پیروز مسابقه حساس “ناهید کیانی” با پرچم ایران و “کیمیا علیزاده” با پرچم بلغارستان، #دختران_ایران بوده و هستند که فاصلهای بین هم نمیبینند و توجهی به اختلافافکنان ندارند
روز پنجشنبه ۱۸ مردادماه در روز دوم از رقابتهای تکواندو در سیوسومین دوره بازیهای المپیک بازی نخست ناهید کیانی، تکواندوکار کشورمان با کیمیا علیزاده بود. این دو ورزشکار چهار سال قبل هم در چارچوب بازیهای المپیک توکیو با یکدیگر مبارزه کرده بودند که کیمیا علیزاده در آن مسابقه پیروز شده بود. این بار اما ناهید کیانی که برای انتقام آن شکست به میدان آمده بود، موفق شد در یک مسابقه بسیار حساس و نزدیک در ثانیههای پایانی مقابل همبازی سابق خود به پیروزی دست یابد. کیانی بعد از این پیروزی به مصاف تکواندوکار تونسی رفت و در آنجا هم موفق شد، حریف خود را در جدالی سخت و نزدیک شکست دهد. این ورزشکار ایرانی در راند نخست به پیروزی رسید، در راند دوم شکست خورد اما در راند طلایی موفق شد با برتری حریف خود را از پیش بردارد.
ناهید کیانی در مرحله بعدی در مقابل ورزشکاری از لبنان قرار گرفت و توانست با نمایشی درخشان و قاطعانه حریف خود را در دو راند شکست دهد. کیانی با کسب مدال نقره تاریخسازی کرد و به نخستین زن ایرانی تبدیل شده که به فینال بازیهای المپیک راه مییابد. او همچنین با ارزشترین مدال زنان ایرانی در بازیهای المپیک را به خود اختصاص داد. پیشتر کیمیا علیزاده و مبینا نعمتزاده مدال برنز کسب کرده بودند. کیمیا علیزاده هم با این مدال برنز توانست افتخارات خود در المپیک را به ۲ مدال برنز افزایش دهد.
اما با وجود نتایج درخشان، مصاف دو ایرانی برای ایرانیان تقابل شادی و غم بود. کیمیا علیزاده در المپیک ۲۰۱۶ ریو به اولین زن ایرانی تبدیل شد که در المپیک مدال میگیرد اما چندی بعد او با پرچم کشور دیگری مسابقه داد. او سال ۱۳۹۸ از ایران مهاجرت کرد و پس از حضورش در آلمان و نداشتن زمان کافی برای دریافت تابعیت آلمانی، مجبور شد در قالب تیم پناهندگان در المپیک توکیو به میدان برود. او بعد از مدتی مشکل تابعیتش را حل کرده و نه برای آلمان بلکه با پرچم بلغارستان در رقابتهای بینالمللی شرکت کرد.
در واکنش به خروج کیمیا از کشور، رسانهها دو دسته شدند. برخی او را خائن دانسته و به شماتت او پرداختند و برخی دیگر هم او را بیگناه دانسته و مقصر اصلی این مهاجرت تلخ را فدراسیون تکواندو و از همه مهمتر شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور میدانستند. همچنین گروهی معتقد بودند سختگیریهای وزارت ورزش، دخالت بیش از حد آنها در فدراسیونها بهخصوص عدم اجرای تعهداتش به ورزشکاران علت اصلی مهاجرت علیزاده بوده است. او در بخشی از پیام اینستاگرامی که بعد از خروجش منتشر کرده بود، آورد که «کسی به اروپا دعوتم نکرده و در باغ سبز به رویم باز نشده. اما رنج و سختی غربت را به جان میخرم، این تصمیم از کسب طلای المپیک هم سختتر است اما هر کجا باشم فرزند ایران زمین باقی میمانم. پشت به دلگرمی شما میدهم و جز اعتماد شما در راه سختی که قدم گذاشتهام، خواسته دیگری ندارم».
آمارهای رسمی نشان میدهد که طی ۲۰ سال گذشته دستکم ۳۸ ورزشکار از ایران مهاجرت کردهاند. بیشترین آمار مهاجرت ورزشکاران متعلق به رشتههای جودو با ۷ ورزشکار مهاجر، تکواندو و قایقرانی هر کدام با پنج ورزشکار و ژیمناستیک و شطرنج هر کدام با چهار ورزشکار است. گزارش مرکز پژوهشهای مجلس که اردیبهشت ۱۳۹۹ با عنوان «واکاوی مساله مهاجرت ورزشکاران و ارائه راهکارهای اثربخش» منتشر شده از روند رو به رشد مهاجرت ورزشکاران به کشورهای مختلف خبر داده است.
در سالهای اخیر ورزشکارانی همچون «سعید ملایی» در رشته جودو، «میلاد بیگی» در رشته تکواندو، «علیرضا فیروزجا» در رشته شطرنج و «ایمان جمالی» در رشته هندبال با خروج از ایران زیر پرچم سایر کشورها و فدراسیونهای جهانی ورزش در میادین مسابقات حاضر شدهاند.
