انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در حالی برگزار شد که هر دو کاندیدا شانس پیروزی دارند. با این حال در رقابت تنگاتنگ “هریس” و “ترامپ” بلوکهای سیاسی-اقتصادی جهان برای دو سناریو آماده میشوند
گروه بینالملل: رایگیری برای شصتمین انتخابات ریاستجمهوری ایالاتمتحده دیروز (سهشنبه) آغاز شد و ایالتها به وقت محلی (۶ صبح/ ساحل شرقی) درهای حوزههای انتخابی خود را یکبهیک گشودند و در نهایت عصر سهشنبه به وقت تهران تمام ایالتهای رایگیری را آغاز کردند. در این رویداد ملی ۲۳۰ میلیون آمریکایی واجد شرایط رای دادن بودند و صرفاً حدود ۱۶۰ میلیون نفر از آنها ثبتنام کردند و علاوه بر تعیین رئیسجمهور و نمایندگان کنگره، رقابتهای فرمانداری در ۱۱ ایالت و ۲ منطقه (پورتوریکو و جزیره ساموآ) برگزار شد. همچنین حدود ۸۱ میلیون آمریکایی قبل از سهشنبه (انتخابات زودهنگام و پستی) رای دادهاند که بیش از نیمی از کل آرای ثبت شده در سال ۲۰۲۰ است؛ چراکه نزدیک به ۱۵۹ میلیون آمریکایی در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۰ رای داده بودند.
براساس گزارش منتشر شده از سوی ان.بی.سی نیوز، اولین رایگیری حضوری (سهشنبه) در شهر کوچک دیکسویل ناچ، واقع در ایالت نیوهمپشایر و در نیمهشب انجام شد که در کل ۶ نفر رای دادند و سه نفر از آنها به کامالا هریس و سه تن دیگر به دونالد ترامپ رای دادند که همین موضوع حالا به نمادی در برخی از رسانهها تبدیل شد که در نظرسنجیهای خود اعلام کرده بودند، هر دو نامزد در یک سطح برابر قرار دارند. ناگفته نماند که در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۰ بایدن در این شهر با نتیجه ۵ بر صفر بر ترامپ پیروز شد و در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۶ نیز هیلاری کلینتون ۴ رای از ۷ رای اخذ شده را کسب کرد.
آنچه در این میان به عنوان یک علامت سوال بسیار بزرگ مطرح شده؛ بحث شمارش آراء و احتمال طولانی شدن زمان آن است. ایالاتمتحده ۶ منطقه زمانی دارد و رایگیری از ساعت ۵ صبح به وقت شرقی (۱۰ به وقت گرینویچ و ۱۳:۳۰ به وقت تهران) سهشنبه آغاز شده و تا اواخر وقت یعنی حدود یک بامداد به وقت شرقی (۶ به وقت گرینویچ) امروز (چهارشنبه) ادامه خواهد داشت. اولین شعب اخذ رای در ساعت ۱۸:۰۰ به وقت شرقی روز سهشنبه (۲۳ به وقت گرینویچ و ۲:۳۰ چهارشنبه به وقت تهران) بسته میشود اما زمانی که رقابت تنگاتنگ باشد، ممکن است چند روز طول بکشد تا برنده مشخص شود. این درحالی است که در سال ۲۰۲۰ رسانههای ایالاتمتحده روز شنبه ۷ نوامبر جو بایدن، نامزد دموکراتها را برنده انتخابات ریاستجمهوری اعلام کردند. در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۲ اما مدت اعلام نتایج کمتر شده بود.
سراب قرمز و آبی!
یورونیوز در گزارش خود در مورد تاخیر در اعلام نتایج انتخابات ریاستجمهوری آمریکا نوشته است: «با شمارش آرا ممکن است به نظر برسد که یک نامزد براساس نتایج اولیه پیشتاز است اما در نهایت پیروزی او قطعی نشود. در سال ۲۰۲۰ برخی از ایالتها یک «سراب قرمز» را تجربه کردند که در آن دونالد ترامپ در شب انتخابات پیشتاز بود،قبل از اینکه «تغییر آبی» رخ دهد و دموکراتها شروع به بازپسگیری ایالتها یکی پس از دیگری از رقیب جمهوریخواه خود کنند».
سراب قرمز یا آبی در واقع به پیشتازی ابتدایی یک نامزد جمهوریخواه یا دموکرات اطلاق میشود که در نهایت ماندگار نیست و تغییر میکند. در مقابل تغییر آبی یا قرمز به وضعیتی گفته میشود که برخلاف نتایج ابتدایی یک نامزد حزب دموکرات یا جمهوریخواه میتواند با اضافه شدن آرای دیگر وضعیت را به سود خود تغییر دهد. هرچند ترامپ بعد از انتخابات سال ۲۰۲۰ ادعای خود مبنی بر تقلب را بارها و بارها تکرار کرد اما در واقع آنچه برای او سنگین تمام شده بود، تقلب نبود بلکه نحوه شمارش آرا همچنین اضافه شدن آرای پستی بود. دموکراتها در مناطق شهری پرجمعیت زندگی میکنند و شمارش آرا در آن مناطق بیشتر از مناطق کوچکی که تعداد آرای آن هم محدود بوده، طول میکشد.
