توسط : به‌رغم هشدارهای بین‌المللی، ارتش اسرائیل پیشروی زمینی و حملات توپخانه‌ای خود به رفح را کلید زد
فرشاد گلزاری، گروه بین‌الملل
حدود چهار روز پیش جنگنده‌های ارتش اسرائیل چادر آوارگان فلسطنی در غرب رفح واقع در جنوب غزه را مورد حمله قرار دادند و براساس داده‌های منتشر شده از سوی منابع خبری و رسانه‌ها، چیزی حدود ۴۵ نفر کشته و ده‌ها نفر هم زخمی شدند. در این راستا آنچه که بیش از هر چیز باید مورد نظر قرار بگیرد این است که افکار عمومی و دولتمردان در سراسر گیتی هر کدام به نوع خود این حملات را محکوم کردند و در این راستا از هر ابزاری برای تحت فشار قرار دادن اسرائیل به‌خصوص کابینه آن که توسط بنیامین نتانیاهو اداره می‌شود، استفاده کردند. این اقدامات را به صورت کلی باید در دو محور قبل و بعد از حملات شبانه اخیر به رفح و جایی که گفته می‌شود «منطقه امن» به‌شمار می‌رود، دسته‌بندی سپس تحلیل کرد. آن دسته از اقدامات سیاسی و قضایی که قبل از این حملات از سوی جامعه ملل در دستور کار قرار گرفت را به نوعی می‌توان «کنشگری پیشگیرانه» دانست به‌گونه‌ای که بسیاری از دولت‌های غربی و منطقه‌ای سعی کردند در این راستا به هر ترتیب که شده با ایجاد موانع سیاسی و حقوقی به مقابله با اسرائیل و برحذر داشتن مقامات سیاسی آن برای ادامه حملات به رفح اقدام کنند که در این راستا حکم اخیرالصدور دیوان بین‌المللی دادگستری مبنی بر توقف حملات به رفح را باید در سطح اول از اقدامات جای دهیم. اما در سطح دوم باید توجه شود که این اقدامات از حیث ایجابی دیگر فایده‌ای ندارد و حالا به نظر می‌رسد که از حیث سیاسی ما شاهد اتخاذ «راهبرد سلبی» از سوی جامعه ملل علیه تل‌آویو هستیم. در این راهبرد به نوعی شاهد افشاگری علیه مقامات اسرائیل در عرصه رسانه‌ای همچنین تیز کردن بیش از حد لبه تقابل با نتانیاهو و تیم وی هستیم. به‌عنوان مثال چند روز پیش روزنامه گاردین در یک مقاله تحلیلی- تحقیقی مفصل به این موضوع پرداخته بود که چند سال پیش و در زمانی که فتو بنسودا سکان هدایت دیوان کیفری بین‌المللی(ICC) را در دست داشت، موساد به دلیل نقش وی در تحت فشار قرار دادن اسرائیل در مورد جنایات جنگی در غزه به دنبال ترور وی بوده است. این راهبرد اگرچه باعث افشاگری یک‌سری از راهبردهای تخریبی اسرائیل بوده اما باید توجه داشت که همین حالا مقامات اسرائیل نگران آن هستند تا دیوان کیفری بین‌المللی چه زمانی و در چه شرایطی قرار است علیه نتانیاهو و آمران اسرائیلی جنگ در غزه را با صدور حکم بازداشت تحت فشار مضاعف قرار دهد. از سوی دیگر اینکه دیده می‌شود، کشورهای اروپایی و حتی آفریقایی به صورت رسمی و علنی کشور مستقل فلسطین را به رسمیت می‌شناسند به نوعی درحال مخابره پیام تهدید علنی به اسرائیل هستند و حتی در این راستا سعی می‌کنند با تشدید مواضع خود اقدام به کناره‌گیری نتانیاهو از قدرت کرده و به نوعی کابینه فعلی را در حد امکان تضعیف کنند.
