تنش در خاورمیانه چه تاثیری بر آرای “هریس” و “ترامپ” دارد؟
به قلم؛ علی بیگدلی؛ استاد دانشگاه و کارشناس مسائل آمریکا
به صورت سنتی نگاه جمهوریخواهان به درون آمریکاست و سعی میکنند که بر مسائل داخلی و ارزشهای خود متمرکز باشند اما دموکراتها نگاهشان به بیرون از آمریکا دوخته شده و این برای آمریکاییها یک مشکل اساسی به حساب میآید؛ چراکه تودههای جامعه ایالاتمتحده عموماً دغدغه اقتصادی دارند. از سوی دیگر باید توجه شود که دموکراتها از آرای اقلیتهای حاضر در آمریکا برای پیروزی در انتخابات بهره میبرند که اقلیتهای آسیایی، سیاهپوست، لاتینتبارها، مسلمانان و … را شامل میشوند و البته بخش وسیعی از یهودیها طرفدار دموکراتها هستند. در میان سیاهپوستان و سفیدپوستان و طیفهای دیگر هم طرفداران جمهوریخواهان به چشم میخورند و عموماً این جماعت هر اتفاقی که رخ دهد، نگاهشان به جمهوریخواهان است، اما وضعیتی که در خاورمیانه وجود دارد به نوعی باعث شده تا یک تلاطم در جامعه ایالاتمتحده و بهخصوص در اثنای انتخابات ریاستجمهوری نوامبر به وجود بیاید.
به عنوان مثال، در جامعه آمریکا اهمیت بنزین حتی از آب آشامیدنی هم بالاتر است و به همین دلیل اگر ایران از سوی اسرائیل هدف قرار بگیرد، یا حتی فارغ از این موضوع، تنش در خاورمیانه ابعاد گسترده و عمیقتری پیدا کند، ممکن است که قیمت نفت دچار نوسان شود و همین موضوع میتواند بر قیمت بنزین در آمریکا و حتی بازارهای مالی و بورس تاثیر بگذارد که خروجی آن بدونشک بر انتخابات ریاستجمهوری ایالاتمتحده تاثیر منفی میگذارد. در این شرایط بیتوجهی نتانیاهو به جو بایدن و سیاستهای آمریکا در قبال منطقه موجب شده تا تمام این روندهای مذکور تشدید شود. اینکه نخستوزیر اسرائیل به توصیه و خواستههای تیم ساکن در کاخ سفید توجه نمیکند، دقیقاً نشان از یک تنش سیاسی دارد؛ بهعنوان مثال سفر یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل به آمریکا در این شرایط به دستور نتانیاهو لغو شد و او قصد دارد با این اقدام، نمایش قدرت مختص به خود را نمایان کند که البته نافرمانی سیاسی از آمریکا هم تلقی میشود.
این درحالی است که به نظر میرسد، نتانیاهو به ترامپ و تیم وی نزدیکتر است. توجه داشته باشید که جرد کوشنر، داماد ترامپ یک یهودی است و او را معمار توافق عادیسازی روابط اسرائیل با کشورهای عربی میدانند و او بود که باعث شد «پیمان ابراهیم» منعقد شود و موجب شد تا از ترامپ در جامعه یهودیان قدردانی شود. بر همین اساس، بخشی از نافرمانی نتانیاهو به این موضوع مربوط است که او اساساً درحال وقت خریدن بوده تا نتیجه انتخابات آمریکا مشخص شود و براساس سوابق باید گفت که نتانیاهو روابط نزدیکتری با ترامپ و جمهوریخواهان دارد. بر همین اساس هرچه تنش در خاورمیانه افزایش پیدا میکند، آرای کامالا هریس و دموکراتها هم تقلیل پیدا میکند. انتخابات ایالاتمتحده به صورت مستقیم بر حیات سیاسی نتانیاهو تاثیر مستقیم دارد سپس این رویداد سیاسی بر حیات شیخنشینهای حاشیه خلیجفارس تاثیرگذار خواهد بود که البته در این میان نوع نگاه و آرای الکترال کالجها بیش از هر چیز بر آینده هر دو نامزد انتخابات اثر عمیق میگذارد؛ چراکه در ۲۰۱۶ بهرغم اینکه هیلاری کلینتون پیشتاز بود اما ترامپ توانست، الکترال کالجها را به نفع خود جمع کند و در نهایت پیروز انتخابات شد. اینکه کدام نامزد وارد کاخ سفید خواهد شد به هیچ وجه مشخص نیست اما بدونشک وضعیت فعلی خاورمیانه به نفع دموکراتها و خانم هریس نخواهد بود.
نکته مهم این است که همسر کامالا هریس، یهودی است و این خود میتواند یک مولفه مثبت باشد اما باید متوجه بود که یهودیان آمریکا صرفاً به ترامپ رای نخواهند داد؛ به عبارت دیگر، یهودیان آمریکا فقط طرفدار ترامپ نیستند بلکه در انتخابات ۲۰۲۰ بخش زیادی از یهودیان بازنشسته به جو بایدن رای دادند و بر همین اساس نمیتوان گفت که جامعه یهودیان از اساس طرفدار ترامپ یا محافظهکاران هستند و به همین دلیل هریس هم یک موضع دوگانه در مورد پرونده غزه و لبنان و حملات اسرائیل دارد.
اینکه امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه از عدم ارسال تسلیحات به اسرائیل سخن میگوید به نوعی نشان میدهد که او نمیخواهد مسلمانان را علیه خود تحریک کند و بر همین اساس است که میبینیم کامالا هریس هم در مورد حقوق فلسطینیان و لزوم پایان جنگ در غزه و لبنان سخن میگوید؛ چراکه او هم به آرای مسلمانان نیاز دارد و حتی تعداد آنها از حیث جمعیتی بیشتر از یهودیان است. این درحالی است که در انتخابات ریاستجمهوری آتی آمریکا صرفاً پرونده غزه و لبنان مطرح نیست بلکه باید توجه شود که پرونده اوکراین هم وجود دارد و تیم بایدن نتوانسته در این خصوص خروجی مثبتی به نفع خود کسب کند.
از ۱۹۴۸ یعنی از زمان تاسیس اسرائیل تاکنون تا به این حد ما شاهد اقدامات متعدد نظامی و امنیتی از سوی تلآویو در منطقه نبودیم؛ بهگونهای که در غزه، لبنان، یمن و حتی سوریه شاهد حملات اسرائیل هستیم و همین موضوع تنش را بالا برده است اما باید توجه شود که در این فضا، تظاهرات علیه نتانیاهو کمتر از گذشته در اسرائیل بهخصوص تلآویو برگزار میشود و عملاً موضوع آزادسازی اسرای اسرائیل که در اختیار حماس بودند فعلاً در اسرائیل به یک محور فرعی تبدیل شده است. او با ادامه عملیاتهای نظامی به دنبال آن است که به افکار عمومی بفهماند، این روند باید ادامه داشته باشد تا بهزعم او بر دشمنان اسرائیل فائق آیند اما واقعیت این است که هیچکس نمیداند او تا کجا قرار است این مسیر را ادامه دهد. بدونشک این روند و عملیاتهای اسرائیل علیه غزه و لبنان حتی بعد از برگزاری انتخابات ایالاتمتحده میتواند ادامه داشته باشد و با آمدن ترامپ میتواند شیب صعودی به خود بگیرد.