و از بین ببریم».
این درحالی است که در این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری ۶ کاندیدا اعم از پزشکیان، جلیلی، قالیباف(رئیس مجلس دوازدهم)، پورمحمدی، قاضیزادههاشمی و زاکانی(شهردار تهران) را برای رقابت در عرصه قدرت تایید کرد و از میان اینها قاضیزادههاشمی و زاکانی به نفع جریان تندرو کنار کشیدند و قالیباف و پورمحمدی هم به ترتیب با ۳ میلیون و ۳۸۳ هزار و ۳۴۰ و ۲۰۶ هزار و ۳۹۷ رای در دور اول از این عرصه خارج شدند. قالیباف بلافاصله پس از اعلام نتایج بیانیه داد و در بخشی از این بیانیه چنین اعلام کرد: «راه هنوز پایان نیافته و به‌رغم اینکه اینجانب برای شخص آقای دکتر پزشکیان احترام قائل هستم اما به دلیل نگرانی از برخی اطرافیان ایشان، از همه نیروهای انقلابی و حامیان خود می‌خواهم که کمک کنند تا جریانی که مسبب بخش مهمی از مشکلات اقتصادی و سیاسی امروز ماست به عرصه قدرت باز نگردند؛ لذا همه باید تلاش کنیم تا نامزد جبهه انقلاب آقای دکتر جلیلی به عنوان رئیس دولت چهاردهم انتخاب شوند». آن هم در شرایطی که او حتی با وساطت برخی از سیاسیون، حاضر نشد تا در دور اول به نفع سعید جلیلی کنار بکشد اما اکنون که رقابت تنها بین جلیلی و پزشکیان است، بیانیه منتشر می‌کند.
البته دولت سیزدهم هم به طور علنی از سعید جلیلی حمایت و خوشحالی خود را از رفتن به دور دوم اعلام کرد و رئیس اطلاع‌رسانی آن با بیان اینکه نباید به دوران سیاه گذشته برگردیم، نوشت: «پیشرفت اقتدارآفرین ایران سربلند در این ۳ سال و جلوگیری از بازگشت به عقب و دوران سیاه گذشته، میثاق جبهه متحد فعالان انقلاب است. همه در یک سنگرند برای آینده ایران».
خالص‌سازان انتخاباتی
محمدباقر قالیباف درحالی از هواداران خود خواست حال که او باخته است، دور دوم انتخابات به سعید جلیلی رای بدهند که از بیانیه منتشر شده‌اش چیزی جز بوی باخت سیاسی نمی‌آید. گویا پایداری‌ها و طیف وابسته به دولت سیزدهم علاوه بر اینکه چهار سال ریاست او را در مجلس یازدهم به حاشیه بردند، حال برای اینکه قالیباف در مجلس کمی راحت‌تر تصمیم بگیرد، راهی برای او جز وفاداری کامل به این طیف باقی نگذاشته‌اند. حال این سوال پیش می‌آید که آیا قالیباف که در مناظره‌ها ادعا کرده بود با هر جناحی اعم از اصولگرا و اصلاح‌طلب کنار می‌آید چنین بیانیه‌ای را با اعتقاد واقعی نوشته است یا برای دلخوشی رقبای به ظاهر دوستش. قالیباف هرگز نتوانست پایداری‌ها را راضی نگه دارد. کمااینکه همیشه از بی‌کفایتی ریاستش بر پارلمان می‌گفتند و رفت‌وآمدهای خانواده‌اش را رسانه‌ای می‌کردند. شاید بتوان اولین دهن‌کجی سیاسی آنها را به سال گذشته برگرداند. همان زمانی که قالیباف در اولین کنش سیاسی‌اش پس از مدت‌ها همایش انتخاباتی ۴ هزار نفری مبنا را برگزار کرد و جریان پایداری و خالص‌سازان به او دهن‌کجی کردند.
به هر حال نباید فراموش کنیم که سعید جلیلی هم حاضر نشد به نفع قالیباف در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ کنار بکشد و حتی زمانی که محسن رضایی در ایکس عکس‌هایی از نشست مجمع نیروهای اتقلاب رونمایی کرد و از کاندیداها خواست که به‌نفع یکدیگر کنار بروند با واکنش جلیلی همراه شد و او در آخرین سخنرانی‌اش میان جمعی از طرفدارانش گفت: «اینگونه نیست که در این مسیر با شک و تردید وارد شده باشیم». درحالی که سعید جلیلی سال ۱۴۰۰ به نفع ابراهیم رئیسی کناره‌گیری کرده بود اما حاضر نشد برای قالیباف به هیچ عنوان مبارزه در عرصه قدرت را ترک کند که حتی روزنامه کیهان هم بارها درخصوص به اجماع رسیدن توصیه کرده بود.
خالص‌سازی دلواپسان در انتخابات یک هدف بزرگ داشت و آن حذف اصلاح‌طلبان و اعتدالیون از مجلس شورای اسلامی و خبرگان بود. آنها حتی قبل از تایید صلاحیت‌ها هم قصد داشتند تا با فشارهای مختلف بر شورای نگهبان، ردصلاحیت همین چند چهره باقی‌مانده را نیز بگیرند تا پروژه خالص‌سازی خود را تکمیل کنند که از قضا در رقابت این بار ریاست‌جمهوری از ۶ کاندیدا، تنها یک نفر از آنها یعنی مسعود پزشکیان از طیف جریان تندرو نبود.
