توسط : چشم‌انداز اقدامات اسرائیل علیه لبنان و منطقه چیست؟
به قلم؛ محمدصالح صدقیان؛ رئیس مرکز عربی مطالعات ایران
موضع لبنان اعم از نجیب میقاتی، نخست‌وزیر دولت موقت این کشور و نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان موضع رسمی لبنان است و مطرح کردن مساله قطعنامه ۱۷۰۱ هم یک امر طبیعی بود اما در این میان، دو مساله وجود دارد؛ نخست اینکه اجرا کردن قطعنامه ۱۷۰۱ و آتش‌بس به‌نوعی بین جنوب لبنان و غزه با یکدیگر مرتبط است، یعنی آتش‌بس نمی‌تواند فقط در جنوب لبنان باشد و باید کلاً غزه را هم در بر بگیرد. مساله دوم این است که قطعنامه ۱۷۰۱ سال ۲۰۰۶ صادر شده و ۱۳ بند از این قطعنامه توسط اسرائیل اجرا نشده و به دنبال آن است که این قطعنامه فقط توسط لبنان و حزب‌الله اجرایی شود. بر این اساس، بعید است که فقط لبنان آن را اجرایی کند و اسرائیل آن را نادیده بگیرد و متاسفانه شورای امنیت و کشورهای غربی به هیچ وجه اسرائیل را درخصوص اینکه چرا قطعنامه ۱۷۰۱ را اجرا نمی‌کند بازخواست نمی‌کنند.
اینکه نتانیاهو از «خاورمیانه جدید» سخن می‌گوید، تعجب‌آور است. او در ذهنش این سناریو را دارد که ارتش اسرائیل در نوار مرزی و داخل لبنان بنشیند و حزب‌الله را تا پشت رودخانه لیتانی عقب بزند، انصارالله یمن را مورد هدف قرار دهد، حشدالشعبی در عراق را هم از بین ببرد تا یک خاورمیانه را جدید را ترسیم کند اما واقعیت این است که او حدود یک سال است در غزه دست به عملیات‌های گسترده زد و هنوز هم نتوانسته حماس را از آنجا بیرون کند و اساساً هدف راهبردی در غزه محقق نشد. این درحالی است که هنوز اسرای اسرائیل هم به صورت کلی آزاد نشدند. در این راستا اسرائیل و نتانیاهو قصد دارد با ترور دبیرکل حزب‌الله لبنان بگوید که این جریان از بین رفته است اما همچنان حزب‌الله لبنان وجود دارد.
در مورد آمریکایی‌ها و کمک‌های آنها هم باید توجه شود که بدون ارائه کمک از سوی آنها محال بود که اسرائیل در غزه و لبنان بتواند اینگونه عمل کند. اطلاعات و تکنولوژی‌ای که ایالات‌متحده در اختیار اسرائیل قرار داد، توانست به اسرائیل در این اقدامات کمک کند و نتانیاهو بدون کمک آمریکا نمی‌تواند این وضعیت را پیش ببرد. به‌عنوان مثال موشک‌های جدید و بمب‌هایی چند تنی که اخیراً توسط اسرائیل مورد استفاده قرار گرفت، نشان می‌دهد که ارتش اسرائیل تماماً از کمک‌های آمریکا بهره می‌برد و حتی برای اولین بار از این نوع تسلیحات استفاده می‌شود که تمام آنها در آمریکا تولید شده‌اند.
با این شرایط درخصوص وضعیت فعلی منطقه سناریوهای زیر متصور است:
ادامه حملات به مناطق مختلف لبنان: در این سناریو ارتش اسرائیل همچنان اهدافی را مورد هدف قرار خواهد داد؛ مثلاً در شهر صور واقع در جنوب لبنان اهل تسنن ساکن هستند و اساساً حزب‌الله در آنجا حضور ندارد که یک اقدام بسیار مفتضحانه برای اسرائیل به حساب می‌آید. در این حملات غیرنظامیان و اماکن مدنی هدف قرار گرفته که می‌تواند افکار عمومی داخل و خارج لبنان را با حزب‌الله همراه کند.
عکس‌العمل ایران: به این معنا که ایران به طور مستقیم وارد تقابل با اسرائیل شود که این سناریو را بعید می‌دانم چراکه اگر این اتفاق رخ دهد، جنگ وسیعی در منطقه به وجود می‌آید و صددرصد به نفع نتانیاهو است و از گذشته به دنبال این بوده تا ایران را وارد جنگ کند تا در نهایت تهران را مقابل آمریکا قرار دهد. هدف نتانیاهو از این سناریو این است که جنگ دیگر مختص اسرائیل و فلسطین نباشد و فراتر از آن برود. البته نگاه ایران به موضوع بسیار حساب شده است و سعی کرده در این مدت محاسبات را درست پیش ببرد.
ادامه تقابل حزب‌الله: درست است که دبیرکل حزب‌الله و برخی فرماندهان ارشد آن ترور شده‌اند اما طی روزهای آینده مجدداً جایگزین‌هایی برای آنها انتخاب می‌شود و این درحالی است که در همین شرایط شلیک موشک‌های حزب‌الله به سوی اسرائیل قطع نشده و حتی حیفا نیز هدف قرار گرفته و می‌توان شروع دوباره حزب‌الله را شاهد بود که البته اتحاد میان شیعیان، اهل تسنن و مسیحیان لبنان کاملاً ملموس و بهتر از گذشته شده است. البته طرفداران حزب‌الله در داخل لبنان هم خواهان پاسخ قوی آنها به اسرائیل پس از وقایع اخیر هستند؛ چراکه حدوداً یک میلیون نفر آواره از جنوب لبنان و بیروت وجود دارد که خواهان مقابله و پاسخ حزب‌الله به اسرائیل هستند.
ورود زمینی ارتش اسرائیل به لبنان: این سناریو اگر اتفاق بیفتد، می‌تواند افتضاح‌ترین سناریو برای اسرائیل باشد؛ چراکه حزب‌الله برای این سناریو آماده است و صدها هزار نیروی حزب‌الله در جنوب لبنان حاضر هستند که خودشان را برای مقابله با ارتش اسرائیل آماده کرده‌اند که باید توجه داشت که وضعیت و جغرافیای جنوب لبنان قطعاً با غزه تفاوت دارد. نتانیاهو این سناریو را از اول شروع نکرد و روی جنگ نسل پنجم تاکید کرد که انفجار وسایل ارتباط جمعی، ترور فرماندهان و حملات گسترده تکیه دارد. به هر ترتیب در مورد این سناریو فکر نمی‌کنم که اسرائیل بخواهد چنین اقدامی انجام دهد اما باید توجه کرد که نتانیاهو در شرایط فعلی حالت عادی ندارد و به دنبال ماجراجویی‌هایی است که می‌تواند منطقه را به آتش بکشد. ترور ۱۰ یا ۱۲ نفر فرماندهان حزب‌الله اصلا دلیلی بر نابود کردن حزب‌الله نیست و تشکیلات حزب‌الله همچنان فعال است و نابود نشده و فرماندهانی که شهید شدند سریعاً جایگزین شدند. همچنین طی چند روز آینده، معادله تغییر خواهد کرد و بر چارچوب مقابله حزب‌الله با اسرائیل یک معادله جدید حاکم می‌شود.