تجربه آن دوره موجب شد تا جمهوریخواهان این بار برخلاف ۴ سال قبل به طرفداران خود توصیه کنند که از گزینه آرای پستی یا رای دادن زودهنگام استفاده کنند. با این حال خبرگزاری رویترز گزارش داده که بررسیهای انجام شده توسط مرکز تخصصی انتخابات در دانشگاه فلوریدا نشان میدهد که در این دوره نیز دموکراتها در آرای پستی از رقیب جمهوریخواه خود پیش هستند؛ هرچند این فاصله نسبت به چهار سال قبل کاهش یافته اما در نهایت میتواند یکباره یک موج آبی را به وجود بیاورد و محافظهکاران را با مشکل روبهرو کند.
با این وجود براساس نتایج نظرسنجیها در این دوره از انتخابات ریاستجمهوری ۷ ایالت نوسانی یا میدان جنگ وجود دارد که نتیجه کلی انتخابات را تعیین خواهند کرد که عبارتند از آریزونا، جورجیا، نوادا، میشیگان، کارولینای شمالی، پنسیلوانیا و ویسکانسین.
جهان منتظر چه باشد؟
اینکه نتایج انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ آمریکا به کدام سمتوسوی میل میکند، موضوعی است که واقعاً پیشبینی آن دشوار است و همین موضوع باعث شده تا تمام بلوکهای اقتصادی- سیاسی جهان سناریوهای مختلفی را در دستور کار قرار دهند تا بتوانند از ایجاد هرگونه شوک آنی علیه خود جلوگیری کنند.
در مورد چین به نظر میرسد که آنها از بازگشت ترامپ به شدت نگران هستند؛ چراکه در صورت بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، روابط چین و ایالاتمتحده به ویژه در حوزههای اقتصادی و تجاری ممکن است به شدت بدتر شود. حتی چینیها معتقد هستند که اطرفیان ترامپ ممکن است، خطوط قرمز پکن در ارتباط با تایوان را رد کنند و همین امر باعث بروز اختلافات و تنشهای شدیدی میان پکن و واشنگتن خواهد شد؛ چراکه ترامپ در سال ۲۰۲۰ و دقیقاً پس از نشستن در پشت میز کاخ سفید در اولین تماس خود با رئیسجمهوری تایوان صحبت کرد و همین موضوع به یک جنجال پیچید، تبدیل شد. لذا به طور کلی در صورت پیروزی دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوریخواه آمریکا در انتخابات ریاستجمهوری این کشور، روابط چین و آمریکا بیشازپیش متشنج خواهد شد، بسیاری از مکانیسمهای گفتوگو ممکن است متوقف شود و تبادلات بین این دو کشور نیز کاهش پیدا میکند.
در مورد روسیه هم بدونشک ترامپ گزینه مطلوب مسکو خواهد بود؛ چراکه ما شاهد بالاترین سطح تنش میان روسیه و ایالاتمتحده با محوریت جنگ اوکراین هستیم اما باید توجه شود که ترامپ هم در صورت پیروزی به محض ورود به کاخ سفید نمیتواند جنگ اوکراین را پایان دهد و اساساً او با دوره قبل خود بسیار متفاوتتر باید عمل کند.
درخصوص اتحادیه اروپا هم همینگونه است. ترامپ آشکارا مخالفت خود را با نحوه خرجکرد اعضای پیمان ناتو یا همان اتحاد نظامی بین آمریکا و کشورهای کلیدی اروپای غربی ابراز کرده و چندین بار تهدید به خروج از ناتو کرده است. با این حال مشاوران امنیت ملی و کارشناسان دفاعی او بعید میدانند که او از این ائتلاف خارج شود. با این وجود، انتقادات ترامپ از ناتو همچنان ادامه دارد و انتظار میرود که او متحدان ناتو را تحت فشار قرار دهد تا مخارج دفاعی خود را افزایش دهند. موضع متمایز ترامپ در مورد مناقشه روسیه و اوکراین نیز میتواند تلاش نظامی غرب علیه مسکو را به خطر بیندازد. ترامپ با اعطای بسته کمک خارجی به کییف مخالف است و استدلال میکند که این بستهها باید به عنوان وام به جای کمک مالی ارائه شود. در مقابل، هریس احتمالاً به قانون کاهش تورم بایدن و برنامههای انتقال انرژی پاک ادامه میدهد و فرصتهایی برای همکاری با اروپا ایجاد میکند. هریس در طول مبارزات انتخاباتی اولیه ریاستجمهوری ۲۰۱۹ خود متعهد شد که فرکینگ- روشی برای استخراج نفت و گاز از طریق حفاری زمین که فعالان محیط زیست به دلیل مصرف زیاد آب و انتشار متان از آن انتقاد میکنند- را ممنوع کند. هرچند که اجرای این وعده او در هالهای از ابهام است.
در مورد اسرائیل هم اوضاع چندان تفاوت ندارد. هر دو حزب ملزم به حمایت از این رژیم هستند و البته که هر دو نامزد برای جلب آرای مسلمانان و عربتبارهای آمریکا وعده پایان جنگ در غزه و لبنان را دادهاند. اما در مورد ایران اوضاع تا حدی متفاوت است. اگرچه با آمدن بایدن تا حدودی فروش نفت ایران آزاد شد اما در نهایت مذاکرهای به صورت جدی برای رفع تحریمها و سایر مسائل رخ نداد و پیروزی ترامپ هم برای تهران به احتمال زیادی چندان توفیقی نخواهد داشت.