در عین حال، روند پیش گرفته شده از سمت خالص‌سازان در عمل هم مشخص است. آنها پس از اینکه سعی کردند تمام جریان‌های اصلاح‌طلب را به گوشه رینگ بفرستند، به دلیل گشایش اندکی در انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری نه تنها اصلاح‌طلبان بلکه رقیبان قدرتری از طیف خودشان را داشتند که دو نفر از آنها یعنی زاکانی و قاضیزادههاشمی دو روز مانده به برگزاری انتخابات به نفع دوستانشان کنار کشیدند که البته بودن یا نبودن آنها چندان فرقی هم نمی‌کرد و گویا فقط آمده بودند تا وفاداری‌شان را به این طیف ثابت کنند. پزشکیان به آرای بیش از ۸۰ درصد واجدین شرایط نیاز دارد و خالص‌ساران به ۲۰ درصد دیگر که همیشه پای ثابت رای دادن به آنها بودند و هستند. به هر حال شاید بتوان زمینه را برای مشارکت مردمی در دور دوم کمی بالاتر برد اما اینطور که معلوم است، تضاد‌های عیان سیاسی جریان تندرو حتی اگر در ریاست‌جمهوری پیروز نشود، در مجلس نیز با فشار بر قالیباف، یک پروژه خالص‌سازی از درون پروژه قبلی را بیرون خواهد آورد. جریانی که عملاً شکست خورده‌اند ولی نمی‌خواهند قبول کنند که مسیر اشتباهی را در پیش گرفته بودند. همان خالص‌سازانی که خود را پشت شعارهای پوپولیستی پنهان کردند و حتی به یار غارشان، یعنی محمدباقر قالیباف هم رحم نکردند. حال باید منتظر ماند و دید که پانزدهم تیرماه در دور دوم چه اتفاقی خواهد افتاد.
واکنش‌ها پس از انتخابات چه بود؟
پس از اعلام نتایج، واکنش‌ها آغاز شد. آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات دولت سابق در توئیتی نوشت: «برنده انتخابات مهم است اما مهم‌تر از آن، آن ۶۰ درصد نورچشمانی هستند که به دلایل مختلف تصمیم گرفتند در انتخابات حاضر نشوند چون که تاکنون صدایی برای همنوایی با آن نشنیدند. ایران متعلق به همه است، متعلق به همه این ۶۰ درصد هم. باید صداشون بود که ایران، ایران همیشگی بشه…»
محمد سالاری، نماینده جبهه اصلاحات ایران در ستاد مرکزی پزشکیان هم در ایکس گفت: «آنچه در تحلیل رفتار انتخاباتی جریان اصولگرایی مسلم است، رای جلیلی رای سازمان‌یافته اصولگرایی با همراهی برخی نهادهاست و نه کارنامه مدیریتی و شخصی او و در مقابل رای قالیباف، رای کارنامه مدیریتی اوست و نه سازمان رای این جریان».
محمود صادقی، نماینده ادوار مجلس نیز معتقد است که پزشکیان می‌تواند برنده مرحله نهایی انتخابات باشد. همچنین به اعتقاد حسام‌الدین آشنا، وقتی ۳۵ سال همواره بر سر جمهور کوبیدید که رئیس‌جمهور کاره‌ای نیست، چرا انتظار مشارکت بالا دارید؟
در همین حین سرافراز، رئیس اسبق صدا‌وسیما در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «با وجود تبلیغات پرحجم رسانه ملی و وعده‌های رنگارنگ داوطلبان ریاست‌جمهوری، مشارکت سیاسی افزایش نیافت. آراء کاندیدای مورد نظر کاهش یافت. آب در هاون کوبیدند. ای کاش عبرت بگیرند».
به اعتقاد علی ربیعی، پیام کسانی که مشارکت نکردند، واضح، روشن و قابل دریافت است. چند روز پیش، نوشته بودم: «رقیب پزشکیان، این چهار نفر نیستند! رقیب پزشکیان، ناامیدی از نتایج مشارکت است که آن هم برآمده از کارشکنی‌ها در گذشته و در مقابله با رای مردم همچنین عملکرد جریان یک‌دست شده سال‌های اخیر است». پیام کسانی که مشارکت نکردند، واضح، روشن و قابل دریافت است. باید از خودمان بپرسیم بر سر ایران و آرمان اصلی انقلاب، یعنی «حق تعیین سرنوشت شهروندان به شیوه انتخابات» چه آمده است؟!
احمد زیدآبادی، فعال سیاسی هم در مطلبی کوتاه با عنوان «مسئولیت تراژیک و ناخواسته!» نوشت: «دیگر مسجل شده است که مسعود پزشکیان و سعید جلیلی به دور دوم انتخابات راه یافته‌اند. این «دور دوم» چه مسئولیت ناخواسته، سنگین، هولناک و تراژیکی به دوش آن دسته از منتقدان وضع موجود گذاشت که به انحاء مختلف از زیر بار حضور در انتخابات فراری بودند!»