در بخشی از این پژوهش آمده که ضعف مدیریتی و عوامل سیاسی، یعنی تلاش مخالفان برای جذب ورزشکاران دو دلیل مهاجرت ورزشکاران است: «علل مهاجرت ورزشکاران را میتوان در دو دسته کلی عوامل مدیریتی (وضعیت اقتصادی کشور و به تبع آن ورزش، پرداختن افراطی مدیران ورزش به رشته فوتبال و کماعتنایی به سایر رشتههای ورزشی مدالآور، بیتوجهی مسئولان به مسائل معیشتی ورزشکاران، فقدان نظام جامع بیمهای و رفاه اجتماعی ورزشکاران ناشی از نبود نظام باشگاهداری، نبود لیگهای حرفهای و منسجم و کارآمد در رشتههای ورزشی المپیکی، کیفیت و کمیت حداقلی امکانات، زیرساختها و تجهیزات ورزشی در برخی رشتههای ورزشی، پشت خط ماندن ورزشکاران و اختلافنظر با مسئولان فدراسیون یا کادر فنی) و عوامل سیاسی (تلاش منافقین و معاندین جمهوری اسلامی ایران برای مهاجرت ورزشکاران ایران) دستهبندی کرد».
حمله صداوسیما به کیمیا
اما در این بین حمله صداوسیما به کیمیا علیزاده سبب واکنش تند برخی از کاربران فضای مجازی شد. جایی که مجری شبکه ورزش در واکنش به پیروزی ناهید کیانی گفت: «خانم علیزاده چقدر باید برای ایران و ناهید کیانی دعا کند که برسد به فینال که خودش در شانس مجدد حضور داشته باشد». این رسانه همچنین بعد از آنکه ناهید کیانی و کیمیا علیزاده بعد از دریافت مدال یکدیگر را در آغوش گرفتند، تصویر را قطع و به پخش رزومه ورزشی ناهید کیانی پرداختند.
با این حال بسیاری از کاربران همزمان با انتقاد از عملکرد صداوسیما، توصیه کردند که نباید کیمیا علیزاده به عنوان ورزشکار نخبه ایرانی مورد ذم رسانه ملی و برخی افراد قرار بگیرد و به جای آن باید زمینه بازگشت این ورزشکار به کشور فراهم شود.
محمدجواد آذریجهرمی در توئیتی نوشت: «ایران خانه همه ایرانیهاست؛ کاش کیمیا به ایران بازگردد و دوباره برنده باشد». شروین حاجیپور، خواننده در واکنش به رویارویی ناهید کیانی و کیمیا علیزاده در رقابتهای تکواندو المپیک ۲۰۲۴ پاریس در صفحه ایکس خود نوشت: «بغضمون ترکید از این قصه «ایرانی مقابل ایرانی» نذارین برن این بچهها، نذارین مقابل هم قرار بگیرن».
سردار آزمون، مهاجم تیم ملی فوتبال ایران با انتشار یک استوری به مبارزه ناهید کیانی و کیمیا علیزاده واکنش نشان داد و نوشت: «نمیدونم خوشحالم یا ناراحت ولی دم دوتاتون خیلی گرم».
محمدرضا جوادییگانه، جامعهشناس هم در توئیتی به پیروزی ناهید کیانی مقابل کیمیا علیزاده واکنش نشان داد. یگانه در این توئیت نوشت: «تبریک به ناهید کیانی اما رقابت او و کیمیا علیزاده تلخ بود، نه پیروزیاش آنچنان شاد است و نه شکستش دردناک میبود، طعم دیگری دارد جز شادی و غم تلخ است. سیستمی که مردمش را در جنگ ایل کرده و بین دو لشکر گذاشته چه پیروز شود، چه شکست بخورد باخته، چون در هر حال مردمش کشته میشوند».
اما با این همه باید گفت که تاکید زیاد روی دشمن بودن کیمیا علیزاده از سوی صداوسیما و برخی رسانههای جریانهای خاص به ضرر ناهید کیانی هم تمام شده است. یادمان نرفته در المپیک توکیو بسیاری از مردم به خاطر موضع علیه حاکمیت و از ترس اینکه صداوسیما بخواهد هر روز روی باخت کیمیا علیزاده بعد از ترک ایران و کشف حجاب مانور تبلیغاتی بدهد، آرزوی باخت ناهید کیانی را کردند. ناهید کیانی در المپیک قبلی رسماً قربانی سیاستهای تفرقهافکنانه مقامات و تبلیغات مسموم صداوسیما شد. این بار هم به نوع دیگری کیانی در معرض خطر است. به شکلی که خیلیها در شبکههای اجتماعی میگویند، این حلوا حلوا کردن کیانی از بغض علیزاده است، نه از حب موفقیت زنان در صحنههای جهانی.
البته در مورد این گزاره، نقطه نظرات متفاوتی وجود دارد. برخی معتقدند این گزاره غلط است چون سال ۲۰۱۶ که کیمیا اولین مدال تاریخ زنان ایران در المپیک را کسب کرد بدون هیچ تقابلی بسیار مورد توجه قرار گرفت و جوایز زیادی هم به دست آورد. در عین حال همین که این موفقیت تاریخی کیانی تحتالشعاع رفتار صداوسیما و موضعگیرهای برخی مقامات سیاسی قرار گرفته، یعنی باز هم در حق این دختر تکواندوکار اجحاف میشود. مردم به جد اعتقاد دارند، ایران خانه همه ایرانیهاست؛ با هر تفکر و زبان و قومیتی. مردم ایران میدانند که این سیاست تفرقهافکنانه پیامدهای اجتماعی بسیار دردناکی خواهد داشت و موجب زخمهایی در جامعه میشود که التیام آنها به زودی انجام نخواهد شد.