در این مسیر باید توجه شود که تمام این اقدامات اگرچه یک مدل از فعل و انفعال مثبت را به تصویر می‌کشد اما مساله اصلی این است که اسرائیل به هیچ وجه قرار نیست حتی در شرایط کنونی که جهان علیه آنها دست به کار شده‌اند از مواضع افراطی خود در سطوح میدانی چشم‌پوشی کند و حالا شاهد فاز بسیار خونین از جنگ در رفح هستیم. بر این اساس با وجود درخواست‌های بین‌المللی برای توقف حملات اسرائیل به شهر رفح در جنوب نوار غزه، به‌ویژه عدم حمله علیه «مناطق امن»، تل‌آویو حملات خود به این شهر را به‌گونه‌ای جدید شروع کرده است. براساس اعلام رسانه‌ها توپخانه اسرائیل، چهارشنبه همزمان با حمله خودروهای نظامی، پهپادها و هلی‌کوپترهای آپاچی چندین منطقه در رفح را بمباران کرد. العربیه هم گزارش داد که تانک‌های اسرائیلی روز سه‌شنبه به سوی مرکز رفح پیشروی کردند و نیروهای ارتش اسرائیل در یک کیلومتری مرکز این شهر موضع گرفته‌اند. همچنین گفته شده، ارتش اسرائیل محله‌های غربی شهر رفح را طی سه‌شنبه و چهارشنبه هدف حملات هوایی و زمینی قرار داده و توپخانه ارتش اسرائیل هم چندین منطقه در شرق اردوگاه‌های «البریج» و «المغازی» در مرکز نوار غزه را هدف قرار داده است. از جهتی دیگر ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای از کشته شدن سه سرباز و زخمی شدن ۱۰ سرباز دیگر در جبهه‌های رفح خبر داد و این در حالی است که آوارگان فلسطینی از شهر رفح، که ۵/۱ میلیون آواره را در خود جای داده بود، به سمت منطقه المواسی کوچ کردند.
سیم آخر!
اینکه چرا حملات اخیر اسرائیل به رفح دارای اهمیت زیادی است، دلایل خاص خود را دارد اما نکته بسیار مهم این است که در رفح شاهد استقرار تانک‌های اسرائیلی به خصوص در منطقه تل‌السلطان هستیم و نکته این است که تاکنون هیچ نیروی زمینی اسرائیل در آنجا حضور نداشته و این مساله از حیث نظامی می‌تواند گویای آن باشد که یک بحران جدید از منظر نظامی در رفح درحال رخ دادن است و حتی گفته شده بسیاری از خانواده‌های فلسطینی که به دنبال حفاظت از خود در رفح بودند، اکنون دوباره متواری شده‌اند و همین بلاتکلیفی‌ها در مورد اسکان این جماعت موجب شده تا اوضاع بسیار وخیم‌تر از گذشته شود.
در این راستا، روزنامه گاردین در تحلیلی به قلم «پل راجرز»، استاد مطالعات صلح در دانشگاه بردفورد بر این موضوع تاکید می‌کند که توسل اسرائیل به حملات بی‌رحمانه شدید علیه غیرنظامیان شکست بنیامین نتانیاهو در تحقق اهدافش را نشان داده و باعث تغییر اوضاع در غزه و حتی اسرائیل شده است. این تحلیلگر به این موضوع اشاره می‌کند که کشتار دست‌کم ۴۵ فلسطینی در یک منطقه به اصطلاح انسانی در نزدیکی شهر رفح، باعث خشم و انزجاری فراگیرتر از حوزه خاورمیانه شده است و با این حال انتظار می‌رود، حملات اسرائیل همچنان ادامه یابد و شاهدان عینی به خبرگزاری رویترز هم گفته‌اند، تانک‌های اسرائیل روز سه‌شنبه در مرکز رفح شناسایی شده‌اند که این به معنای شروع فاز جدید جنگ اسرائیل علیه رفح است و شاید باید گفت که نتانیاهو و تیم وی به سیم آخر زده‌اند!
فارغ از این تحلیل‌ها باید توجه شود که اوضاع در داخل اسرائیل هم چندان مناسب نیست و تمام مقامات سیاسی آستین‌های خود را برای خلع نتانیاهو از قدرت بالا زده‌اند. به عنوان نمونه آویگدور لیبرمن، رئیس حزب اسرائیل خانه ما در جدیدترین اظهارات خود (چهارشنبه) با انتقاد از عملکرد نتانیاهو در جنگ غزه اعلام کرد که رایزنی‌های محرمانه با برخی اعضای حزب لیکود برای رهایی از حضور نتانیاهو در قدرت درحال انجام است و آنها موافق براندازی او هستند. به گفته لیبرمن آنچه برای نتانیاهو مهم بوده، محاسبات شخصی و ماندن در قدرت است و باید بگویم که او رهبر کابینه‌ای متشکل از افراد دمدمی مزاج و عجیب‌وغریب است.
در آخر باید توجه داشت که ایالات‌متحده با توجه به در پیش‌رو بودن انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ درحال مشهودترین مماشات تاریخ با اسرائیل است؛ تا جایی که جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید نسبت به حمله ارتش اسرائیل علیه چادر آوارگان فلسطینی در رفح اعلام کرد که «جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، سیاست خود را در قبال اسرائیل پس از حمله مرگباری که منجر به کشته شدن بیش از ۴۵ فلسطینی شد، تغییر نمی‌دهد و این نشان می‌دهد که این حادثه هنوز از خط قرمزی که موجب تغییر در حمایت آمریکا شود، عبور نکرده است». حال باید منتظر بود و دید که پرده آخر در رفح از سوی اسرائیل چگونه می‌خواهد اجرا شود!
