اعتراض خیابانی راستگرایان علیه مهاجران به مهمترین چالش ملی “کییر استارمر”، نخستوزیر انگلیس تبدیل شده است
انگلیس این روزها به صحنه تقابل میان پلیس و راستگرایان در کف خیابان تبدیل شده و در این راستا انتشار تصاویر و ویدئوهایی از این درگیریها به خوبی گویای میزان و عمق خشونتی است که دو طرف این نزاع درگیر آن هستند. براساس گزارشهای منتشر شده از سوی رسانههای انگلیس، هفته گذشته یک پسر ۱۷ ساله به نام «اکسل روداکوبانا» متولد کاردیف، پرجمعیتترین شهر ولز که والدینش روآندایی هستند با چاقو به یک مدرسه تابستانی کودکان در ساوتپورت انگلیس حمله کرد و در جریان این اقدام خشونتآمیز سه دختر که سن آنها ۶،۷ و ۹ سال گزارش شده، جان باختند و چند کودک و ۲ بزرگسال نیز زخمی شدند.
همین موضوع باعث شد تا فضای مجازی انگلیس به سرعت علیه این اقدام تحریک شود و موضع تندی علیه مسلمانان در این کشور گرفته شود؛ به عبارتی دیگر، یک موج گسترده مجازی علیه مسلمانان به پا شد اما این پایان کار نبود بلکه معترضان بهخصوص جریانهای ضدمهاجر در انگلیس که عمدتاً به عنوان راستهای افراطی شناخته میشوند به خیابانها آمدند. براساس گزارش منتشر شده توسط یورونیوز، شنبه بیش از ۳۰ تظاهرات در سرتاسر انگلیس ازجمله منچستر، لیورپول، ناتینگهام، لیدز، بلفاست، استوک آن ترنت، بلکپول و هال برگزار شده و اعتراضات در ساوتپورت که به اوج خود رسیده بود با دستگیری بیش از ۱۰۰ نفر همراه بوده است. ناآرامیهای شنبه به حدی جهات مختلفی پیدا کرد که در منچستر، درگیری بین تظاهرکنندگان چپ و راست ایجاد شد و جناح راست با به عقب راندن حصارها و پرتاب اشیایی به سمت افسران پلیس تلاش میکردند، گروهها را از یگدیگر جدا کنند.
بی.بی.سی هم گزارش داد که معترضان در چهار شهر لیورپول، بریستول، هال و بلفاست با گروههای مخالف نژادپرستی که به خیابانها آمده بودند با پرتاب آجر و بطری درگیر شدند و پلیس برای آرامسازی دو طرف در این چهار شهر وارد عمل شد. در برخی از تصاویر، درگیری میان راستافراطی و گروههای مخالف نژادپرستی و طیف حامی مهاجران به حدی عمیق و گسترده نشان داده شده که پلیس از سگهای خود برای دستگیری آنها استفاده کرد و تعدادی از معترضان با این روش دستگیر شدند. همزمان صدها تظاهرکننده ضدمهاجر در ساندرلند با تجهیزات ضدشورش در نزدیکی یک مسجد به سوی پلیس سنگ پرتاب و چند خودرو را واژگون کرده و به آتش کشیدند و در نزدیکی ایستگاه پلیس آتش روشن کردند و خواستار اخراج مهاجران از انگلیس شدند. میزان این اقدامات به حدی گسترده و خشن بوده که مارک هال، رئیس پلیس منطقه ساندرلند در جمع خبرنگاران اعلام کرده که «این یک اعتراض نبود بلکه باید آن را یک خشونت و هرجومرجی نابخشودنی دانست». منابع خبری انگلیس مانند روزنامه گاردین هم در گزارشهای خود نوشتند که «در سراسر بریتانیا، پلیس دهها نفر را به دلیل جرائم مختلف از اعمال خشونتآمیز گرفته تا سرقت و خسارت زدنهای مجرمانه دستگیر کرده و ما شاهد یک آنارشی خارج از کنترل هستیم».
در این راستا شماری از گروههای راست افراطی برای تظاهرات بیشتر در روز یکشنبه برنامهریزی کرده بودند و فراخوان دادند که این اقدام باز هم موجب به وجود آمدن یک موج از اعتراضات خشونتآمیز علیه مهاجران شد. گاردین در این خصوص گزارش داد که معترضان به ساختمان هتل «هالیدی این اکسپرس» در شهر روترام انگلیس، جایی که گمان میرود مهاجران در آن اسکان داده شدهاند، حمله کردند و با پلیس درگیر شدند.
روزنامه دیلی میل هم در این خصوص اعلام کرد: «شورشیان ورودی این هتل را آتش زدند، شیشهها را شکستند و اشیایی را به سوی پلیس پرتاب کردند. صدها معترض در خارج از این مسافرخانه تجمع کردند و گروهی از معترضان کوکتل مولوتف را به سمت ورودی هتل پرتاب کردند که در جریان این شورش یک افسر پلیس زخمی شده است». در این راستا کیم مک گینس، شهردار منطقه ساندرلند هم اعلام کرده که «خسارات قابل توجهی به شهر وارد شده است. آنها (معترضان) یک ایستگاه پلیس و اتومبیلها را آتش زدهاند، مغازهها را غارت کرده و به افسران پلیس حمله کردهاند. با این افراد باید با تمام ابزار قانونی و با تمام قدرت برخورد شود، شما نمیتوانید از غم و اندوه دیگران برای ارتکاب جنایت و خشونت استفاده کنید».
حزب کارگر در محاصره راست افراطی؟
آنچه در مورد این اعتراضات که حالا به یک بحران ملی تبدیل شده باید مورد توجه قرار بگیرد این است که دولت انگلیس به هیچ وجه انتظار چنین حجم عظیمی از خشونت و آنارشی را درخصوص پرونده به قتل رسیدن سه کودک نداشت. مقامهای پلیس اعلام کردهاند که اقدام نوجوان مذکور در حمله اخیر حمله «تروریستی» نیست؛ چراکه مهاجم مذکور همدستی در این اقدام نداشته است. از طرف دیگر، پلیس اعلام کرده که این نوجوان هیچ ارتباطی با مسلمانان ندارد اما برخی گروههای راست افراطی در تلاشاند تا این مساله را به بهانهای برای اعتراضات اسلامستیزانه خود بدل کنند.
این موضع پلیس انگلیس نشان میدهد که دولت جدید این کشور به رهبری کییر استارمر که به تازگی و از ۵ جولای سال جاری میلادی کار خورد را آغاز کرده نمیخواهد یکباره تنش از این سطح بالاتر برود و به جایی برسد که عناصر افراطی دست به سلاح شوند و در مقابل اقداماتی ضدامنیت ملی و تلافیجویانه شکل بگیرد؛ چراکه حزب کارگر به نمایندگی استارمر به تازگی بعد از ۱۲ سال قدرت را در لندن در دست گرفتهاند و نمیخواهند به این زودی حاشیهنشین سیاست در سرزمین لردها شوند.
بر همین اساس کییر استارمر، نخستوزیر انگلیس صحنههای آشوبی که پس از وقوع حادثه چاقوکشی رخ داد را به عنوان «اعمال یک اقلیت کوچک و بیفکر» توصیف کرده و نفرت راستگرایان افراطی را محکوم کرد. وی در نخستین اظهاراتش این تحولات داخلی را نوعی از «خشونتطلبی و اوباشگری راست افراطی» قلمداد کرد. به گفته وی، صحنههای آشوب و خشونت در پی وقوع این حوادث و هرگونه نفرتپراکنی از سوی راستگرایان افراطی باید فورا پایان یابد.
ایوت کوپر، وزیر کشور انگلیس هم صبح دوشنبه برای آرام کردن افکار عمومی به ویژه مسلمانان و مهاجران در انگلیس اعلام کرد، کسانی که در خشونتهای دو روز گذشته شرکت داشتهاند «نماینده بریتانیا» نیستند. این در حالی است که بیش از ۲۵۰ نفر در اعتراضات مذکور دستگیر شدند و در همین حال دولت انگلیس اعلام کرد که جلسهای اضطراری (جلسه کبری) برگزار میکند تا درباره نحوه پاسخ به موج خشونت ضدمهاجران در انگلستان و ایرلند شمالی بحث و تصمیمگیری کند.
آنچه در این میان باید مورد نظر قرار بگیرد این است که اقدامات راست افراطی در انگلیس دو جنبه کلی دارد. جنبه اول کمی فراتر از لندن است و به یک سناریو اروپایی بدل شده است. باید توجه داشت که این جریان اخیراً پس از برگزاری انتخابات سراسری در اروپا توانست در کشورهای زیادی ازجمله فرانسه، آلمان، هلند، سوئد و حتی اتریش قدرت را به دست بگیرد و به نوعی تهدید خود برای دولتهای حاکم بر پایتختهای اروپایی را علنیتر کند.
اما جنبه دوم در لندن تحلیل میشود. زمانی که ریشی سوناک، نخستوزیر پیشین بریتانیا از حزب محافظهکار به دنبال تصویب لایحه استرداد مهاجران به رواندا بود، بسیاری از همحزبیهای او با این اقدام موافق بودند و در این میان حزب کارگر با این لایحه مخالفت کرد. در این راستا استارمر بعد از پیروزی در انتخابات اخیر و به قدرت رسیدنش در نخستین کنفرانس خبری خود گفت که «منافع کشور را بر منافع حزبش ترجیح خواهد داد و سیاست دولت محافظهکار قبلی را در مورد فرستادن پناهجویان به کشورروندا کنار میگذارد».
این مواضع به نوعی از همان ابتدای کار باعث شد تا انتقادهای زیادی علیه حزب کارگر و استارمر به وجود بیاید و حالا اتفاقی که منجر به کشته شدن سه کودک شده به جرقهای علیه دولت وی تبدیل شد. تا جایی که سازمانهای مجری قانون انگلیس، لیگ دفاع انگلیسی (EDL) که یک جریان راست افراطی به حساب میآید را به دامن زدن به اعتراضات متهم کردند، درحالی که برخی از رسانههای انگلیس مدعی شدند، روسیه در پشت این شورشها بوده که البته سفارت روسیه در لندن به شدت این ادعاها را رد کرد.